Organizator targów w Polsce płaci polski VAT

Z podobnym problemem borykają się podatnicy także w innych państwach Unii Europejskiej.

W jego rozstrzygnięciu pomocne może być [b]orzeczenie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości z 9 marca 2006 r. w sprawie GillanBeach (C-114/05)[/b].

Polskie firmy zajmujące się kompleksową organizacją targów i wystaw na rzecz kontrahentów zagranicznych nieraz stają przed dylematem, jak dla celów VAT traktować takie usługi - często o bardzo różnorodnym charakterze. Dotychczas polskie organy podatkowe stały na stanowisku, że są to usługi związane z nieruchomościami. Czy słusznie?

Przepisy o VAT nie wskazują jednoznacznie nakraj opodatkowania usług targowych świadczonych dla zagranicznych wystawców.

Dlatego w tej kwestii wypowiedziało się [b]Ministerstwo Finansów w piśmie z 10maja 2005 r. (PP2-8131057/04/TW/BM6-12987)[/b], wyjaśniając, że o miejscu opodatkowaniu tego rodzaju usług powinno przesądzać miejsce położenia nieruchomości (kluczowe znaczenie ma tu bowiem wynajem powierzchni wystawienniczej). Według MF tak jest w odniesieniu do usługi kompleksowej, która obejmuje wynajem powierzchni wystawienniczej. Do usług cząstkowych, związanych z organizowaniem wystaw, targów i kongresów, należy stosować odrębne reguły, właściwe dla poszczególnych usług.

Organy podatkowe w swoich interpretacjach na ogół podzielają pogląd MF. Jednak niektóre stoją na stanowisku, że osobno należy traktować usługi takie jak reklama, katering czy transport, co - gdy chodzi o reklamę -może wiązać się z wyłączeniem tych usług poza zakres polskiego VAT, i ich ewentualne opodatkowanie w kraju kontrahenta.

Do tej kwestii -kontrowersyjnej również w innych krajach Wspólnoty - odniósł się w ubiegłym roku ETS.

Spór dotyczył wystawy żeglarskiej we Francji, zorganizowanej przez spółkę Gillan Beach. Spółka zapewniła kompleksową obsługę wystawców (obejmującą przygotowanie i udostępnienie stanowisk wystawienniczych oraz środków łączności, zapewnienie personelu obsługującego zwiedzających oraz wynajem miejsc do cumowania jachtów). Następnie wystąpiła z wnioskiem o zwrot VAT uiszczonego w cenie towarów i usług, które zakupiła we Francji. Wniosek został oddalony z uzasadnieniem, że organizacja wystaw na terytorium Francji uważana jest za świadczenie usług we Francji, podlegające tamtejszemu VAT.

Trybunał odpowiadał napytanie, czy kompleksowe usługi organizatora targów na rzecz wystawców podlegają VAT:

- w miejscu położenia nieruchomości (jako usługi związane z nieruchomościami),

- w miejscu faktycznego wykonywania usług (jako usługi w dziedzinie działalności kulturalnej, artystycznej, rozrywkowej lub podobnej),

- czy też np. w kraju siedziby wystawcy (m.in. usługi reklamowe).

ETS zauważył, że wystawa lub targi, niezależnie od tematyki, jakiej są poświęcone, mają na celu dostarczenie wielu odbiorcom, co do zasady w jednym miejscu i w ramach jednej imprezy, różnorodnych usług o złożonym charakterze, służących, w szczególności, przedstawieniu informacji, produktów lub wydarzeń w celu ich promocji. Stąd, zdaniem Trybunału, wystawę lub targi należy uznać za działalność podobną do działań artystycznych, sportowych, rozrywkowych i dydaktycznych (na gruncie polskiej ustawy o VAT są to "usługi w dziedzinie kultury, sztuki, sportu, nauki, edukacji, rozrywki"), opodatkowanych w kraju, gdzie są faktycznie świadczone. Usługi zakwalifikowane do tej kategorii powinny obejmować świadczenie przez organizatorów usług zasadniczych, jak również usług pomocniczych.

Zatem, zgodnie z orzeczeniem ETS, kompleksowa obsługa imprezy targowej lub wystawienniczej organizowanej w Polsce powinna podlegać, co do zasady, polskiemu VAT.

[ramka]

Omawiane orzeczenie ma duże znaczenie dla organizatorów targów, którzy zapewniają zagranicznym wystawcom kompleksową obsługę, obejmującą wiele różnorodnych świadczeń - od konstrukcji stoisk poprzez określone działania reklamowe po zakwaterowanie i usługi gastronomiczne. W pewnym zakresie wyrok można również odnieść do organizacji innych imprez masowych, takich jak konferencje i seminaria.

Jeśli chodzi o typowe dla organizacji targów czynności, takie jak konstrukcja stoisk i wynajem powierzchni wystawienniczej, wnioski płynące z orzeczenia ETS oraz z wcześniejszych interpretacji polskich organów podatkowych są zbieżne. Usługa powinna być opodatkowana VAT w kraju organizacji targów (w Polsce), niezależnie od jej kwalifikacji jako usługi związanej z nieruchomościami czy też usługi w dziedzinie działalności kulturalnej, artystycznej lub podobnej.

Problematyczna może być natomiast kwestia usług reklamowych (np. zamieszczanie ogłoszeń w katalogach targowych, emisja reklam na telebimie i umieszczanie reklam na stoiskach). Można znaleźć argumenty za tym, że usługi te powinny być opodatkowane w kraju zagranicznego wystawcy, co akceptowały dotąd polskie organy podatkowe.

Jednak zgodne z duchem wskazanego orzeczenia wszelkie świadczenia na rzecz wystawców, łącznie z "częścią reklamową", powinny być traktowane jako jedna kompleksowa usługa, co łączyłoby się z jej opodatkowaniem w Polsce. Za taką interpretacją przemawia też generalna linia orzecznictwa ETS, zgodnie z którą świadczenie będące z ekonomicznego punktu widzenia jedną usługą nie powinno być dzielone dla celów VAT w sposób sztuczny,a usługa pomocnicza powinna dzielić los usługi zasadniczej, jeśli nie stanowi ona dla klienta celu samego w sobie.

Dodajmy, że projekt zmian do ustawy o VAT przewiduje uzupełnienie określenia usług "w dziedzinie kultury, sztuki, sportu, nauki, edukacji, rozrywki" o usługi "podobne" oraz "pomocnicze", dostosowując w ten sposób właściwy przepis do unijnej dyrektywy VAT. Stąd, w świetle orzeczenia w sprawie Gillan Beach oraz planowanych zmian w ustawie, nie jest wykluczone, że polskie organy podatkowe będą skłaniać się w przyszłości do opodatkowania usług reklamowych związanych z organizacją targów polskim VAT. [/ramka]