Wyidealizowane Wielkie Księstwo Litewskie

„Krajowcom" zarzucano prywatę, służalczość, nielojalność czy wręcz zdradę. A oni chcieli jedynie powrotu do normalności, co w okresie gwałtownych przemian, jakie niosła wojna, było trudne, a może wręcz niemożliwe.

Aktualizacja: 18.06.2017 12:16 Publikacja: 16.06.2017 00:01

Józef Mackiewicz był zwolennikiem Litwy wielu narodów. Na zdjęciu wraz z członkami redakcji wileński

Józef Mackiewicz był zwolennikiem Litwy wielu narodów. Na zdjęciu wraz z członkami redakcji wileńskiej „Słowa" (w środku).

Foto: NAC

Początki tzw. idei krajowej sięgają przełomu XIX i XX w. Koncepcja ta, sformułowana niemal jednocześnie w środowisku konserwatywnego ziemiaństwa i postępowej inteligencji wileńskiej (demokratów), zakładała równorzędność oraz potrzebę dobrosąsiedzkiego współżycia i współpracy ludów zamieszkałych na obszarze Litwy historycznej. Naczelną jej zasadą nie był nacjonalizm, lecz odwołanie do wyidealizowanego Wielkiego Księstwa Litewskiego, do kraju, w którym mogliby zgodnie żyć Polacy, Białorusini, Litwini, Żydzi, Tatarzy czy Karaimi. Wobec triumfującego nacjonalizmu anachroniczne poglądy krajowców były nie do zaakceptowania, a nawet nie były zrozumiałe dla żadnej ze stron, a sama koncepcja – właściwie już w momencie narodzin – należała do przeszłości. Przeszłość była zresztą kategorią, do której krajowcy najczęściej i najchętniej się odwoływali, którą po prostu żyli. W epoce, w której burzono zręby przeszłości, oni dążyli do jej odbudowania.

Pozostało 92% artykułu

Złap mikołajkową okazję!

Czytaj dalej RP.PL.
Ciesz się dostępem do treści najbardziej opiniotwórczego medium w Polsce. Rzetelne informacje, pogłębione analizy, komentarze i opinie. Treści, które inspirują do myślenia. Oglądaj, czytaj, słuchaj.
Plus Minus
Podcast „Posłuchaj Plus Minus”: AI. Czy Europa ma problem z konkurencyjnością?
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Plus Minus
„Psy gończe”: Dużo gadania, mało emocji
Plus Minus
„Miasta marzeń”: Metropolia pełna kafelków
Plus Minus
„Kochany, najukochańszy”: Miłość nie potrzebuje odpowiedzi
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Plus Minus
„Masz się łasić. Mobbing w Polsce”: Mobbing narodowy