Nowe odkrycie dotyczące ewolucji zwierząt. Szykuje się korekta o 40 milionów lat?

Najstarsze znane skamieniałe odciski łap zwierzęcia przypominającego gada, datowane na około 350 milionów lat temu, zostały zidentyfikowane przez naukowców. Odkrycie może dowodzić, że zwierzęta żyjące w oceanie rozwinęły zdolność do życia na lądzie nawet o 40 milionów lat wcześniej, niż do tej pory zakładano.

Publikacja: 16.05.2025 16:27

W Australii odkryto najstarsze znane skamieniałe odciski łap zwierzęcia przypominającego gada / zdję

W Australii odkryto najstarsze znane skamieniałe odciski łap zwierzęcia przypominającego gada / zdjęcie ilustracyjne

Foto: Gorodenkoff / Adobe Stock

Odnalezione skamieniałości stanowią, zdaniem naukowców, najstarszy dowód na istnienie na Ziemi owodniowców, czyli przodków gadów, ptaków i ssaków. Były one organizmami przystosowanymi do życia na lądzie. Dzięki błonie owodniowej mogły składać jaja i rozmnażać się poza wodą.

Najstarsze skamieniałe odciski łap zwierzęcia odnalezione w Australii

Skamieniałości znalezione zostały na płycie piaskowca w Australii, a dokładnie na brzegach rzeki Broken w pobliżu miasta Mansfield, w północnej części stanu Wiktoria, 200 km na północny wschód od Melbourne. Odkrycia dokonało dwóch lokalnych poszukiwaczy skamieniałości –  Craig Eury i John Eason.

Badania odnalezionych skamieniałości przeprowadził międzynarodowy zespół naukowców pod kierownictwem profesora Johna Longa z Flinders University w Adelajdzie w Australii. Wyniki opublikowane zostały 14 maja w artykule zamieszczonym w czasopiśmie naukowym „Nature”.

Modele cyfrowe i mapy cieplne pomogły w badaniach odkrytych skamieniałości

Badania nad skamieniałościami przebiegały w kilku etapach. Doktor Alice Clement wchodząca w skład zespołu zeskanowała skamieniałe odciski łap. Na ich podstawie stworzyła cyfrowe modele, które poddane zostały następnie szczegółowej analizie.

„Badamy skały i skamieliny z okresu karbonu i dewonu, ze szczególnym uwzględnieniem bardzo ważnej przemiany ryby w czworonoga. Próbujemy szczegółowo poznać, jak zmieniały się budowa ciała i styl życia tych zwierząt, gdy z ryb żyjących w wodzie stały się czworonogami poruszającymi się na lądzie” – wyjaśniła znaczenie przeprowadzonych badań Clement cytowana w komunikacie Flinders University.

Następnie doktor Aaron Camens, również biorący udział w pracach zespołu, a zajmujący się badaniem tropów zwierząt w całej Australii, stworzył mapy cieplne odkrytych śladów lepiej obrazujące ich szczegóły.

„Szkielet może nam powiedzieć tylko tyle, co dane zwierzę potrafi zrobić, ale ślady faktycznie rejestrują jego zachowanie i mówią nam, jak to zwierzę się poruszało” – wyjaśnił znaczenie swojego wkładu w pracę całego zespołu.

Czytaj więcej

Naukowcy spełnili odwieczne marzenie alchemików. Zmienili ołów w złoto

Skamieniałe odciski łap owodniowca pochodzą sprzed około 350 milionów lat

Naukowcy starali się również jak najdokładniej określić wiek odnalezionych skamieniałych śladów. W tym celu porównali występujące na płytach skalnych różne gatunki ryb z tymi samymi i podobnymi formami, które występują w dobrze datowanych skałach z całego świata. Dzięki temu udało im się określić przedział wiekowy płyt z ograniczeniem czasowym wynoszącym ok. 10 milionów lat.

Badacze stwierdzili, że skamieniałe ślady owodniowca z pazurami na łapach pochodzą sprzed około 350 milionów lat, a więc z okresu karbonu. Powstały one prawdopodobnie na pokrytej wgłębieniami od kropel deszczu płycie, przez którą przechodziły gady. Zwierzęta pozostawiły pięciopalczaste odciski swoich łap z widocznymi w niektórych miejscach śladami pazurów i zadrapaniami od kopania. Zwierzęta te, według przypuszczeń profesora Longa, były małe i krępe, a swoim wyglądem przypominały współczesne warany.

Początkowo naukowcy myśleli, że ślady utrwalone na płycie należały do wczesnych płazów. Jednak w czasie dokładniejszej analizy dostrzegli na jednym ze środkowych śladów haczykowaty pazur wystający z palców. To natomiast sugeruje, że należał on do gada, a dokładnie owodniowca.

Naukowcy podkreślają, że aby potwierdzić, że owodniowce ewoluowały około 40 milionów lat wcześniej, niż do tej pory zakładano, trzeba znaleźć należące do nich kości.

Odnalezione skamieniałości stanowią, zdaniem naukowców, najstarszy dowód na istnienie na Ziemi owodniowców, czyli przodków gadów, ptaków i ssaków. Były one organizmami przystosowanymi do życia na lądzie. Dzięki błonie owodniowej mogły składać jaja i rozmnażać się poza wodą.

Najstarsze skamieniałe odciski łap zwierzęcia odnalezione w Australii

Pozostało jeszcze 90% artykułu
Paleontologia
Odkryto nowy gatunek dinozaura. „Smoczy Książę” zaskoczył naukowców
Paleontologia
Dieta 100 tys. kalorii dziennie? Zaskakujące wyniki badań nad megalodonem
Paleontologia
Zagadka dotycząca dinozaurów sprzed 150 mln lat. Naukowcy bliżej rozwiązania
Paleontologia
Zagadka tyranozaurów rozwiązana? Nowe badanie rzuca światło na ewolucję króla dinozaurów
Materiał Promocyjny
Bank Pekao nagrodzony w konkursie The Drum Awards for Marketing EMEA za działania w Fortnite
Paleontologia
Dinozaury nie były skazane na zagładę? Paleontolodzy odkryli zaskakujący czynnik