Wykazujemy nie tylko dochody pracownicze, ale też z umowy-zlecenia, o dzieło i kontraktów menedżerskich

Obowiązki płatnika w odniesieniu do tych przychodów będą się różnić, w zależności od statusu podatkowego osoby je otrzymującej (rezydent lub nierezydent podatkowy w Polsce). Ważna jest też wysokość wynagrodzenia.

[srodtytul]Jakie świadczenia [/srodtytul]

Do przychodów z działalności wykonywanej osobiście zalicza się m.in. przychody:

- z osobiście wykonywanej działalności artystycznej, literackiej, naukowej, trenerskiej, oświatowej i publicystycznej, w tym z tytułu udziału w konkursach z dziedziny nauki, kultury i sztuki oraz dziennikarstwa, jak również przychody z uprawiania sportu, stypendia sportowe przyznawane na podstawie odrębnych przepisów oraz przychody sędziów z tytułu prowadzenia zawodów sportowych,

- z działalności polskich arbitrów uczestniczących w procesach arbitrażowych z partnerami zagranicznymi,

- otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych lub obywatelskich, bez względu na sposób powoływania tych osób, nie wyłączając odszkodowania za utracony zarobek, z wyjątkiem wymienionych w art. 13 pkt 7 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=80474]ustawy o PIT[/link],

- osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym oraz płatników, z zastrzeżeniem art. 14 ust. 2 pkt 10, i inkasentów należności publicznoprawnych, a także przychody z tytułu udziału w komisjach powoływanych przez organy władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, z wyjątkiem przychodów z tytułu kontraktów menedżerskich,

- otrzymywane przez osoby, niezależnie od sposobu ich powoływania, należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych,

- z tytułu wykonywania usług, na podstawie umowy-zlecenia lub umowy o dzieło, uzyskiwane wyłącznie od:

a) osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej,

b) właściciela (posiadacza) nieruchomości, w której lokale są wynajmowane, lub działającego w jego imieniu zarządcy albo administratora – jeżeli podatnik wykonuje te usługi wyłącznie na potrzeby związane z tą nieruchomością – z wyjątkiem przychodów uzyskanych na podstawie umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej oraz przychodów z kontraktów menedżerskich, o których mowa poniżej,

- uzyskane na podstawie umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze, w tym przychody z tego rodzaju umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej – z wyjątkiem przychodów z zasiadania np. w organach stanowiących osób prawnych.

[srodtytul]Kto jest płatnikiem [/srodtytul]

Firmy, które pobierały w trakcie roku zaliczki na PIT od świadczeń z działalności wykonywanej osobiście, muszą przygotować do końca lutego informację PIT-11. Wykazują w niej wysokość dochodu, pobranych zaliczek, a także składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne.

Przepisy ustawy o PIT wyraźnie wskazują, że obowiązek ten spoczywa na osobach fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, osobach prawnych i ich jednostkach organizacyjnych oraz na jednostkach organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej.

[srodtytul]Nie tylko pieniądze[/srodtytul]

Firma, która w ubiegłym roku dokonywała wypłat z tytułu umów cywilnoprawnych, np. zlecenia lub o dzieło, osobie będącej polskim rezydentem podatkowym, jest zobowiązana do przygotowania informacji PIT-11 i przekazania jej podatnikowi oraz właściwemu ze względu na jego miejsce zamieszkania urzędowi skarbowemu.

W informacji PIT-11 (część E, wiersz 6) należy wykazać wszystkie przychody, które z tytułu tych umów zostały wypłacone w ubiegłym roku. Przychodem z tytułu działalności wykonywanej osobiście mogą być również świadczenia w naturze lub inne nieodpłatne świadczenia ponoszone za podatnika.

Przykładowo [b]Izba Skarbowa w Warszawie w interpretacji z 15 grudnia 2009 r. (IPPB2/415-593/09-4/MK1) [/b]uznała, że zapłacone za zleceniobiorcę składki na ZUS w części, która powinna być przez niego finansowana, stanowią jego przychód z działalności wykonywanej osobiście, a nie przychód z innych źródeł.

Datą powstania przychodu po stronie zleceniobiorcy jest data wpłaty składek przez zleceniodawcę jako płatnika na konto ZUS.

Zleceniodawca zobowiązany jest do wystawienia informacji PIT-11 za 2009 r. i wykazania tak uzyskanego przychodu w poz. 56.

[srodtytul]Trzeba zsumować[/srodtytul]

Jeśli dana firma wypłacała podatnikowi przychody z różnych tytułów kwalifikowanych do działalności wykonywanej osobiście (wyjątek stanowią czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych lub obywatelskich), to wszystkie należy zsumować i wykazać w łącznej kwocie w poz. 56 części E informacji PIT-11.

Może się zdarzyć sytuacja, w której podatnik uzyskał w danej firmie przychody z tytułu umowy-zlecenia, kontraktu menedżerskiego lub zasiadania w zarządzie spółki. Na płatniku będzie wówczas spoczywał obowiązek odpowiedniego zsumowania nie tylko przychodów, ale i kosztów ich uzyskania, które są tutaj różnie liczone.

[srodtytul]Nie dla przedsiębiorcy [/srodtytul]

Obowiązek wystawienia PIT-11 nie powstaje wtedy, gdy należności z tytułu umowy-zlecenia, umowy o dzieło lub z tytułu działalności m.in. artystycznej, literackiej, naukowej były wypłacane osobie prowadzącej własną działalność gospodarczą i realizującej te umowy w jej ramach.

Płatnik, bazując na oświadczeniu takiej osoby, że wykonywane przez nią usługi wchodzą w zakres działalności gospodarczej, nie był zobowiązany do poboru zaliczek na podatek w trakcie roku i nie ma obowiązku wystawienia PIT-11 po jego zakończeniu.

[ramka][b]Do 200 zł ryczałtowo[/b]

Obowiązek wystawienia PIT-11 nie dotyczy sytuacji, gdy zgodnie z art. 30 ust. 1 pkt 5a ustawy o PIT płatnik był zobowiązany do pobrania w trakcie roku zryczałtowanego podatku, ponieważ kwota np. z umowy-zlecenia lub o dzieło zawartej z podatnikiem nie przekraczała 200 zł miesięcznie.

Wtedy podatek pobrany w trakcie roku był podatkiem ostatecznym, który nie podlega ponownemu rozliczeniu według skali, a płatnik nie musi wystawiać PIT-11 po zakończeniu roku.

Przepis wprowadzający od 1 stycznia 2009 r. opodatkowanie zryczałtowane budzi jednak wiele wątpliwości. Przypomnijmy, że ten sposób rozliczenia dotyczy jedynie takich umów, w których wprost zapisano, że należność przysługująca podatnikowi nie przekracza 200 zł miesięcznie.

Jeśli umowa nie odnosi się wprost do ostatecznej kwoty należności, tj. wynagrodzenie za wykonanie umowy może być co miesiąc inne, bo zależy np. od ilości wykonanej pracy, płatnik powinien od takiego przychodu pobierać zaliczki na podatek, a nie podatek zryczałtowany.