Pomoc rodziców bez daniny

Ustawa o PIT przewiduje, że alimenty na rzecz dzieci do 25. roku są całkowicie zwolnione z PIT, niezależnie od ich wysokości, nawet gdy jeden z rodziców płaci ich np. 5 tys. zł. Takie regulacje zawiera art. 21 ust. 1 pkt 127 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=2F73B42DADE40301EC4969E9741AF043?id=346580]ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych[/link]. Przepisy te nie wymagają przy tym, by pełnoletnie dziecko otrzymujące te świadczenia uczyło się lub studiowało.

[b]Uwaga![/b] Gdy syn lub córka skończy 25 lat i nadal otrzymuje alimenty od rodzica, to już od następnego miesiąca będą one opodatkowane. Jeśli więc np. dorosła pociecha ma urodziny w marcu, to już od kwietnia od otrzymanych alimentów, niezależnie od ich wysokości, będzie musiała zapłacić podatek dochodowy. Będzie to dla niej przychód z tzw. innych źródeł.

[srodtytul]Kiedy wiek nie ma znaczenia[/srodtytul]

Inne regulacje odnoszą się do świadczeń na rzecz dzieci niepełnosprawnych, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymują zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną. Te są całkowicie zwolnione z daniny, bez względu na wiek dziecka.

Świadczenia alimentacyjne dotyczą najczęściej dzieci. Nie należy jednak zapominać, że mogą otrzymywać je również inne osoby. Najczęściej dotyczy to wypłat na rzecz byłego małżonka lub krewnych. Przepisy podatkowe przewidują w takim przypadku, że zwolnione z PIT są kwoty do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie 700 zł. Ale uwaga, dotyczy to tylko tych świadczeń, które zostały przyznane na podstawie wyroku sądu lub ugody sądowej. Kwota powyżej 700 zł podlega natomiast PIT. 

Przykład: Pani Kowalska otrzymuje alimenty od byłego męża, przyznane na podstawie wyroku sądu, w wysokości 800 zł miesięcznie. Oznacza to, że za 2010 r. otrzyma łącznie 9600 zł (800 zł x 12). Pyta, czy musi płacić podatek i od jakiej sumy. W jej przypadku zwolniona z daniny jest kwota 700 zł miesięcznie. Oznacza to, że opodatkowana będzie nadwyżka, czyli 100 zł. W ten sposób pani Kowalska będzie musiała zapłacić PIT od 1200 zł. 

Inaczej będzie z alimentami na rzecz innych osób niż dzieci, jeżeli nie zostały zasądzone przez sąd. Są one wówczas opodatkowane w pełnej wysokości. Chodzi np. o kwoty wypłacane na podstawie umowy pomiędzy stronami.

Niejednokrotnie się zdarza, że osoba zobowiązana do tych świadczeń spóźnia się z ich wypłaceniem i reguluje wówczas jednorazowo zaległość, która przekracza łącznie podlegające zwolnieniu 700 zł.

[srodtytul]Zaległa wypłata[/srodtytul]

O takim właśnie przypadku mówi m.in.[b] interpretacja dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 8 stycznia 2009 r. (sygn. ITPB2/415-969/08/AD)[/b]. Z pytaniem zwróciła się do niej kobieta, której były mąż – zgodnie z orzeczeniem sądu z 2000 r. – powinien płacić 300 zł alimentów miesięcznie. Dłużnik uchylał się jednak od tego obowiązku przez osiem lat i dopiero w 2008 r. została zawarta ugoda, której przedmiotem było rozliczenie alimentacyjne dłużnika wobec wierzycielki. Kobieta otrzymała wówczas jednorazowo zaległe 20 tys. zł. Dyrektor izby przyznał jednak, że cała ta suma jest wolna od daniny, ponieważ miesięczna kwota świadczenia nie przekraczała 700 zł. [wyimek]700 zł alimentów dla osób innych niż dzieci, przyznanych przez sąd, jest wolne od PIT[/wyimek]

Zgodnie z interpretacją należy przyjąć, że otrzymana przez kobietę zaległa wypłata stanowi przychód uzyskany w 2008 r. Niezależnie od terminu, w którym alimenty zostały przyznane przez sąd, liczy się termin ich zapłaty. Ma to duże znaczenie dla podatników, bo alimenty przyznane innym osobom niż dzieci są do 700 zł miesięcznie zwolnione z podatku od 2007 r. Wcześniej trzeba było płacić od nich daninę. Skoro kobieta otrzymała zaległość już w chwili obowiązywania zwolnienia od podatku i jednocześnie zasądzona przez sąd kwota nie przekraczała 700 zł miesięcznie, to 20 tys. zł jest zwolnione z PIT.

[srodtytul]Korzystna interpretacja[/srodtytul]

„Nie jest istotna kwota wypłacana w danym miesiącu, ale miesięczna kwota zasądzonych alimentów. Jeśli podatnik otrzymuje w jednym miesiącu należność za kilka miesięcy bądź lat, a w orzeczeniu sądu przyznano alimenty w wysokości nieprzekraczającej 700 zł miesięcznie, to przychód z tego tytułu nie podlega opodatkowaniu. Bez znaczenia dla celów podatkowych jest fakt skumulowania ich wypłaty, ponieważ podstawę opodatkowania dochodu z tego tytułu stanowi nadwyżka należnych za każdy miesiąc alimentów ponad kwotę 700 zł” – czytamy w interpretacji Izby Skarbowej w Bydgoszczy. 

Należy jednak uważać, gdy w skład wypłaconej zaległości wchodzą odsetki za zwłokę. Trzeba wówczas wyodrębnić należność główną, która jest zwolniona z daniny, oraz odsetki, które (zgodnie z art. 20 ustawy o PIT) stanowią przychód z tzw. innych źródeł. Nie ma przy tym znaczenia, czy odsetki dotyczą alimentów opodatkowanych czy też zwolnionych z daniny.

Przychód ten powinien zostać wykazany w zeznaniu podatkowym za rok, w którym został otrzymany, składanym do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym.

[ramka][b]Komentuje Grzegorz Grochowina ekspert podatkowy KPMG:[/b]

Ustawa o PIT przewiduje, że alimenty dla dzieci są całkowicie zwolnione z podatku niezależnie od ich kwoty, o ile dziecko nie przekroczyło 25. roku życia. Nie trzeba ich wykazywać w deklaracji. Nie ma też wymogu, by pełnoletnie dziecko studiowało. Należy jednak uważać, kiedy kończy ono 25 lat, bo od następnego miesiąca musi już płacić podatek. Świadczenia dla innych osób są zwolnione do 700 zł miesięcznie, jeżeli pieniądze przyznano na podstawie wyroku sądowego lub ugody sądowej. Nadwyżkę należy opodatkować. Jest to przychód z tzw. innych źródeł, który trzeba wykazać na formularzu PIT-37 lub PIT-36 do końca kwietnia roku następującego po roku podatkowym. [/ramka]