1 sierpnia 1944 roku rozpoczęło się największe wystąpienie zbrojne Polskiego Państwa Podziemnego przeciwko niemieckiemu okupantowi. To ostatnie polskie powstanie zbrojne, będące jednocześnie największą bitwą miejską, było przykładem nie tylko odwagi, ale i poświęcenia. Opowiada o tym wystawa planszowa „Sprawiedliwi Powstańcy ’44” stworzona przez Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny Ulmów w Markowej. Złożona jest z 19 portretów bohaterów Powstania Warszawskiego będących także Sprawiedliwymi wśród Narodów Świata. Są to m.in. Władysław Bartoszewski, Mieczysław Fogg, Zofia Kossak, Kazimierz Leski czy Irena Sendlerowa. Twórcy ekspozycji podkreślają, że choć postacie różni wiele: wiek, płeć, pochodzenie społeczne, poglądy polityczne, zainteresowania, to łączy wierność uniwersalnym wartościom, nonkonformizm, zaangażowanie i odpowiedzialność.
Prezentowane biogramy to historie podwójnej walki.
– Cieszymy się, że w naszych murach możemy zaprezentować niezwykły projekt Muzeum w Markowej opowiadający o dwóch wielkich drugowojennych toposach: Sprawiedliwych i Powstańcach Warszawskich. W ich postawach odnajdujemy wszystko, co najlepsze w polskiej tradycji – mówi o wystawie dyrektor MIIWŚ, prof. Rafał Wnuk.
– Niewątpliwie stanowi to dla nas okazję do edukacji o życiu zwykłych ludzi, którzy mieli odwagę i chęć stawiania oporu okupantowi, ale także pragnienie niesienia pomocy potrzebującym, gdy taki gest był karany śmiercią. Dla powstańców pomoc Żydom była też aktem sprzeciwu wobec niemieckiego bestialstwa – dodaje dr Marcin Chorązki, historyk Muzeum w Markowej.
Czytaj więcej
- Nawet w tak szalonych okolicznościach, jakimi było powstanie, można znaleźć coś trwałego na przyszłość – mówi Jan Ołdakowski, dyrektor Muzeum Powstania Warszawskiego.
Koncert, podcasty i wyjątkowe eksponaty
Wieczorem 1 sierpnia na scenie plenerowej na placu Władysława Bartoszewskiego zagra T.Love. Wybór artysty, reprezentującego pokolenie wielu przełomów, nie jest przypadkowy. Teksty piosenek mają ponadczasowe, pacyfistyczne przesłanie, ale nawiązują także do siły patriotyzmu. – To „muzyka o wielu twarzach”. Pełna emocji, ludzkich losów i historii o miłości zupełnie tak jak życie powstańców, często bardzo młodych ludzi, którym wojna brutalnie przerwała czas wzrastania – podkreślają organizatorzy koncertu.
W ramach cyklu „Wejście w historię” Muzeum zaprezentuje wyjątkowy eksponat odnaleziony w ruinach szpitala przy ul. Długiej, gdzie 2 września 1944 r. Niemcy zamordowali około dwustu ciężko rannych powstańców, których nie można było ewakuować ze Starego Miasta. Artefakt noszący ślady ognia i krwi należał do jednego z powstańców. Pochodzi ze zbiorów nieżyjącego już Stanisława Soszyńskiego, który jako 13-latek brał udział w zrywie, a po wojnie dbał o jego pamięć.
Czytaj więcej
Pracownicy ZUS od momentu wybuchu wojny brali czynny udział w konspiracji. Wspierali też działania dywersyjne polskiego podziemia.
Nowością w tegorocznych obchodach będzie cykl podcastów zatytułowany „Sierpień miał zapach Twojej krwi”, przygotowany przez społeczność MIIWŚ – pracowników i nastoletnich aktorów z muzealnej grupy teatralnej. Każdy odcinek przenosi słuchaczy do powstańczej Warszawy, dzięki czemu mogą spróbować wczuć się sytuację młodych mieszkańców miasta, wystawionych na dramatyczną próbę i spojrzeć na znane wydarzenia z ich perspektywy. Słuchowisko wyreżyserowane przez Darię Sudomir będzie miało swoją premierę 1 sierpnia.
Powstanie Warszawskie w przestrzeniach MIIWŚ
Powstanie Warszawskie było zarówno aktem heroizmu, jak i wydarzeniem pokoleniowym dla młodych warszawiaków. Życiorysy wielu z nich zostały tragicznie przerwane podczas walki o Warszawę, a milionowe miasto zostało doszczętnie zniszczone. Historia powstania jest obecna w MIIWŚ nie tylko w sierpniu. Jest wpleciona w wystawę główną poprzez przedmioty należące do ofiar, ukazujące tragiczne losy cywilów, także najmłodszych, którzy zginęli lub zostali zamordowani przez Niemców. Ekspozycja pokazuje również nieoczywiste momenty, takie jak powstańcze śluby, świadczące o woli życia mimo wszechobecnej śmierci, bólu i zniszczenia.
Zapraszamy do odwiedzenia strony internetowej muzeum1939.pl, gdzie znajdą Państwo szczegółowy program obchodów oraz dodatkowe informacje na temat wystaw i wydarzeń.
Materiał Partnera
