Nigel Farage koronuje Keira Starmera. Partię Konserwatywną dobił niespodziewany konkurent

Przez wiele miesięcy poprzedzających wybory do Izby Gmin laburzyści mieli w sondażach przynajmniej 20-punktową przewagę nad Partią Konserwatywną. W czwartek ten scenariusz się jednak nie spełnił. Najsłabsza od 1885 roku 60-procentowa frekwencja spowodowała, że największą grupę stanowili Brytyjczycy, którzy w ogóle utracili wiarę w politykę. Przede wszystkim jednak z 33,7-procentowym poparciem Partia Pracy zdystansowała torysów (23,7 proc.) o znacznie skromniejsze 10,1 punktów procentowych. 

Ugrupowanie Rishiego Sunaka na równi z tryumfem lewicy dobił niespodziewany konkurent: nacjonalistyczny populista Nigel Farage. Jego ugrupowanie Reform UK zdobyło 14,3 proc. głosów. Podejmując w ostatniej chwili zaskakującą decyzję o starcie w tych wyborach, ekscentryczny polityk podzielił prawicowy elektorat. 

Nigel Farage chce uczynić z Reform UK największe ugrupowanie na prawicy

To przy ordynacji większościowej, jaka obowiązuje w królestwie, otworzyło drogę Partii Pracy do przejęcia spektakularnej liczby mandatów. Laburzyści będą teraz mieli 412 mandatów, o 212 więcej niż do tej pory. Lewica staje się w ten sposób dominującą siłą w Izbie Gmin do kolejnych wyborów w 2029 roku. Torysi muszą się zadowolić ledwie 121 deputowanymi. Takiej porażki Partia Konserwatywna nie zaliczyła jeszcze nigdy w swojej 190-letniej historii.

Czytaj więcej

Polityka

Oficjalne wyniki wyborów parlamentarnych w Wielkiej Brytanii: Tryumf Partii Pracy

Partia Pracy zdobyła 412 mandatów w wyborach parlamentarnych z 4 lipca, powiększając stan posiadania w stosunku do 2019 roku o co najmniej 211 mandatów.

- To jest dopiero początek ruchu, który zaprowadzi nas bardzo daleko — zapowiadał w noc wyborczą Farage. Co prawda jego partia zdobyła tylko 4 mandaty, ale w kilkudziesięciu okręgach była na drugim miejscu. Lider Reform UK chce, aby w następnym głosowaniu to jego ugrupowanie stało się główną siłą na prawicy. W ten sposób stawia torysów przed trudnym dylematem: czy powinni przejmować jeszcze więcej haseł skrajnej prawicy, aby utrzymać się przy życiu, czy raczej konkurować z laburzystami o centrowego wyborcę. Głównym hasłem Farage’a w tych wyborach było to, że brexit „został zdradzony” i należy odciąć się od Unii Europejskiej.

- Wynik tych wyborów oznacza przede wszystkim klęskę Partii Konserwatywnej, a w mniejszym stopniu zwycięstwo Partii Pracy — powiedział BBC John Curtice uważany za najwybitniejszego badacza brytyjskiej opinii publicznej. 

Szkocja nie wybije się na niezależność. A to było największe zagrożenie wynikające z brexitu

Mimo wszystko tryumf laburzystów nie byłby możliwy bez dogłębnej przebudowy Partii Pracy, jaką przeprowadził w minionych czterech latach Keir Starmer. 61-letni były adwokat i prokurator, który w piątek został premierem kraju, wyczuł tęsknotę Brytyjczyków za stabilnością i przekształcił swoje ugrupowanie w umiarkowaną siłę, która koncentruje się na przywróceniu wzrostu gospodarczego i poprawie jakości usług publicznych, a nie zapowiada kolejne wielkie starcie ideologiczne, jak to robił jego poprzednik Jeremy Corbyn. Za główne hasło kampanii Starmer uznał proste „change” (zmiana).

Czytaj więcej

Gospodarka

Co Partia Pracy chce zmienić w gospodarce brytyjskiej?

Zwycięska Partia Pracy obiecywała w kampanii wyborczej przede wszystkim działania mające przyspieszyć wzrost gospodarczy, poprawić jakość usług publicznych i dokonać zielonej transformacji energetycznej.

To są też wybory, które oznaczają zmierzch ambicji Szkotów na wybicie się na niezależność. Wstrząsana w ostatnich latach skandalami korupcyjnymi Szkocka Partia Narodowa (SNP) musi się zadowolić ledwie 10 mandatami w Izbie Gmin, aż o 38 mniej, niż miała wcześniej. W północnej prowincji kluczową siłą staje się teraz Partia Pracy. W ten sposób największe zagrożenie, jakie niósł brexit - rozpad królestwa - wydaje się przezwyciężone.

Nową siłą okazała się też odrodzona Partia Liberalno-Demokratyczna, która z 12,2 proc. poparcia uzyskała 71 mandatów, o 63 więcej, niż do tej pory. Ugrupowania odzyskało swoją bazę głównie w zamożnej, południowo-wschodniej części Anglii. Niezmiennie proeuropejskie stanowi rodzaj lustrzanego odbicia dla Reform UK Nigele’a Farage’a.

W noc wyborczą premier Rishi Sunak zapowiedział, że „przejmuje pełną odpowiedzialność za klęskę Partii Konserwatywnej”. I faktycznie, decyzja szefa rządu o rozpisaniu przedterminowych wyborów (mogły się odbyć najpóźniej w styczniu 2025 roku) okazała się katastrofalna. Podobnie jak pełna gaf kampania wyborcza.