Urzędy skarbowe sprawdzają każdy donos na podatników

mateusz maj

Większe urzędy skarbowe dostają kilkaset anonimów z donosami rocznie. Małe muszą się zmierzyć z kilkudziesięcioma. Choć ich liczba stale rośnie, rzadko okazują się przydatne. Potwierdza się średnio tylko co szósty.

Przeważnie domysły

W urzędach skarbowych – jak wyjaśnia krakowska Izba Skarbowa – działają specjalne komórki do spraw analiz. Ich pracownicy typują podatników do kontroli. Do tych komórek też trafiają donosy, które są dodatkowym materiałem. Ich wartość informacyjna jest zwykle znikoma.

– Mechanizm typowania podatników do kontroli, oparty na pracy naszych analityków wykorzystujących specjalistyczne narzędzia informatyczne i urzędowe bazy danych, działa bardzo skutecznie i wychwytuje dużo więcej nieprawidłowości, niż mogłoby to wynikać z donosów, zatem w walce z nieuczciwymi podatnikami stawiamy właśnie na niego – tłumaczy izba.

To, że urzędy weryfikują wszystkie trafiające do nich informacje, potwierdza opolska IS. Przede wszystkim sprawdzane są dostępne dane, w tym, jak tłumaczy izba z Poznania, deklarowane przez podatnika dochody.

W dużej części wypadków okazuje się jednak, że informacje są nieprawdziwe. Impulsem do ich wysłania do urzędu jest często fakt, że ktoś kupił drogie przedmioty czy nieruchomości.

– Jeśli się okaże, że wydatki i zgromadzony majątek nie mają pokrycia z ujawnionych dochodów, może to oznaczać kłopoty podatnika – mówi Tomasz Piekielnik.

Organy nie mają niepodważalnej podstawy do wymierzenia 75-proc. podatku od przychodów z nieujawnionych źródeł, ale podatnik sam może tłumaczyć się np. pożyczką lub darowizną. W takim wypadku zapłaci 20-proc. podatek od czynności cywilnoprawnych lub od spadków i darowizn.

Dodatkowo może go spotkać sankcja karnoskarbowa. Niewykluczone, że pomimo donosu podatnik jej uniknie, informując urząd skarbowy o przewinieniu i wpłacając zaległy podatek.

– Czynny żal nie jest jednak skuteczny, gdy organ ma już wyraźnie udokumentowaną wiadomość o popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia skarbowego. Dużo zależy od podejścia samego urzędnika i treści donosu. Myślę, że lakoniczny i ogólny anonim rzadko można uznać za wyraźnie udokumentowaną wiadomość – tłumaczy Piekielnik.

Anonim tymczasem często jest po prostu prośbą o skontrolowanie kogoś.

Uczciwy informuje ?o nieuczciwym

Z informacji izb skarbowych wynika, że prośba często pochodzi od „uczciwego podatnika", „prawdziwego patrioty", „życzliwego" lub po prostu „obywatela".

– Nie spotkałem się z donosicielstwem w stosunkach większych przedsiębiorstw. Takie zdarzenia dotyczą prawie wyłącznie obowiązków związanych z prywatnym majątkiem lub prowadzenia niewielkiej działalności gospodarczej – twierdzi adwokat Rafał Olesiński. Podkreśla, że życzliwy łatwo może pomylić częstsze niż przeciętne sprzedawanie i kupowanie np. motocykli przez pasjonata z profesjonalnych handlem tymi pojazdami.

Do urzędów trafiają też skargi osób, które nie otrzymały faktury i mają kłopoty z reklamacją. Na nieuczciwą, nieodprowadzającą podatków konkurencję skarżą się przedsiębiorcy handlujący w internecie, pracownicy firm budowlanych, którzy nie dostali pensji. Część donosów dotyczy spraw, dla których właściwa jest policja.

masz pytanie, wyślij e-mail do autora mateusz.maj@rp.pl

Przykłady donosów, które trafiły do urzędów skarbowych (pisownia oryginalna)

„Uprzejmie donoszę, że obywatel  XXX zamieszkały ?/podany adres/ kupił ostatnio działkę z budynkami gospodarczymi i przerobił je na dom mieszkalny, zmienia samochody, wynajmuje pracowników, nie płaci im wynagrodzenia, ani podatku. Skąd on na to bierze jak jest na rencie chorobowej?"

„Zawiadamiam, że XXX prowadzi w /podany adres/ działalność gospodarczą i za wykonane usługi pobiera zapłatę, nie naliczając podatku VAT oraz odmawia wystawienia rachunku. Proszę o wszczęcie postępowania skarbowego bo ww. osoba działa na szkodę budżetu państwa"