NSA wydał ważny wyrok. Może zmienić podejście do opodatkowania PIT

Jeżeli dochodzi do ewidentnych zdarzeń, które zmniejszają przychód podatnika, to należy je uwzględnić. Nie można bowiem nakazywać zapłaty podatku od wartości, których w istocie nie uzyskał.

Publikacja: 07.03.2022 08:43

Naczelny Sąd Administracyjny

Naczelny Sąd Administracyjny

Foto: Fotorzepa / Paweł Rochowicz

W piątek Naczelny Sąd Administracyjny wydał bardzo ważny wyrok, którym może zmienić podejście do opodatkowania PIT.

Sprawa dotyczyła PIT od sprzedaży nieruchomości w 2017 r. We wniosku o interpretację skarżący wyjaśnił, że matka zapisała mu w testamencie dom z działką. Jednocześnie zobowiązała go do spłaty brata. Kobieta zmarła w 2014 r., a sąd potwierdził nabycie spadku.

Podatnik tłumaczył, że brat wytoczył mu proces o wypłatę równowartości połowy domu. I sąd zasądził mu 350 tys. zł z ustawowymi odsetkami. W tej sytuacji spadkobierca był zmuszony sprzedać dom przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku nabycia (nie obowiązywała jeszcze zasada, że przy nieruchomościach spadkowych termin ten liczy się od nabycia czy wybudowania przez spadkodawcę). Z uzyskanych ze sprzedaży 700 tys. zł spłacił brata, a ponieważ zasadniczo musiał rozliczyć się z fiskusem, zapytał, czy 374 tys. zł, które zapłacił bratu, to koszt odpłatnego zbycia z art. 19 ust. 1 ustawy o PIT? Sam uważał, nie może płacić od czegoś, czego nie uzyskał.

Czytaj więcej

Ten wyrok NSA ws. ulgi mieszkaniowej nie ucieszy skarbówki

Fiskus odpowiedział, że nie. Tłumaczył, że podatnik dom nabył w spadku, więc koszty jego sprzedaży należy ustalić na podstawie art. 22 ust. 6d ustawy o PIT. A zgodnie z jego ówczesnym brzmieniem zapis testamentowy nie był kosztem (obecnie kosztem są ciężary spadkowe, m.in. wykonane zapisy zwykłe i polecenia). To stanowisko zaakceptował Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu.

Na problem szerzej i zupełnie inaczej spojrzał dopiero NSA. Jego zdaniem ocena prawna w spornej sprawie nie mogła się ograniczać tylko do możliwości traktowania wypłaconego zapisu jako koszt odpłatnego zbycia. Należało odnieść się też w ogóle do jej wpływu na przychód. Po systemowej analizie przepisów o PIT sąd zauważył, że podatek dochodowy ma charakter podatku od przysporzenia, które podatnik rzeczywiście uzyska. Dlatego, jak tłumaczył sędzia sprawozdawca Sylwester Golec, jeżeli dochodzi do ewidentnych zdarzeń, które zmniejszają przychód podatnika objęty obowiązkiem podatkowym, to należy je uwzględnić. Nie można bowiem nakazywać zapłaty podatku od wartości, których w istocie nie uzyskał.

W ocenie NSA wykładnia lansowana przez fiskusa byłaby sprzeczna z konstytucją, bo prowadziłaby do zapłaty PIT od tego, czego podatnik w istocie nie uzyskał. W spornej sprawie byłby to podatek w podwójnej wysokości. Wyrok jest prawomocny.

Sygnatura akt: II FSK 1618/19

W sądzie i w urzędzie
Czterolatek miał zapłacić zaległy czynsz. Sąd nie doczytał, w jakim jest wieku
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Spadki i darowizny
Podział spadku po rodzicach. Kto ma prawo do majątku po zmarłych?
W sądzie i w urzędzie
Już za trzy tygodnie list polecony z urzędu przyjdzie on-line
Zdrowie
Ważne zmiany w zasadach wystawiania recept. Pacjenci mają powody do radości
Materiał Promocyjny
Do 300 zł na święta dla rodziców i dzieci od Banku Pekao
Sądy i trybunały
Bogdan Święczkowski nowym prezesem TK. "Ewidentna wada formalna"