Z art. 99 ust. 1 i 3 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=A3E2AEA3150365DDBE92FB439009122C?id=178901]prawa o szkolnictwie wyższym (DzU z 2005 r. nr 164, poz.1365 ze zm.)[/link] wynika, że uczelnia publiczna może pobierać opłaty za świadczone usługi edukacyjne związane m.in. z kształceniem studentów na studiach niestacjonarnych oraz uczestników niestacjonarnych studiów doktoranckich, prowadzeniem studiów w języku obcym czy prowadzeniem studiów podyplomowych oraz kursów dokształcających.
Zasady pobierania opłat oraz tryb i warunki zwalniania (w całości lub części) określa senat uczelni. Powodem przyznania zwolnienia mogą być wybitne wyniki w nauce, ale również trudna sytuacja materialna studenta.
Jak stwierdziła [b]Izba Skarbowa w Bydgoszczy w interpretacji z 18 maja 2010 r. (ITPB2/415-175/10/IL)[/b], „jeśli zwolnienie z opłaty za III rok studiów, z uwagi na wyjątkowo trudną sytuację materialną, ma charakter świadczenia pomocy materialnej i spełnia pozostałe warunki przewidziane w przepisie art. 21 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, to tego rodzaju świadczenie korzysta, jako mieszczące się w dyspozycji powołanego przepisu, ze zwolnienia od podatku”.
W myśl art. 21 ust. 1 pkt 40 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?n=1&id=346580]ustawy o PIT[/link] [b]wolne od podatku dochodowego są świadczenia pomocy materialnej dla uczniów, studentów, uczestników studiów doktoranckich i osób uczestniczących w innych formach kształcenia[/b], pochodzące z budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz ze środków własnych szkół i uczelni – przyznane na podstawie przepisów o systemie oświaty, prawa o szkolnictwie wyższym, a także przepisów o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki.
