Skutki złożenia korekty przez przedstawiciela podatkowego

Skorygowanie deklaracji podatkowej oznacza niespełnienie przesłanki terminowego rozliczania podatków, niezbędnej do wykonywania funkcji przedstawiciela podatkowego

Aktualizacja: 20.04.2009 07:33 Publikacja: 20.04.2009 07:00

Red

Zobowiązanie podatkowe powstałe z mocy prawa istnieje niezależnie od tego, w jakiej wysokości zostało zadeklarowane przez podatnika. Korekta nie stwarza nowej sytuacji prawnej, lecz stwierdza stan, jaki powinien być uwidoczniony już w pierwotnej deklaracji.

[b]Tak orzekł NSA 26 marca 2009 r. (I FSK 57/08).[/b]

Spółka wnioskowała o wydanie zaświadczenia potwierdzającego jej zdolność do bycia przedstawicielem podatkowym. Jednym z warunków mu stawianych jest terminowe rozliczenie podatku VAT. Sporne było to, czy spółka go spełniła. Organy podatkowe uznały, że rozliczyła się z przekroczeniem ustawowego terminu, ponieważ składała korekty deklaracji. Ujawniły one zaległości, które wraz z odsetkami uregulowane zostały w późniejszym terminie. Zdaniem organów złożenie korekty wykluczyło uznanie, że spółka dokonywała terminowych rozliczeń. Zatem nie mogła wykonywać funkcji przedstawiciela podatkowego.

Spółka złożyła skargę do WSA w Warszawie. Ten podzielił stanowisko organów podatkowych.

Także skarga kasacyjna została oddalona przez NSA. Sąd podkreślił, że zobowiązanie podatkowe w VAT powstaje z mocy prawa. Jego wykonanie następuje w drodze tzw. samoobliczenia, a zatem na podatniku spoczywa obowiązek oceny własnej sytuacji prawnopodatkowej.

Złożenie korekty deklaracji jest prawem podatnika. Powoduje ona zmianę ze skutkiem wstecznym wysokości zadeklarowanego i powstałego już wcześniej zobowiązania podatkowego, nie tworzy natomiast nowej sytuacji prawnej. Zobowiązanie podatkowe powstałe z mocy prawa istnieje bowiem niezależnie od tego, w jakiej wysokości zostało zadeklarowane przez podatnika.

Oznacza to, że [b]niezadeklarowanie i niezapłacenie podatku we właściwej wysokości we właściwym terminie skutkuje powstaniem zaległości podatkowej, która istnieje obiektywnie do dnia zapłaty podatku w prawidłowej wysokości.

Skoro nie został spełniony warunek terminowego rozliczenia VAT, spółka nie może wykonywać funkcji przedstawiciela podatkowego.[/b]

[i]Zespół Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte[/i]

[ramka][b]Komentuje Tomasz Seweryn, konsultant w Dziale Doradztwa Podatkowego firmy Deloitte (biuro w Warszawie)[/b]

NSA rozstrzygnął kwestię istotną dla firm prowadzących działalność przedstawiciela podatkowego lub planujących ją rozpocząć. Potwierdził, że popełnione błędy skutkujące powstaniem zaległości podatkowych, nawet jeśli zostaną skorygowane, mogą prowadzić do utraty prawa do prowadzenia przedstawicielstwa podatkowego.

Pogląd wyrażony przez NSA nie jest odosobniony. Podobnie orzekły [b]WSA w Krakowie 12 marca 2008 r. (I SA/Kr 1219/07), WSA w Warszawie 14 marca 2007 r. (III SA/Wa 3372/06) i 5 października 2007 r. (III Sa/Wa 908/07)[/b], który to wyrok zapadł w omawianej sprawie w poprzedniej instancji.

Bezsporne jest, że skoro zobowiązanie podatkowe powstaje z mocy prawa w momencie wystąpienia określonych okoliczności (w przypadku VAT jest to zrealizowanie określonego obrotu), korekta deklaracji, w której nie ujęto podatku w należnej wysokości, ujawnia istnienie zaległości podatkowej. Jednak na podstawie literalnego brzmienia przepisów przywołanego rozporządzenia nie jest do końca jasne, czy złożenie korekty oznacza nieterminowe rozliczanie podatku i uniemożliwia uzyskanie statusu przedstawiciela podatkowego.

Przyjęty w orzecznictwie pogląd jest zatem niezwykle restrykcyjny i potwierdza, że zdaniem organów podatkowych i sądów instytucja przedstawiciela podatkowego wymaga najwyższej wiarygodności. Zasadniczo chodzi o zapewnienie poprawności rozliczeń podatkowych reprezentowanych firm zagranicznych, a zatem także zabezpieczenie interesu Skarbu Państwa. Należy jednak zadać pytanie: czy każdy, kto dostrzegł błąd w swoich rozliczeniach podatkowych i go skorygował składając stosowną korektę, jest rzeczywiście mniej wiarygodny?

Zaakceptowana przez sąd wykładnia przepisów może też prowadzić do istotnych komplikacji nie tylko w działalności przedstawicieli podatkowych, ale także reprezentowanych przez nich firm zagranicznych (spoza Unii Europejskiej) zwykle niemających możliwości kontrolowania rozliczeń samego przedstawiciela.

Wątpliwości powstają m.in. w sytuacji, gdy już prowadzącemu działalność przedstawicielowi podatkowemu organ podatkowy odmówi wydania stosownego zaświadczenia. Należy przyjąć, że traci on prawo do zawierania nowych umów o ustanowienie przedstawiciela podatkowego. Nie jest jednak jasne, co z umowami już zawartymi. Gdyby oznaczało to utratę prawa do reprezentowania także dotychczasowych zleceniodawców, to jak powinni się oni zachować w takiej sytuacji? Ustanowienie nowego przedstawiciela to proces niełatwy i kosztowny, kto więc odpowiada za rozliczenia podatkowe w międzyczasie? Czy taka interpretacja przepisów rzeczywiście zabezpiecza interes budżetu państwa?

Z pewnością przepisy dotyczące tej kwestii powinny być zmienione. Zwłaszcza że normy unijne nie zobowiązują Polski do wprowadzenia wymogu ustanowienia przedstawiciela podatkowego dla firm spoza Unii Europejskiej zarejestrowanych dla celów VAT. A ponadto przed akcesją Polski do Unii takie firmy mogły się rejestrować jako podatnicy VAT i nie było to źródłem patologii.[/ramka]

Zobowiązanie podatkowe powstałe z mocy prawa istnieje niezależnie od tego, w jakiej wysokości zostało zadeklarowane przez podatnika. Korekta nie stwarza nowej sytuacji prawnej, lecz stwierdza stan, jaki powinien być uwidoczniony już w pierwotnej deklaracji.

[b]Tak orzekł NSA 26 marca 2009 r. (I FSK 57/08).[/b]

Pozostało 94% artykułu
Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów