Dorabiający emeryci: standardy wymagane przy świadczeniach dla emerytów i rencistów

Zaświadczenie o zarobkach emeryta lub rencisty powinno umożliwiać identyfikację tej osoby oraz firmy, która go zatrudniała. Trzeba więc podać dane firmy (nazwę, adres siedziby) oraz świadczeniobiorcy (imię, nazwisko, adres zamieszkania, numer dokumentu tożsamości, PESEL).

Wskazane jest też umieszczenie symbolu i numeru emerytury lub renty, do której uprawniona jest ta osoba. Całość należy opatrzyć pieczątką firmową, a także podpisem oraz pieczątką imienną osoby upoważnionej sporządzającej dokument.

Zaświadczenie powinno być tak przygotowane, aby umożliwić poprawne rozliczenie zarobków przez ZUS. Należy podać w nim przychód nie tylko w łącznej rocznej kwocie, ale i w rozbiciu na poszczególne miesiące. Tylko taki sposób prezentacji przychodu pozwoli wybrać korzystniejszą dla świadczeniobiorcy opcję rozliczenia jego zarobków – roczną lub miesięczną (o szczegółach piszemy dalej).

I jeszcze jeden ważny wymóg. Wykazywany w zaświadczeniu przychód trzeba  przyporządkować do miesiąca, w którym został wypłacony lub przedstawiony do wypłaty. Taką zasadę ZUS stosuje bowiem przy rozliczaniu zarobków emeryta lub rencisty. Należy jednak pamiętać i o wyjątkach. Jeśli wypłata w danym miesiącu dotyczy innego miesiąca (lub innego roku), trzeba to zaznaczyć w zaświadczeniu. Z dwóch powodów.

Po pierwsze ZUS nie uwzględnia przychodu uzyskanego z pracy wykonywanej przed ustaleniem prawa do świadczenia lub po ustaniu tych uprawnień (bez względu na datę wypłaty). Po drugie w pewnych przypadkach ZUS może potraktować określony przychód za uzyskany w czasie wykonywania pracy. Chodzi np. o sytuację, gdy prawo do emerytury lub renty było w jakimś okresie zawieszone, a takie przyporządkowanie zarobków jest korzystniejsze dla emeryta lub rencisty.

Przykład

Pan Andrzej od kilku lat jest uprawniony do renty rodzinnej, ale przez cały 2010 r. jej nie pobierał, bo została zawieszona z uwagi na wysokie zarobki. Od stycznia 2011 r. otrzymuje niższą pensję, która nie skutkuje zawieszeniem wypłaty renty, ale powoduje jej maksymalne zmniejszenie.

W lutym 2011 r. pan Andrzej otrzymał nagrodę za drugie półrocze 2010 r.

W zaświadczeniu o zarobkach za 2011 r. pracodawca powinien uwzględnić wszystkie pensje z 2011 r. oraz nagrodę za drugie półrocze 2010 r. Powinien jednak zaznaczyć, za jaki okres ona przysługuje. Na tej podstawie ZUS będzie mógł (jeśli okaże się to korzystniejsze dla pana Andrzeja) wliczyć nagrodę do przychodu za 2010 r., a nie za 2011 r.

Jak wystawić zaświadczenie – kilka wskazówek

• Dochowaj standardowych wymogów wydawania zaświadczeń – podaj dane firmy, ubezpieczonego, opieczętuj i pamiętaj o podpisie upoważnionej osoby

• Wykaż przychody po ich zsumowaniu za cały 2011 r. i w rozbiciu na poszczególne miesiące

• Uwzględnij zarobki w kwocie brutto, bez pomniejszenia o składki i podatek

• Wlicz przychody z umów, które są zwolnione z ubezpieczeń na zasadzie wyjątku (np. w razie zbiegu umowy zlecenia z pracą na etacie)

• Pomiń składniki, które są zwolnione ze składek na rzecz ZUS na podstawie rozporządzenia MPiPS z 18 grudnia 1998 r.

• Przyporządkuj przychód do miesiąca dokonania jego wypłaty

• Zaznacz zarobki, które przysługują za okres sprzed przyznania świadczenia

• Jeśli masz wątpliwości – wykaż przychód i opisz, w czym problem.

Gdy masz firmę, złóż oświadczenie

Na lepszych zasadach rozliczani są emeryci i renciści, którzy mają własne firmy. U nich nie liczy się fakktyczny przychód, ale kwota, od której płacą składki do ZUS.Obowiązują ich wprawdzie takie same progi zarobkowe, ale w praktyce zwykle ich nie przekraczają.

Wynika to z zasad ustalania przychodu dla tej grupy osób. ZUS uznaje, że jest on równy podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, która obowiązuje przedsiębiorców. A naliczają oni składki od zadeklarowanej kwoty, nie niższej jednak niż 60 proc. prognozowanej przeciętnej płacy na dany rok kalendarzowy (w 2011 r. była to kwota 2015,40 zł, a w 2012 r. jest to 2115,60 zł).

Co więcej, niektórzy przedsiębiorcy przez pierwsze dwa lata funkcjonowania firmy mogą opłacać składki od jeszcze niższej kwoty – 30 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę (w 2011 r. – 415,80, a w 2012 r. – 450 zł).