Podatek od spadków i darowizn: obciążenie darowizny obowiązkiem wykonania polecenia

Obdarowanym trudno będzie uniknąć rozliczenia z urzędem. Skarbówka wyjaśnia w interpretacji, że obciążenie darowizny obowiązkiem wykonania polecenia darczyńcy nie jest wcale wytrychem pozwalającym nie płacić daniny, jeśli obdarowany na tym korzysta.

Czytaj także: Darowizna z poleceniem bez podatku - przełomowy wyrok NSA

Z pytaniem w tej sprawie zwrócił się podatnik, który ma otrzymać od ciotki dużą kwotę na zakup mieszkania. Darowizna zostanie obciążona obowiązkiem wykonania polecenia: obdarowany musi przekazać całą kwotę sprzedającemu nieruchomość na pokrycie jej ceny. Wnioskodawca wypełni polecenie i w terminie dwóch tygodni wpłaci całą kwotę sprzedającemu.

Zapytał, czy wykonanie polecenia będzie przesłanką pozwalającą mu uniknąć całkowicie zapłaty daniny od spadków i darowizn. Jego zdaniem podstawa opodatkowania będzie wynosić zero i nie dojdzie do powstania obowiązku podatkowego. To dlatego że wykonanie polecenia darczyńcy stanowi ciężar obciążający darowiznę. Ustawodawca nie wprowadził przy tym warunku, że beneficjentem polecenia może być jedynie np. osoba trzecia. Przepis ten ma więc zastosowanie również w sytuacji, w której beneficjentem polecenia jest sam obdarowany.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał stanowisko wnioskodawcy za prawidłowe. Mimo to interpretacja nie jest dla niego korzystna. I tak musi się rozliczyć, ale z innego tytułu.

Dyrektor KIS przypomniał, że obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy otrzymującym darowiznę. Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów, czyli czysta wartość darowizny. Kwotę otrzymaną od ciotki należy rozliczyć na zasadach określonych dla II grupy podatkowej (dalsi krewni). W tej grupie kwota wolna od daniny wynosi 7276 zł. Od nadwyżki ponad tę sumę płaci się podatek według skali, której stawki wynoszą odpowiednio: 7, 9 i 12 proc.

Dyrektor KIS potwierdził, że skoro wnioskodawca przeznaczy całą darowiznę (zgodnie ze wskazaniem darczyńcy) na nabycie nieruchomości, wówczas jako obdarowany nie będzie zobowiązany do zapłaty. Wartość wykonanego polecenia darczyńcy obniża bowiem podstawę opodatkowania.

– Wnioskodawca powinien mieć świadomość, że podatek od spadków i darowizn jednak wystąpi, ale z innego tytułu: polecenia darczyńcy – napisał dyrektor KIS w interpretacji.

Wyjaśnił, że nabycie tytułem polecenia darczyńcy stanowi odrębny przedmiot opodatkowania, o którym mowa w art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy. Na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy, przy nabyciu z polecenia darczyńcy obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wykonania polecenia.

Na potwierdzenie powołał się na orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego z 6 czerwca 2018 r. (sygn. II FSK 1525/16 oraz II FSK 1526/16). NSA wskazał, że wyroki te odnoszą się wyłącznie do kwestii podstawy opodatkowania z tytułu darowizny. Jednocześnie zasugerował, że obowiązek podatkowy może powstać z innego tytułu.

Na tej podstawie dyrektor KIS stwierdził, że obowiązek podatkowy jednak powstanie – zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn – tytułem polecenia darczyńcy – z chwilą wykonania tegoż polecenia.