Konstytucja głosi, że „barwami Rzeczypospolitej Polskiej są kolory biały i czerwony". O jakim odcieniu czerwieni mowa? Jego nazwa nie jest zdefiniowana, jednak to się może zmienić. Z ustaleń „Rzeczpospolitej" wynika, że Ministerstwo Kultury chce określić karmazyn jako oficjalny odcień flagi i tarczy herbowej orła.
Ministerstwo pracuje nad ustawą o symbolach państwowych, która ma zastąpić ustawę o godle, barwach i hymnie z 1980 roku. W ubiegłym roku szukało wykonawcy załączników graficznych przedstawiających symbole państwowe. Dotarliśmy do treści zapytania ofertowego. Wynika z niego, że ministerstwo m.in. wymagało od wykonawcy opracowania specyfikacji barw w najpopularniejszych systemach standaryzacji kolorów. W zapytaniu obok słowa czerwień w nawiasie umieszczono karmazyn. O tym, że ten odcień ma stać się oficjalny, napisał też na blogu OrliDom.pl Andrzej Ludwik Włoszczyński, projektant specjalizujący się w symbolice państwowej.
Czytaj także: Polski orzeł wypięknieje
Co uznanie karmazynu za oficjalny będzie oznaczało dla wyglądu flagi? Odpowiedź na to pytanie nie jest prosta, co wiąże się z bałaganem w ustawie z 1980 roku.
Jeden z jej załączników przedstawia barwy państwowe, a czerwień wydrukowano w odcieniu zbliżonym do cynobru. Problem w tym, że obok zamieszczono tabelkę ze współrzędnymi barw w rzadko stosowanym dziś systemie CIELUV. I wielu grafików barwy z tabelki odwzorowuje tak, że czerwień przypomina karmazyn, a biel szarość.
Andrzej Ludwik Włoszczyński mówi „Rzeczpospolitej", że jest to często spotykany błąd. – System CIELUV jest nieprzekładalny na stosowane dziś przestrzenie barwne. Istnieją co prawda programy do konwersji, jednak wartości po przecinku są w nich przekładane na wartości całe, co prowadzi do przekłamań, z których wielu grafików nie zdaje sobie sprawy – tłumaczy.
Nie zmienia to faktu, że flagę z czerwienią karmazynową stosuje dziś wiele urzędów państwowych. Uczynienie karmazynu oficjalnym odcieniem mogłoby więc służyć zalegalizowaniu wielu flag będących w obiegu.
W dodatku karmazyn był historycznie pierwszą polską barwą narodową. – Uzyskiwany był z owadów występujących na Ukrainie – mówi Krzysztof J. Guzek, członek elitarnego Towarzystwa Heraldycznego Szkocji.
Dodaje, że po odzyskaniu niepodległości MSW wydało w 1921 roku broszurę, w której sprecyzowano odcień czerwieni jako karmazyn. Z kolei w 1927 roku rozporządzeniem prezydenta wprowadzono cynober. I zdaniem Guzka to cynober, a nie karmazyn, powinien stać się oficjalnym odcieniem. – Nie może być innej możliwości, bo cynober jest kanoniczną czerwienią heraldyczną – podkreśla.
Poznaj najlepsze samorządy w Polsce
Na tym nie kończą się zmiany w symbolice państwowej i związane z nimi kontrowersje. W październiku ujawniliśmy, że ministerstwo wybrało wykonawcę załączników graficznych – poznańskiego projektanta Aleksandra Bąka. Napisaliśmy, że w wyglądzie orła zajdą zmiany. Korona dostanie prześwity, skrzydła staną się lustrzanymi odbiciami, a złote staną się całe nogi aż do linii upierzenia, a nie tylko szpony jak obecnie.
Powodem korekt jest to, że obecny herb, autorstwa Zygmunta Kamińskiego z 1927 roku, w zgodnej opinii specjalistów nie spełnia wymogów heraldyki. Mimo to pomysł zmiany ubarwienia nóg budzi wątpliwości niektórych ekspertów.
Ta dyskusja może jednak pozostać akademicką. Z wykazu prac legislacyjnych wynika, że projekt ustawy o symbolach ma zostać przyjęty przez rząd w drugim kwartale 2019 roku, co oznacza, że do Sejmu miałby trafić na krótko przed wyborami. Wydaje się zmniejszać to szanse, że zostanie przyjęty w tej kadencji.
