BRICS. Organizacja bez celu

– Organizacja znalazła się na rozdrożu i stanęła przed wyborem: albo ilościowe rozszerzenie, albo jakościowe wzmocnienie. Wybrano pierwszy wariant, a to może zamknąć lub bardzo utrudnić realizację drugiego. BRICS będzie się teraz transformował w zupełnie inną organizację, bo nie można ograniczać się przyjęciem tylko kilku, dowolnie wybranych krajów. Inne się obrażą – podsumowuje rosyjski ekspert Fiodor Łukjanow.

Pięciu plus pięciu

Od 1 stycznia formalnymi członkami luźnego ugrupowania założonego w 2009 roku zostały Egipt, Arabia Saudyjska, Iran, Zjednoczone Emiraty Arabskie oraz Etiopia. Wraz z już należącą Brazylią, Rosją, Indiami, Chinami i RPA będzie reprezentowało ponad 3,5 mld ludności, wytwarzającej jednak tylko ok. 28 proc. światowego PKB.

Czytaj więcej

Polityka

Argentyna zmienia sojusze. Stawia na Stany Zjednoczone

Porozumienie między Buenos Aires a MFW, którego największym udziałowcem są USA, wieńczy rewolucję geopolityczną zainicjowaną przez nowego prezydenta Javiera Mileia.

– Rosyjski prezydent Władimir Putin już każe rozściełać czerwony dywan na powitanie na październikowym szczycie grupy w Kazaniu – zauważył jeden z publicystów. W przeciwieństwie do zeszłorocznego szczytu w RPA, na który Putin nie pojechał, bojąc się listu gończego Międzynarodowego Trybunału Karnego, tym razem będzie w pełni korzystał ze zjazdu szefów państw.

Mimo że o ogłoszeniu o przyjęciu nowych członków zadecydowano wcześniej i zaanonsowanie tego 1 stycznia było czystą formalnością, kremlowska propaganda już ogłosiła wielkie zwycięstwo Rosji. Izolowana przez Zachód należy do grupy, która pretenduje do reprezentowania całego globalnego Południa.

Wszystkich jej członków łączy tylko jedno: mniejsza lub większa niechęć do dominacji Zachodu. Dlatego nowi członkowie, w większości starający się zachować neutralność w stosunku do wojny rosyjsko-ukraińskiej, wstąpili do organizacji, której Rosja jest współzałożycielem, i przyjadą do Kazania.

Chiny ponad wszystko

Jednak w krajach nieeuropejskich BRICS opisywany jest jako „organizacja prochińska”. – Pekin rzeczywiście chce stworzyć blok rozwijających się gospodarek, który mógłby stać się antyzachodnią geopolityczną przeciwwagą dla grupy G7. Te wysiłki powinny być przyjmowane jako część chińskich działań, by stać się liderem Globalnego Południa – sądzi ekspertka Meia Nouwens z International Institute for Strategic Studies.

– Rozwój grupy może oznaczać zmianę w krajobrazie geopolitycznym (na świecie), chociaż analitycy pozostają niepewni, czy ekspansja będzie pomocą, czy przeszkodą dla członków BRICS – powątpiewa jeden z afrykańskich analityków. Dla Indii na przykład – drugiego najważniejszego państwa BRICS – głównymi kierunkami polityki zagranicznej jest „powstrzymywanie rosnących wpływów chińskich w regionie indo-pacyficznym i zmniejszanie zależności krajów regionu od Chin”.

Czytaj więcej

Polityka

10 najważniejszych postaci 2023 roku. Subiektywny ranking Jerzego Haszczyńskiego

To oni symbolizują główne wydarzenia kończącego się roku, trudnego i burzliwego. Część szykuje się do ważnej roli i w następnym, 2024. Tradycyjnie do zestawienia nie trafiają Polacy.

Na razie jednak rywalizacja indyjsko-chińska nie rozbije grupy, gdyż – zdaniem ekspertów – „dla Delhi zaangażowanie w BRICS nie jest priorytetem. Indie nie są zbyt aktywne w niej w porównaniu z innymi multilateralnymi instytucjami”. Prawdopodobnie należy do organizacji tylko to, by obserwować poczynania Pekinu.

Najbardziej aktywni są ci, którzy czegoś od BRICS oczekują. – Teheran prowadzi politykę poszukiwania schronienia pod skrzydłami organizacji zdominowanych przez Chiny i Rosję. Wcześniej, w lipcu 2022 roku, wstąpił do Szanghajskiej Organizacji Współpracy. (…) Irańscy oficjele, gdy czują potrzebę uspokojenia wewnętrznych napięć wywołanych kryzysem gospodarczym, zwyczajowo mówią obywatelom, że BRICS może rzucić wyzwanie dominacji amerykańskiego dolara – sądzi jeden z irańskich publicystów.