Komplikuje się sytuacja podatników, którzy spierają się z fiskusem o prawo do zwolnienia dla pieniędzy wypłaconych w ramach tzw. programów dobrowolnych odejść.
Niedawno Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie przyznał rację fiskusowi. Wcześniej Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim wydał orzeczenie korzystne dla podatników (I SA/Go 462/15). Jak widać, w orzecznictwie rysuje się wyraźna rozbieżność, którą może przeciąć dopiero Naczelny Sąd Administracyjny.
Sprawa na wokandzie szczecińskiego WSA dotyczyła podatnika, który otrzymał ponad 90 tys. zł jako odszkodowanie od pracodawcy w ramach przeprowadzonego programu dobrowolnych odejść (PDO). Mężczyzna uważał, że pieniądze te nie podlegają opodatkowaniu, gdyż nie są przychodem ze stosunku pracy. Powinny być zwolnione z PIT. Fiskus nie zgadzał się z taką kwalifikacją zysku. W jego ocenie otrzymane przez podatnika dodatkowe świadczenie wynikające z PDO nie spełnia warunków określonych w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT, uprawniających do zwolnienia od opodatkowania. Wypłacone świadczenie stanowi odprawę pieniężną wypłacaną zgodnie z przepisami ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.
WSA potwierdził stanowisko urzędników. W swoim orzeczeniu zawarł bardzo kategoryczną ocenę prawa do zwolnienia i samej procedury PDO. Przede wszystkim jego zdaniem porozumienia pracownicze zawierane w spółkach Skarbu Państwa przy udziale związków zawodowych z pracodawcą nazywane programem dobrowolnych odejść mogą być ocenione jako abuzywne (niedozwolone) na gruncie prawa pracy. Dlatego m.in. przyznawane na ich podstawie pracownikom świadczenia majątkowe określane jako odszkodowania nie mogą korzystać ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT. Jego zdaniem nie pełnią bowiem funkcji odszkodowawczej.
Taką funkcję pełnią odszkodowania zasądzane na podstawie art. 58 kodeksu pracy w wysokości obejmującej okres wypowiedzenia stosunku pracy. Sąd wskazał na art. 12 i art. 59 ust. 1 i ust. 2 Konstytucji RP.
