Wybuch epidemii koronawirusa zmienił rynek pracy. Rośnie liczba osób, które świadczą pracą za pomocą środków komunikacji elektronicznej nie tylko dla polskich, ale też dla zagranicznych podmiotów. Wiele z nich ma wątpliwości, jak prawidłowo rozliczyć się z fiskusem.
Przykładem jest czytelniczka, która w marcu zdecydowała się na powrót do Polski. Nadal jednak pracuje zdalnie dla spółki z Wielkiej Brytanii. Wyjechała za granicę zaraz po studiach i przez kilka lat była zatrudniona w brytyjskiej siedzibie spółki. Przed powrotem do kraju wynegocjowała nowe warunki współpracy.
– Pracodawca płaci mi wynagrodzenie w systemie miesięcznym. Jak mam się rozliczyć? – pyta.
Jak zaznacza Grzegorz Grochowina, starszy menedżer w KPMG w Polsce, każdy przypadek pracy zdalnej z zagranicy powinien być analizowany indywidualnie.
– Należy wziąć pod uwagę kilka czynników. Przede wszystkim ustalić, czy dana osoba jest rzeczywiście polskim rezydentem podatkowym. Trzeba też sprawdzić zapisy umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania z danym krajem. Wiele też zależy od umowy pracownika z zagranicznym pracodawcą – mówi ekspert.
Czytaj także:
Skutki podatkowe pracy zdalnej dla pracodawcy i pracownika
Decyduje kraj rezydencji
Zgodnie z art. 3 ustawy o PIT osoba mająca miejsce zamieszkania na terytorium RP (polski rezydent podatkowy) to taka, która: posiada w Polsce centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) albo przebywa tu dłużej niż 183 dni w roku podatkowym. Wystarczy spełnienie jednego z tych warunków. Centrum interesów osobistych to np. rodzina, praca, mieszkanie czy znajomi.
Przemysł obronny, kontrakty, przetargi, analizy, komentarze
Przepisy te stosuje się wraz z umowami o unikaniu podwójnego opodatkowania, łączącymi Polskę z innymi krajami. Większość umów stanowi, iż wynagrodzenie osoby mającej miejsce zamieszkania w Polsce podlega opodatkowaniu tylko w Polsce.
Osoby mające polskiego pracodawcę nie muszą w ciągu roku martwić się o rozliczenie z fiskusem. Pracodawca jako płatnik wpłaca zaliczki na podatek dochodowy. Inaczej jest z zagranicznym pracodawcą, niemającym w Polsce siedziby ani przedstawicielstw. W takiej sytuacji polski pracownik sam jest odpowiedzialny za prawidłowe naliczenie zaliczek na podatek.
Zgodnie z art. 44 ust. 1a podatnicy osiągający dochody ze stosunku pracy z zagranicy bez pośrednictwa płatników są obowiązani bez wezwania wpłacać w ciągu roku podatkowego zaliczki miesięczne na podatek dochodowy. Należy to robić w terminie do 20. dnia następującego po miesiącu, w którym dochód był uzyskany, a za grudzień – przed upływem terminu określonego na złożenie zeznania. Zaliczki te należy wpłacać według skali podatkowej, stosując do uzyskanego dochodu stawkę 17 proc. Po zakończeniu roku należy złożyć do końca kwietnia zeznanie na druku PIT-36.
Obowiązki pracownika
– Jeśli pracownik ma polską rezydencję podatkową (posiada w Polsce centrum interesów osobistych lub gospodarczych albo przebywa ponad 183 dni w roku), to na nim – co do zasady – spoczywa obowiązek prawidłowego rozliczenia w Polsce zagranicznych dochodów. Gdy podatnik w ciągu roku otrzymuje wynagrodzenie zarówno od polskiego, jak i zagranicznego pracodawcy, konieczne może być rozliczenie się w dwóch krajach, z zastosowaniem odpowiedniej metody unikania podwójnego opodatkowania – mówi Grzegorz Grochowina.
Opinia dla „Rzeczpospolitej"
Aleksandra Florek, adwokat w Kancelarii PATH Augustyniak, Hatylak i Wspólnicy
Ani przepisy unijne, ani przepisy polskie nie regulują wprost świadczenia pracy w sposób zdalny. Przyjmując jednak, że wykonywanie pracy na rzecz zagranicznego pracodawcy na zasadzie home office przez osobę zamieszkałą w Polsce byłoby formą świadczenia pracy na terytorium Polski – składki ubezpieczeniowe z tytułu takiego zatrudnienia powinny być rozliczane w polskim ZUS. W tej sytuacji co do zasady – a więc gdy pomiędzy pracodawcą a pracownikiem nie zostanie zawarta tzw. umowa o przejęcie obowiązków płatnika – to na zagranicznym pracodawcy będzie ciążyło wypełnienie wszystkich obowiązków wynikających z polskich przepisów. Będzie on obowiązany do zapłaty składek na ubezpieczenia z tytułu zatrudnienia pracownika. Po zawarciu jednak wspomnianej umowy to pracownik w imieniu pracodawcy będzie pełnił obowiązki płatnika składek.
