W Iranie trwają poszukiwania nowego ajatollaha

Trzyosobowy komitet złożony z członków Zgromadzenia Ekspertów, organu odpowiedzialnego za wyznaczenie najwyższego przywódcy duchowego Iranu, a także za jego ewentualne odwołanie, przyspiesza prace nad wyłonieniem potencjalnego następcy Alego Chameneiego.

Publikacja: 23.06.2025 15:27

Ajatollah Ali Chamenei

Ajatollah Ali Chamenei

Foto: REUTERS/Mohamed Azakir

arb

Komitet został powołany dwa lata temu przez 86-letniego dziś Chameneiego. Przyspieszenie prac ma związek z operacją militarną Izraela przeciwko Iranowi („Powstający Lew”) i atakiem USA na obiekty związane z programem nuklearnym w Iranie. W ostatnich dniach ujawniono, że Izrael przygotował plan zabicia ajatollaha, ale na operację taką nie zgodziły się Stany Zjednoczone. Z kolei Donald Trump pisał, że USA wiedzą, gdzie ukrywa się ajatollah, ale na razie nie zamierzają go wyeliminować.

Dwóch faworytów do zostania nowym najwyższym przywódcą duchowym Iranu. Jednym z nich jest jego syn

Reuters informuje o przyspieszeniu prac komitetu, powołując się na pięć źródeł zbliżonych do sprawy. Chamenei ma otrzymywać regularne raporty na temat dyskusji o jego potencjalnym następcy. Ajatollah Chamenei wraz z rodziną ukrywa się, a jego bezpieczeństwa strzeże jednostka specjalna Korpusu Strażników Rewolucji Islamskiej.

W przypadku śmierci Chameneiego rządzący Iranem reżim będzie chciał jak najszybciej wskazać następcę najwyższego przywódcy duchowego Iranu, by podkreślić stabilność i ciągłość irańskich władz.

Czytaj więcej

Jak Iran może zareagować na atak USA? Możliwe scenariusze

Spośród kandydatów do zastąpienia ajatollaha Chameneiego najwyżej mają stać akcje 56-letniego syna ajatollaha, Mojtaby, i Hassana Chomeiniego, wnuka Ruhollaha Chomeiniego, pierwszego najwyższego przywódcy duchowego Iranu, ojca rewolucji islamskiej w tym kraju.

Hassan Chomeini jest sojusznikiem frakcji reformatorskiej w obozie irańskiej władzy – chodzi o tych przedstawicieli establishmentu, którzy chcą złagodzenia obowiązującego w kraju reżimu. Jednocześnie, ze względu na pochodzenie, ma cieszyć się szacunkiem najwyższych rangą duchownych oraz Korpusu Strażników Rewolucji Islamskiej – podają źródła agencji Reutera.

Frakcji reformatorskiej nie udało się doprowadzić do większego otwarcia Iranu na świat zewnętrzny w latach 90. W 2016 roku przedstawiciele irańskich twardogłowych uniemożliwili Hassanowi Chomeiniemu ubieganie się o zasiadanie w Zgromadzeniu Ekspertów.

Akcje Chomeiniego miały wzrosnąć w związku z atakiem Izraela i USA na Iran. Jest postrzegany jako wybór bardziej „liberalny” niż Mojtaba Chamenei. Ten ostatni miałby gwarantować kontynuację twardego kursu swojego ojca.

Chamenei publicznie nie wyrażał swoich preferencji co do wyboru jego następcy. W przeszłości miał krytycznie oceniać pomysł, by na stanowisku najwyższego przywódcy duchowego Iranu zastąpił go syn, w obawie przed stworzeniem wrażenia, że Islamska Republika Iranu staje się krajem rządzonym przez dynastię, co upodobniłoby rządy ajatollahów do rządów obalonych przez nich szachów.

Kilku kandydatów do zastąpienia Alego Chameneiego już nie żyje

Wcześniej wśród kandydatów do zastąpienia Chameneiego wskazywano też byłego prezydenta Haszemiego Rafsandżaniego (zmarł w 2017 roku), byłego prezesa Sądu Najwyższego Mahmuda Haszemiego Szahrudiego (zmarł w 2018 roku) i prezydenta Ibrahima Raisiego (zginął w katastrofie śmigłowca w 2024 roku). W grze o wyznaczenie na nowego najwyższego przywódcę duchowego Iranu ma być też nadal ajatollah Alireza Arafi, członek Zgromadzenia Ekspertów, ale ma on znacznie mniejsze szanse na zastąpienie Chameneiego niż jego syn i wnuk Chomeiniego.

Najwyższego przywódcę duchowego Iranu, który faktycznie kieruje polityką państwa, wybiera złożone z 88 członków Zgromadzenie Ekspertów.

Komitet został powołany dwa lata temu przez 86-letniego dziś Chameneiego. Przyspieszenie prac ma związek z operacją militarną Izraela przeciwko Iranowi („Powstający Lew”) i atakiem USA na obiekty związane z programem nuklearnym w Iranie. W ostatnich dniach ujawniono, że Izrael przygotował plan zabicia ajatollaha, ale na operację taką nie zgodziły się Stany Zjednoczone. Z kolei Donald Trump pisał, że USA wiedzą, gdzie ukrywa się ajatollah, ale na razie nie zamierzają go wyeliminować.

Pozostało jeszcze 87% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Polityka
Pakistan wskazał Trumpa do Pokojowej Nagrody Nobla. Później USA zaatakowały Iran
Polityka
Polacy boją się III wojny światowej, Europejczycy chcą powrotu poboru
Polityka
Pedro Sanchez rozbija NATO
Polityka
Bundestag ostrzega: Unijny flagowy plan obronny może być nielegalny
Materiał Promocyjny
Firmy, które zmieniły polską branżę budowlaną. 35 lat VELUX Polska
Polityka
Aleksander Łukaszenko wypuścił z więzienia Siarhieja Cichanouskiego