Niemcy dotychczas powtarzały, że nie ma bezpieczeństwa Europy bez Rosji. Ale ten kraj złamał każdą zasadę prawa międzynarodowego. Jak powinny wyglądać przyszłe relacje Niemiec i Unii Europejskiej z Rosją?
Wolfgang Ischinger, niemiecki dyplomata, wieloletni ambasador Niemiec w Wielkiej Brytanii i USA, od 2008 do 2023 był dyrektorem Monachijskiej Konferencji Bezpieczeństwa: Jakiekolwiek relacje, które moglibyśmy mieć z Rosją po zakończeniu wojny, o ile potrafię to sobie wyobrazić, będą musiały być oparte na dobrej starej doktrynie Harmela [Pierre Harmel, autor przygotowanego dla NATO Raportu w 1967 roku - red.]. Można ją podsumować w jednym zdaniu: powinniśmy dla naszej własnej obrony robić tyle ile to konieczne i równocześnie prowadzić tyle dialogu, ile to możliwe. Doktryna Harmela pozwoliła NATO prowadzić politykę w czasie zimnej wojny z powodzeniem, bo wygraliśmy Zimną Wojnę, a przegrał ją Związek Sowiecki, przestał istnieć.