Rodzic korzysta z ulgi nawet, jeśli dziecko ma konto w banku

Takie wnioski wynikają z odpowiedzi Ministerstwa Finansów na pytanie „Rz”, choć została ona sformułowana w sposób bardzo lakoniczny.

Dowiadujemy się jedynie, że posiadanie przez pełnoletnie dziecko oprocentowanego rachunku bankowego nie pozbawia rodziców prawa do ulgi. To jednak jest oczywiste, a istota pytania dotyczy czego innego: czy uzyskanie odsetek, od których bank odprowadza zryczałtowany podatek, także nie jest przeszkodą w dokonaniu tego odliczenia?

Niestety, mimo szczegółowego pytania Ministerstwo Finansów nie odniosło się wyraźnie do tej kwestii. Trudno jednak przypuszczać, by odpowiedź miała brzmieć: konto posiadać można, pod tym wszakże warunkiem, że nie otrzymamy odsetek.

Do naszej redakcji wciąż napływają pytania w tej sprawie. W większości pochodzą od rodziców, którzy w momencie wypełniania zeznania w ogóle nie zdawali sobie sprawy, że posiadanie przez dziecko konta może pozbawiać ich ulgi. O problemie usłyszeli później i teraz obawiają się, że ich rozliczenie będzie zakwestionowane przez urząd skarbowy.

Źródłem ich obaw jest to, że opinie ekspertów w tej sprawie nie są jednolite. Rozbieżności wynikają z niefortunnego sformułowania art. 6 ust. 4 pkt 3 ustawy o PIT. Dotyczy on wspólnego rozliczenia z dzieckiem, ale odwołują się do niego także regulacje o uldze rodzinnej.

Z przepisu tego wynika, że rodzice, którzy wychowują pełnoletnie uczące się dzieci, mogą skorzystać z tego odliczenia, jeśli nie uzyskały one dochodów. Wyjątkiem są renty rodzinne, dochody wolne od PIT oraz dochody w wysokości niepowodującej obowiązku zapłaty podatku. Tymczasem od każdych odsetek, bez względu na ich wysokość, bank pobiera zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 19 proc.

Z tych powodów pogląd, że uzyskanie przez pełnoletnie dziecko np. 10 zł odsetek bankowych pozbawia rodziców prawa do ulgi, mimo że może wydawać się absurdalny, da się wyinterpretować z ustawy o PIT. Dobrze więc, że w tym wypadku zwyciężyła wykładnia zgodna ze zdrowym rozsądkiem. Inaczej banki musiałyby wprowadzić do swojej oferty nowy produkt – specjalne konto dla studenta z gwarancją braku odsetek.

Odpowiedź ta jest istotna także dla podatników, którzy rozliczają się z podatku dochodowego wspólnie z dzieckiem. To dlatego, że identyczny problem dotyczy prawa do złożenia zeznania na zasadach przewidzianych dla samotnych rodziców. Jest to bowiem dokładnie ten sam przepis.

Skoro Ministerstwo Finansów uznało, że uzyskiwanie przez dziecko odsetek bankowych nie pozbawia rodziców ulgi na dziecko, to znaczy, że nie jest to także przeszkoda w rozliczeniu podatku na preferencyjnych zasadach przewidzianych dla samotnych rodziców.

Oczywiście pod warunkiem, że spełnione są pozostałe warunki.

Dla wielu rodziców dobrą wiadomością będzie również odpowiedź na pytanie jednego z podatników udzielona 30 kwietnia 2008 r. przez Izbę Skarbową w Bydgoszczy (nr ITPB2/415-168/08/MK). Wynika z niej wyraźnie, że zamieszkanie przez dziecko w innej miejscowości nie pozbawia rodziców prawa do ulgi. Nie zmienia tego także fakt, że dziecko jest zameldowane pod innym adresem.

Pismo to potwierdza, że możliwe jest wychowywanie dziecka na odległość. Nie wiadomo jednak, jak urzędy skarbowe będą badać, czy dziecko rzeczywiście jest wychowywane.

W interpretacji tej stwierdzono bowiem, że jest to wyłącznie okoliczność faktyczna, która może być weryfikowana w postępowaniu podatkowym. Jednocześnie dodano, że po osiągnięciu przez dziecko pełnoletności nie ma podstaw do rozstrzygania tej kwestii na podstawie kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Zdaniem Izby Skarbowej w Bydgoszczy „ocenę tego faktu determinuje rzeczywisty stosunek pomiędzy rodzicem a dzieckiem”. Czy to znaczy, że urzędnicy skarbowi mają badać relacje między rodzicami a dziećmi i na tej podstawie decydować o prawie do ulgi? Jeśli tak, to liczne spory podatników z fiskusem wydają się nieuniknione.

masz pytanie, wyślij e-mail do autora k.pilat@rp.pl

Podatnicy, którzy dopiero teraz zdali sobie sprawę, że za 2007 r. przysługiwała im ulga rodzinna, mogą złożyć korektę zeznania.

Odliczenie przysługuje rodzicom wychowującym własne lub przysposobione: