Podatek za ukryte dochody jeszcze nie do odzyskania

Podatnicy, którzy zapłacili drakoński, 75 proc. podatek od tzw. nieujawnionych źródeł, nie mają powodów do radości. Po lipcowym wyroku Trybunału Konstytucyjnego stwierdzającym niekonstytucyjność przepisów o tej sankcyjnej procedurze większość liczyła na szybki i bezproblemowy zwrot pieniędzy. Nadzieje te w czwartek przekreślił Naczelny Sąd Administracyjny.

Dwa niezależne składy orzekające oddaliły w sumie osiem skarg kasacyjnych w sprawach dwóch małżeństw i podatniczki. Wszystko przez sentencję i uzasadnienie orzeczenia Trybunału (P 49/12).

– Wyrok składa się z dwóch punktów. W pierwszym Trybunał stwierdził, że art. 20 ust. 3 ustawy o PIT w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2007 r. jest niezgodny z konstytucją. W drugim, że traci on moc obowiązującą z upływem 18 miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw – zauważył sędzia NSA Jacek Brolik, przewodniczący składu orzekającego w jednej grupie spraw.

NSA wiąże sentencja

Sędzia podkreślił, że oba te punkty wiążą też sądy. Pominięcie sentencji zdaniem NSA stanowiłoby naruszenie konstytucji.

Taka sama argumentacja padła na drugiej sali rozpraw.

– Odroczenie utraty mocy przepisu zakwestionowanego przez Trybunał Konstytucyjny uprawnia sąd kasacyjny do jego stosowania – tłumaczyła przewodnicząca drugiego składu orzekającego sędzia NSA Aleksandra Wrzesińska-Nowacka.

Sąd podkreślił, że art. 20 ust. 3 ustawy o PIT został oceniony jako niezgodny z konstytucją. Nie miał też wątpliwości, że ocena ta wywoła skutek prawny dopiero po 18 miesiącach od opublikowania wyroku.

Jak wyjaśnił sędzia Brolik, dopiero jeśli przez ten czas nic się nie zmieni, tj. przepis nie zostanie poprawiony, po 18 miesiącach zacznie biec termin występowania z wnioskami o wznowienie postępowań sądowych i podatkowych.

Rozstrzygnięcia NSA nie pozostawiają złudzeń. Los zwrotu pieniędzy dla podatników, którym fiskus zarzucił zatajenie dochodów za lata 2007, 2008 i później, jest wciąż niepewny.

– To zła wiadomość dla tych osób. Nie ma raczej szans, by ich sprawy zostały szybko załatwione, tak jak to się stało w odniesieniu do podatku od nieujawnionych źródeł za lata 1998–2006 – mówi doradca podatkowy Grzegorz Gębka.

Chodzi o tych, których objął pierwszy wyrok TK z 18 lipca 2013 r. dotyczący nieujawnionych źródeł (SK 18/09). Pozostali podatnicy mogą nie mieć już tyle szczęścia.

Może się nie udać

– Jest pogląd, że okres odroczenia utraty mocy niekonstytucyjnego przepisu to czas na dostosowanie go do standardów zgodnych z konstytucją. Jeśli w tym czasie uda się ustawodawcy naprawić błędy, nie ma podstaw do wznowienia postępowań – tłumaczy Gębka.

Może się więc okazać, że wyrok TK i orzecznictwo NSA pozwoli budżetowi zaoszczędzić krocie. Skutki finansowe pierwszego orzeczenia TK w sprawie nieujawnionych źródeł skarbówka szacowała na ok. 200 mln zł.

Wyroki NSA są prawomocne.

Sygnatura akt: II FSK 2680/14 i II FSK 2670/14

Sygnatura akt: II FSK 2680/14 i II FSK 2670/14

Opinia dla "Rz"

Michał Wojtas, doradca podatkowy, wspólnik w kancelarii EOL