Kiedy złożyć wniosek o emeryturę

– Jedyną formą upewnienia się, czy przysługuje wcześniejsza emerytura, jest złożenie wniosku do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych – mówi dr Kamil Antonów z Uniwersytetu w Opolu. – ZUS sprawdzi wtedy staż pracy. Często okazuje się bowiem, że kwestionuje niektóre okresy z tego stażu, najczęściej pracy w szczególnych warunkach bądź w szczególnym charakterze.

Osoby, które chcą wstrzymać się jeszcze rok lub dwa lata z przejściem na wcześniejszą emeryturę, powinny już teraz złożyć wniosek do ZUS o jej przyznanie. Zyskają w ten sposób absolutną pewność, że mają już do niej prawo i mogą spokojnie poczekać z przejściem na to świadczenie. [b]ZUS bowiem przyzna im emeryturę, jednak wstrzyma jej wypłatę. Wówczas z ustalonym prawem do niej można dalej spokojnie pracować.[/b]

Dzięki temu uniknie się także pułapki nowego systemu emerytalnego. Świadczenie obliczone na dotychczasowych (korzystniejszych) zasadach można otrzymać jedynie do ukończenia 60 lat (dla kobiet) i 65 (dla mężczyzn urodzonych po 31 grudnia 1948 r., urodzeni wcześniej pozostają na zawsze w starym systemie). Kto złoży wniosek po osiągnięciu tego wieku, będzie miał obliczoną emeryturę na nowych zasadach.

[srodtytul]Obliczanie świadczenia[/srodtytul]

Osoba, która złożyła wniosek już teraz, a planuje przejść na emeryturę za np. dwa lata, może później wystąpić o jej przeliczenie.

Wówczas ZUS obliczy to świadczenie według obowiązujących za dwa lata wskaźników – np. nowej kwoty bazowej, i uwzględni dodatkowy staż pracy. Nic się więc nie traci na takiej procedurze.

– Jest jednak korzystniejszy sposób postępowania w takiej sytuacji – zauważa Kamil Antonów. – Osoba, która złoży wniosek o przyznanie emerytury i otrzyma do niej prawo, może na jeden dzień zrezygnować z zatrudnienia. Wówczas ZUS zacznie wypłacać jej to świadczenie. Zaraz może zatrudnić się od nowa, a po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego wystąpić o jego przeliczenie w myśl art. 53 ustawy emerytalnej, jeśli przepracowała co najmniej 30 miesięcy. Wtedy ZUS obliczy ponownie to świadczenie z wykorzystaniem nowej kwoty bazowej – z daty złożenia wniosku o przeliczenie.

[srodtytul]Ważne limity[/srodtytul]

Ze względu na limity zarobków ZUS będzie mógł jednak zmniejszyć emeryturę. Nawet jednak wtedy pobierana równolegle z wynagrodzeniem, z pewnością poprawi sytuację finansową emeryta. Jeśli jego przychody nie przekroczą 2066,00 zł brutto (limit obowiązujący od 1 września 2008 r.), nie będą miały żadnego wpływu na to świadczenie. Jeśli zaś będą wyższe, ZUS zmniejszy je o kwotę przekroczenia tego limitu, jednak nie więcej niż o 440,24 zł. Dopiero gdy przychody będą wyższe niż 3836,80 zł, ZUS całkowicie zawiesi wypłatę wcześniejszej emerytury.

[srodtytul]Można stracić pracę[/srodtytul]

Oba te sposoby mają jednak poważny mankament.

Osoby, które poprzez złożenie wniosku uzyskały pewność, że mają uprawnienie do wcześniejszej emerytury, mogą z tego powodu stracić zatrudnienie, na które tak liczyli. [b]Każdy pracownik, który chce złożyć wniosek emerytalny, musi dołączyć do niego wszystkie dotychczasowe świadectwa pracy, także od aktualnego pracodawcy[/b]. Występując do kadr o wydanie takiego dokumentu, daje wyraźny sygnał, że ma już prawo do świadczenia. W takiej zaś sytuacji pracodawca może chcieć go zwolnić z pracy. Pracownik nie jest już bowiem chroniony przed zwolnieniem jako osoba w wieku przedemerytalnym.

– Gdy firma tnie koszty i zwalnia pracowników, często wśród kryteriów zwolnienia jest to, że dana osoba ma już ustalone prawo do emerytury – mówi Marek Wandzel z kancelarii Bartłomiej Raczkowski, kancelaria prawa pracy.

Nie może to być jednak jedyna podstawa do zwolnienia. Jeśli firma dołączy do tego argumentację, że pracownik z ustalonym prawem do emerytury nie radzi sobie z nowymi technologiami, takie zwolnienie może się okazać zgodne z prawem.

Wiele firm zresztą kieruje się przy decyzjach kadrowych wydajnością i nie ma dla nich znaczenia, czy pracownik jest emerytem – dodaje Wandzel.

Może się także okazać, że ZUS odmówi prawa do wcześniejszej emerytury i pracownica np. w wieku 55 lat stanie przed perspektywą dalszej pracy aż do osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego (60 lat). Wtedy ochrona przedemerytalna będzie jej przysługiwała dopiero gdy skończy 56 lat (u mężczyzn 61 lat).

[ramka] [b]Komentuje Arkadiusz Sobczyk, z kancelarii Sobczyk & Współpracownicy[/b]