Tym, co szczególnie imponuje w nader obszernym dziele Cywińskiego zatytułowanym „Szańce kultur. Szkice z dziejów narodów Europy Wschodniej", jest właśnie zakreślenie tak rozległego jego obszaru tematycznego. Autor pisze o dziejach relacji imperium rosyjskiego (do 1917 roku) z Ukraińcami, Białorusinami, Litwinami, Finami, Estończykami, Łotyszami, Gruzinami, Ormianami, Azerbejdżanami i ludami wschodniego Kaukazu, Tatarami krymskimi i Czerkiesami, Mołdawianami i Żydami.

Nic dziwnego, że ta książka pochłonęła wiele lat wytężonej pracy. A jednak autor sumituje się, że zasięg jego obserwacji i tak okazał się zbyt wąski, nie dotykając problematyki kontaktów Rosji z ludami Syberii i Azji Środkowej! Pozostawił też świadomie poza obrazem, zarysowanym w książce, najbliższy mu emocjonalnie wątek: próby rusyfikacji Polaków, chociaż pisząc o Ukraińcach, Białorusinach i Litwinach, z oczywistych względów nie mógł z tej problematyki zupełnie zrezygnować. Rzeczpospolita pojawia się w książce w roli jednego z trzech silnych państw – obok Szwecji i Turcji – które Rosja traktowała jako „zawalidrogi" w procesie opanowywania Europy Wschodniej.