Książkami z PRL w tytule dałoby się wyposażyć całkiem sporą bibliotekę. Było i o subkulturach, i o samochodach, o życiu codziennym i o historii, o sekretach służb i ukrywanych katastrofach, o architekturze i popkulturze. Na poważnie i na wesoło: zwłaszcza na wesoło. Otóż autorów i wydawców (bo niektóre pozycje były antologiami lub kompilacjami) próbujących nas przekonać, że PRL to „najweselszy barak w socjalistycznym obozie" (książka o takim tytule też się, oczywiście, ukazała), było kilkudziesięciu. Żaden jednak, o dziwo, nie odniósł spektakularnego sukcesu. Choć niektórzy się o niego otarli – mam na myśli Cezarego Praska (autora „Złotej młodzieży PRL" i „Życia towarzyskiego w PRL") oraz wydawnictwo Vesper z serią „Absurdy PRL-u". Trzeba było jednak 25 lat i Sławomira Kopra, by wynaleźć bestsellerową formułę pisania o poprzednim ustroju.

Bestsellery z łezką

Ów historyk, piszący wcześniej przede wszystkim książki o czasach II Rzeczypospolitej, podobny patent zastosował wobec rzeczywistości komunistycznej Polski. Efektem jest seria składająca się już dziś z pięciu części. Ale jeśli chodzi o ten cykl, to – jak głosił tytuł pewnej zabawy w popularnym programie Szymona Majewskiego – „końca nie widać". Można sobie wyobrazić, że takich pozycji powstanie drugie tyle albo i pięć razy więcej, jeśli tylko będą chętni do ich kupowania. A tak się składa, że do tej pory każda z książek Kopra trafiała na listy najchętniej kupowanych. Co by znaczyło, że tego właśnie polscy czytelnicy oczekują. Odpowiedź na pytanie, dlaczego właśnie taki sposób mówienia o peerelowskiej przeszłości im się podoba, wydaje się niezwykle interesująca z punktu widzenia socjologicznego. Wiele mówi bowiem o tym, jacy jesteśmy dziś i jak postrzegamy najnowszą historię.