Aktualizacja: 21.12.2025 23:09 Publikacja: 18.07.2025 09:50
„Wesele krakowskie”, Wincenty Wodzinowski, 1901 r.
Foto: Muzeum Narodowe Lublin
W ostatnim czasie tematy szeroko rozumianej ludowej historii wsi stają się coraz bardziej popularne, zwłaszcza w narracji opartej na krzywdzie. Tutaj magicznym, niemal straszliwym słowem, które buduje dyskurs, jest pańszczyzna. Co i rusz można natrafić na kolejną publikację dotykającą tego zagadnienia i wyzysku chłopów: od akademickiej rozprawy „Ludowa historia Polski”, przez psychologizujące artykuły o obecności traumy pańszczyźnianej, po reportaże o „chłopkach”, skupiające się przede wszystkim na bolesnym doświadczeniu jednostek. Gdzieś na samym końcu tej wyliczanki należy umiejscowić sensacyjne, pseudonaukowe teksty, pisane pod tezę o relacji szlachecko-chłopskiej, sprowadzonej do jednego wymiaru – niemalże terroru. Pańszczyzna ostatecznie okazała się kategorią poznawczą mającą rzekomo tłumaczyć świat.
Kup roczną subskrypcję RP.PL i ciesz się dostępem do The New York Times!
Zyskujesz:
- Roczny dostęp do The New York Times, w tym do: News, Games, Cooking, Audio, Wirecutter i The Athletic.
- RP.PL — rzetelne i obiektywne źródło najważniejszych informacji z Polski i świata z dodatkową weekendową porcją błyskotliwych tekstów magazynu PLUS MINUS.
W wersji Jerzego Machowskiego pastorałki są zdumiewająco zabawne.
„A.I.L.A.” to brazylijski horror ze sztuczną inteligencją w tle…
Kiedyś „Nowoczesne związki” byłyby komedią kumpelską, ale dziś tę historię opowiedziano z należytym wyczuciem.
Wojciech Szyda należy do czołówki polskich fantastów, ale nie specjalizuje się w głębokim kosmosie, lecz w metaf...
Fascynuje mnie opowieść o polsko-żydowskich prawnikach, którzy niezależnie od siebie stworzyli fundamenty współc...
Orlen inwestuje w nowe technologie i stawia na odnawialne źródła energii, ale sukces dekarbonizacji zależy nie tylko od inwestycji grupy – kluczowa będzie zmiana przyzwyczajeń milionów klientów – ocenia Stanisław Barański, dyrektor Biura Zrównoważonego Rozwoju i Transformacji Energetycznej Grupy Orlen.
Masz aktywną subskrypcję?
Zaloguj się lub wypróbuj za darmo
wydanie testowe.
nie masz konta w serwisie? Dołącz do nas
