Wyrok TSUE w sprawie Stefana Czerwińskiego gruntownie zmienia zasady przyznawania emerytur pomostowych. Wynika z niego, że osoby starające się o przyznanie tych świadczeń będą mogły zaliczyć do wymaganego przez ustawę stażu również okresy zatrudnienia za granicą. W tym przypadku chodziło o zaliczenie sześciu lat pracy na statku w Niemczech w charakterze drugiego mechanika oraz starszego mechanika na statku w Norwegii.

Korzyść na przyszłość

Orzeczenie unijnych sędziów, które zapadło 30 maja 2018 r., ma duże znaczenie dla uprawnionych do pomostówek, którzy nie pobierają jeszcze tego świadczenia. Do tej pory ZUS przy ustalaniu prawa do emerytury pomostowej, zgodnie z wytycznymi Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej uwzględniał tylko krajowy staż pracy. Jak się okazuje, Zakład będzie musiał zmienić procedury w tym zakresie.

– To bardzo dobry wyrok, w którym Trybunał po raz kolejny potwierdza, że rezerwuje sobie prawo do zmiany właściwości poszczególnych świadczeń wypłacanych w państwach Unii – komentuje dr Tomasz Lasocki z Katedry Ubezpieczeń na Uniwersytecie Warszawskim. – Rząd będzie musiał zmienić teraz zasady przyznawania pomostówek, tak by dostosować się do tego orzeczenia. Jeśli tego nie zrobi, kolejna osoba, która wystąpi o przyznanie pomostówki z uwzględnieniem zagranicznego stażu pracy, będzie miała ułatwione zadanie.

A co z przeszłością?

Zdaniem Lasockiego osoby, które są w podobnej sytuacji, nie powinny czekać ani chwili i jeszcze w czerwcu złożyć wniosek do ZUS o przyznanie pomostówki z uwzględnieniem zagranicznego stażu pracy. – Dzięki temu zaklepią sobie termin wypłaty już za czerwiec. Nawet gdyby procedura przyznania świadczenia się przedłużyła, będzie ono przysługiwało już od tego miesiąca – radzi ekspert.

Opinie ekspertów są jednak podzielone, jeśli chodzi o rozstrzygnięcie, co mogą zrobić osoby z zagranicznym stażem pracy, które o przyznanie takiego świadczenia występowały w przeszłości i ZUS odmówił im zaliczenia pracy za granicą i przez co nie dostały świadczenia przedemerytalnego.

– TSUE to nie polski Trybunał Konstytucyjny, w kodeksie postępowania administracyjnego nie ma wyraźnej podstawy, aby po wydaniu orzeczenia przez unijny Trybunał, można było na takiej podstawie żądać wznowienia postępowania w sprawie prawomocnie zakończonego postępowania o przyznanie takiego świadczenia – tłumaczy dr Lasocki.

Warto zaryzykować

Innego zdania jest Andrzej Radzisław, radca prawny współpracujący z kancelarią LexConsulting.pl.

– Kodeks postępowania administracyjnego w art. 145 § 1 pkt 5 mówi, że podstawa do wznowienia postępowania jest także wtedy, gdy wyjdą na jaw istotne dla sprawy nowe okoliczności faktyczne nieznane organowi, który wydał decyzję – zauważa Radzisław. – Można wyrok TSUE potraktować jako takie nowe nieznane wcześniej okoliczności. Wydaje się, że warto spróbować wznowić postępowanie sprzed lat o przyznanie pomostówki.

W razie pozytywnego rozstrzygnięcia uprawniony dostałby skumulowane świadczenie za cały okres, gdy powinien mieć prawo do wypła- ty.

Co ważne, takie uprawnienie mają wyłącznie osoby, które złożyły wniosek i dostały z ZUS odmowę wypłaty świadczenia. Jeśli uprawniony nie złożył w przeszłości żadnego wniosku o przyznanie pomostówki, nie może domagać się teraz wypłaty wstecz.

sygnatura akt: C?517/16

Opinia

Wojciech Andrusiewicz z Centrali ZUS w Warszawie

TSUE przesądził, że w sprawie Stefana Czerwińskiego przy ustalaniu polskiej emerytury pomostowej należy zastosować zasadę sumowania okresów ubezpieczenia wynikającą z rozporządzenia nr 883/2004 i należy uwzględnić oprócz polskich okresów ubezpieczenia również zagraniczne okresy ubezpieczenia z innych państw członkowskich UE. Ta sprawa wróci jeszcze do polskiego sądu i ZUS będzie w sprawie Stefana Czerwińskiego związany wyrokiem, jaki zapadnie w przyszłości. Orzeczenie Trybunału nie ma znaczenia dla osób, które już pobierają świadczenia pomostowe przyznane na podstawie polskich okresów. Ewentualne doliczenie zagranicznego stażu zatrudnienia nic tu nie zmieni. W pozostałym zakresie musimy jeszcze poczekać na wytyczne co do stosowania tego orzeczenia w praktyce ze strony Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.