Reklama

Finanse partii politycznych. Ich jawność jest pełna dziur

Partie nadal nie wypełniają wprowadzonego rok temu obowiązku ujawniania wpłat i umów.

Aktualizacja: 07.08.2023 15:37 Publikacja: 27.07.2023 03:00

Finansowe rejestry partii politycznych są pełne dziur

Finansowe rejestry partii politycznych są pełne dziur

Foto: Fotorzepa/ Jerzy Dudek

– Dwa największe zastrzeżenia wobec realizacji obowiązkowego rejestru umów i wpłat partii politycznych to obchodzenie ujawniania darowizn poniżej progu 10 tys. zł na osobę i anonimizacja danych kontrahenta, który jest osobą fizyczną – mówi „Rzeczpospolitej” Grzegorz Krakowiak z Sieci Obywatelskiej Watchdog Polska. Od kilku miesięcy analizuje on dane, które od roku partie muszą umieszczać w rejestrach.

Krakowiak stworzył informatyczny system jawnewybory.pl, który ma pomóc monitorować jawność życia politycznego, a zwłaszcza finansów partii – właśnie na podstawie rejestrów wpłat i umów. Okazało się to bardzo trudne. – Nie powstał system informatyczny, który wymusiłby poprawność wpisywania danych. Mimo że jest jeden wzór umowy i wpłat, nie można ich przetwarzać. Mamy jeden wielki bałagan – mówi Krakowiak.

Czytaj więcej

Wpłaty na partie polityczne. Bałagan w polskim systemie

Puste rejestry partii politycznych

Jawne rejestry, które wprowadzono w lipcu 2022 r. dla wszystkich ugrupowań politycznych, są niespójne, brakuje w nich wielu informacji, jak pełna wartość umowy, czego umowa dotyczy, a także dane kontrahenta. Np. partia Szymona Hołowni podpisała umowę na obsługę księgową, a zamiast wartości umowy w tabeli wpisała „zgodnie z cennikiem określonym w umowie”. PSL zlecił zaś za 4,3 tys. zł obsługę medialną partii anonimowej osobie fizycznej.

Rejestry Konfederacji i KUKIZ15 są puste. Z kolei PSL wykazał zaledwie sześć darowizn, a Platforma jedynie 55 (co ciekawe, dopiero od 27 marca 2023 r., choć rejestr obowiązuje od lipca 2022).

Reklama
Reklama

Opozycja tłumaczy, że jawne rejestry stały się narzędziem weryfikacji „poprawności politycznej” firm. – Jestem za transparentnością, ale my nie żyjemy w normalnym państwie. Spotykamy się z firmami, które mówią: „przepraszam, nie wezmę od was tego zlecenia, bo jak to wyjdzie, to stracę kontrakt z rządowym podmiotem, będę miał kłopoty” – wyjaśnia Jan Grabiec, rzecznik PO.

Próg jawności wpłat osób fizycznych

Obraz rzeczywistości finansowej zaciemnia niepodawanie wpłat osób fizycznych poniżej 10 tys. zł na osobę rocznie. Taki próg wpisano w ustawie o partiach politycznych. – Badając rejestry, zauważyłem, że w ciągu roku partie zreflektowały się, że nie muszą podawać kwot poniżej tego progu, i usunęły dane. To nic innego jak legalny zamysł obchodzenia jawności wpłat – wskazuje Krakowiak.

Czytaj więcej

Tomasz Pietryga: Fasadowa jawność partyjnych finansów

– Słyszymy od ludzi: „chętnie bym was wsparł, ale tu, gdzie mieszkam, nie dadzą mi żyć”, więc proszę się nie dziwić, że nie każdy chce wisieć w rejestrze, by nie być piętnowany i nie mieć kłopotów – wyjaśnia Grabiec.

PiS też korzysta z tej możliwości, ale kilkudziesięciotysięczne wpłaty swoich nominatów w spółkach Skarbu Państwa musiał ujawnić, co wzbudziło wiele emocji i komentarzy.

Policja
Nietykalna sierżant „Doris”. Drugie życie tajnej policjantki
Polityka
Karol Nawrocki w rocznicę powstania Radia Maryja: Głosiciel prawdy, jedności i wierności
Warszawa
Dokumenty Aleksandra Kwaśniewskiego trafiły do archiwum. Gdzie będzie można je zobaczyć?
Polityka
Donald Tusk: Tak długo, jak KO będzie u władzy, Polska będzie bezpieczna
Materiał Promocyjny
Startupy poszukiwane — dołącz do Platform startowych w Polsce Wschodniej i zyskaj nowe możliwości!
Polityka
Sejm nie odrzucił weta Nawrockiego. Tusk: To bardzo dziwnie wygląda
Materiał Promocyjny
Jak rozwiązać problem rosnącej góry ubrań
Reklama
Reklama
REKLAMA: automatycznie wyświetlimy artykuł za 15 sekund.
Reklama
Reklama