Kiedy odbędą się wybory samorządowe? To proste z pozoru pytanie od kilku tygodni budzi w Warszawie coraz większą konsternację. Jedyny możliwy termin – o czym pisaliśmy już na łamach „Rzeczpospolitej" – to 11 listopada 2018 r. Na dodatek tego dnia prezydent chce referendum konstytucyjnego. Aby tego uniknąć, trzeba albo zmienić kodeks wyborczy, albo wyznaczyć inny termin referendum. Na to ostatnie nie chce się jednak zgodzić prezydent, który zapowiedział, że wyśle do Senatu – który decyduje o referendum – projekt z datą 11 listopada. W niedzielę miał o tym z prezydentem rozmawiać marszałek Senatu Stanisław Karczewski. – Są argumenty za tą datą, są przeciw – mówił Karczewski w ubiegłym tygodniu.
Dyskusja o terminie wyborów i referendum to odbicie utrzymującego się napięcia między Nowogrodzką a Pałacem Prezydenckim. Oczywiście scenariusz, w którym Senat całkowicie odrzuca inicjatywę referendum – którą PiS i Kaczyński zostali zaskoczeni – jest mało prawdopodobny. Ale najprostszym wyjściem z sytuacji byłoby przesunięcie referendum na zupełnie inny termin. I to być może będzie warunek ze strony PiS dla prezydenta.
W grę wchodzi też scenariusz przesunięcia daty wyborów samorządowych, co jednak wymaga nowelizacji kodeksu wyborczego. I tu zaczyna się polityczna kalkulacja. Bo zdaniem niektórych naszych rozmówców z opozycji, PiS będzie zależało na kumulacji wyborów i święta narodowego. – To najlepszy sposób dla nich, by zmobilizować ich wyborców do głosowania tego właśnie dnia – przekonuje nas jeden z ważnych polityków opozycji. Jak dodaje, PiS będzie mogło zbudować patriotyczno-narodowy przekaz, który posłuży do mobilizacji elektoratu. – W PiS żadne decyzje jeszcze nie zapadły – utrzymuje jednak nasz rozmówca z Nowogrodzkiej.
Oficjalnie Jarosław Kaczyński od wielu dni – od czasu deklaracji dotyczących dwukadencyjności wstecznej – nie zabiera głosu w sprawach samorządu. Inaczej niż prezydent. W ubiegły czwartek Paweł Mucha, wiceszef Kancelarii Prezydenta i pełnomocnik ds. referendum, zasygnalizował, że rozdzielenie dat jest możliwe.
– Po konsultacjach, które odbędzie prezydent Andrzej Duda, będzie wypracowany model ws. przeprowadzenia referendum i wyborów samorządowych. Jest możliwe rozdzielenie ich dat, jeśli będzie tego rodzaju kompromis polityczny – powiedział dziennikarzom Mucha. Zgodnie z jednym z tych scenariuszy, nowelizacja kodeksu wyborczego, tak by zmienić datę wyborów, mogłaby być inicjatywą prezydenta.
