Białe kołnierzyki bez aresztów?

Nowelizacja kodeksu postępowania karnego w dziedzinie stosowania aresztów znacznie utrudni postępowania wobec sprawców wielkich afer gospodarczych – ostrzega Stowarzyszenie Prokuratorów Ad Vocem.

Przygotowana pod koniec lutego zmiana kodeksu postępowania karnego trafiła właśnie do konsultacji społecznych. Po nich dopiero, jako np. projekt rządowy, może trafić do Sejmu.

Ministerstwo sprawiedliwości uzasadnia planowane zmiany tym, że Polska przegrała liczne procesy przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka o nadużywanie aresztów.

I tak np. lobbysta Marek Dochnal spędził bez wyroku za kratkami ponad trzy lata.

Resort wskazuje też, że w przypadku podejrzeń niewinnych przedsiębiorców areszt bywał przyczyną bankructw. – Bezzasadne aresztowania należy zwalczać choćby w ten sposób, że trzeba kształcić prokuratorów specjalistycznie do prowadzenia spraw gospodarczych. Jednak rozwiązanie, jakie proponuje resort sprawiedliwości, to wylewanie dziecka z kąpielą – uważa Małgorzata Bednarek ze Stowarzyszenia Prokuratorów Ad Vocem.

Twierdzi, że gdyby proponowane rozwiązanie obowiązywało znacznie wcześniej, utrudnione lub wręcz niemożliwe byłoby aresztowanie takich aferzystów, jak były poseł Marek Kolasiński, który, zanim go skazano, spędził w areszcie blisko sześć lat. – Również aresztowanie podejrzanych o udział w mafii węglowej czy paliwowej byłoby prawie niemożliwe – dodaje Bednarek.

Wielu prokuratorów, z którymi rozmawialiśmy, jest oburzonych planami resortu. Nie chcą wypowiadać się pod nazwiskiem, bo wciąż pracują w prokuraturach. Ich zdaniem propozycje mogą się przyczynić do tego, że aresztu unikną podejrzani o przestępstwa, które są szczególnie uciążliwe dla zwyczajnych obywateli.

Propozycja jest mądra, choć może należałoby rozważyć areszt za gwałt i rozbój - Marek Małecki, adwokat

Zgodnie z obecnym kodeksem występkami są takie przestępstwa, jak napad z bronią w ręku, pobicie ze skutkiem śmiertelnym lub znaczną utratą zdrowia, gwałt, wymuszenie rozbójnicze, włamanie i wiele innych.

– Paradoksem jest też, że areszt będzie bardzo trudno zastosować wobec sprawców tych przestępstw oraz tzw. białych kołnierzyków. Jednak trzeba będzie zamknąć kogoś, kto sfałszował czek na 300 złotych, bo to jest zbrodnia – mówi śledczy z jednej z prokuratur okręgowych.

Zmiany popierają adwokaci. – Instytucja aresztu w Polsce jest nadużywana. Prokuratorzy często o niego występują, by wymusić zeznania określonej treści. Propozycja ministerstwa wygląda na przemyślaną i mądrą – mówi znany warszawski adwokat Marek Małecki. Broni m.in. byłego ministra sportu Tomasza Lipca podejrzanego o korupcję oraz Czesława Małkowskiego, prezydenta Olsztyna podejrzanego o seksualne wykorzystywanie podległych mu urzędniczek.

Przestępstwa te są występkami. Małecki przyznaje jednak, że należy rozważyć wprowadzenie do kodeksu aresztu za takie występki, jak rozbój i gwałt.

Regulacje obowiązujące dziś:

Tymczasowe aresztowanie może nastąpić:

§ 2. Jeżeli oskarżonemu zarzuca się popełnienie zbrodni lub występku zagrożonego karą pozbawienia wolności, której górna granica wynosi co najmniej 8 lat, albo gdy sąd pierwszej instancji skazał go na karę pozbawienia wolności nie niższą niż 3 lata, potrzeba zastosowania tymczasowego aresztowania w celu zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania może być uzasadniona grożącą oskarżonemu surową karą.

Propozycja ministra sprawiedliwości:

Tymczasowe aresztowanie może nastąpić: