Jednym z najbardziej rozpowszechnionych mitów na temat przyczyn rozpadu Czechosłowacji jest ten, jakoby jej obywatele byli za utrzymaniem wspólnego państwa, tylko nikt nie zapytał ich o zdanie. Ale to właśnie ci sami obywatele latem 1992 roku oddali władzę partiom, na których czele stali Václav Klaus i Vladimír Mečiar. Ich odmienne wizje przemian gospodarczych i ustrojowych odpowiadały aspiracjom i wyobrażeniom wyborców, lecz wzajemnie się wykluczały. Czesi chętnie zachowaliby wspólne państwo, pod warunkiem że Słowacy zrezygnowaliby ze swoich aspiracji. Klaus był gotów rozmawiać o zachowaniu federacji bez zmian lub o podziale państwa, Mečiar z kolei chciał rozmawiać o konfederacji, grożąc podziałem państwa. Żaden nie mógł ustąpić, więc doszli do wniosku, że kontrolowany rozpad państwa jest optymalnym rozwiązaniem.

Czesi wykazali się klasą, godząc się ponieść nieproporcjonalnie większe koszty finansowe rozpadu Czechosłowacji, choć już wcześniej od zawsze do niej dopłacali. Z drugiej strony to oni czerpali z niej największe korzyści. Odpowiedź na pytanie, dlaczego w takim razie Czechosłowacja 1 stycznia 1993 roku w ogóle przestała istnieć, jest stosunkowo prosta: ponieważ nie była już nikomu do niczego potrzebna.