Musi być jasne, czego bank dochodzi

[b]Sąd Najwyższy w uchwale z 19 marca 2010 r. (sygn. III CZP 6/10)[/b] stwierdził, że czynność, z której wynikają roszczenia, musi być wskazana w bankowym w tytule wykonawczym w sposób pozwalający na jej zidentyfikowanie i zakwalifikowanie jako czynności bankowej.

[srodtytul]Umowa ramowa i transakcje terminowe [/srodtytul]

Bank Millennium i spółkę jawną łączyła umowa ramowa z grudnia 2007 r. przewidująca zawieranie różnego rodzaju terminowych transakcji finansowych. Operacje te wymieniono w art. 5 ust. 2 pkt 4 prawa bankowego z 1997 r.

Łączne zadłużenie spółki wobec banku powstałe w związku z tymi operacjami sięgnęło w marcu 2009 r. 2,25 mln zł. Ten wystawił bankowy tytuł egzekucyjny obejmujący tę kwotę i wystąpił do sądu o nadanie mu klauzuli wykonalności. Do tytułu dołączył umowę ramową, umowę dodatkową, oświadczenia o rozwiązaniu tych umów, umowę zabezpieczającą oraz wykaz transakcji zawartych na podstawie umowy ramowej, a także kalkulację tzw. kwoty rozliczenia.

Referendarz sądowy wniosek uwzględnił. Zażalenie zaś okazało się bezskuteczne. Sąd odwołał się do [b]uchwały SN z 11 kwietnia 2000 r. (sygn. III CZP 42/99)[/b], z której wynika, że wystarczy, jeśli w bankowym tytule egzekucyjnym wskaże się stosunek prawny, z którego roszczenie wynikało, nie zaś konkretne zachowania klienta, które doprowadziły do powstania długu wobec banku.

Wskutek kolejnego zażalenia spółki sprawa trafiła do sądu II instancji. Spółka zarzuciła w nim m.in. naruszenie art. 96 i 97 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=48A30E30E06A9034972D0431392D130A?id=165971]prawa bankowego[/link] w związku z art. 23 ust. 2 pkt 3 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=0071ED29BD595865E7E5D2021FF0918A?id=324433]ustawy z 1994 r. o rachunkowości[/link]. Twierdziła, że wystawiony przeciwko niej tytuł egzakucyjny nie czyni zadość wymaganiom przewidzianym w prawie bankowym. W myśl bowiem art. 96 ust. 2 tego prawa dokument ten musi zawierać oznaczenie czynności bankowej, z której wynika wierzytelność banku.

Tymczasem w tytule egzekucyjnym bank powołał się tylko na umowę ramową i nie wskazał, z jakich konkretnych umów wynikają roszczenia składające się na zadłużenie (2,25 mln zł). Tymczasem umowa ramowa przewidywała zawieranie wielu, i to różnych transakcji – przekonywała spółka w zażaleniu. Konieczne więc było wskazanie w tytule egzekucyjnym co najmniej liczby tych umów, ich dat i rodzaju transakcji.

[srodtytul]Specyfika produktów[/srodtytul]

Sąd II instancji uznał, że w tej kwestii musi się wypowiedzieć Sąd Najwyższy. Nie był bowiem pewny trafności odwołania się w tej sprawie przez sąd I instancji do uchwały SN z kwietnia 2000 r., jako że odnosiła się ona wprost do umowy rachunku bankowego, wymienionej w art. 5 ust. 1 pkt 1 i 2 jako czynność bankowa. Tymczasem takie zakwalifikowanie umowy ramowej nie jest jednoznaczne. Jednakże w uzasadnieniu pytania prawnego zaznaczono, że podczas rozpoznawania takich spraw trzeba brać pod uwagę potrzeby nowoczesnego obrotu i specyfikę niektórych produktów bankowych.

SN nie odpowiedział na to pytanie wprost. Odnosiło się ono bowiem bezpośrednio do umowy ramowej i zawieranych na jej podstawie terminowych operacji finansowych. SN uznał zaś, że dla wyjaśniania wątpliwości prawnych powstałych na tle opisanej sprawy wystarczy stwierdzenie, że [b]bankowemu tytułowi egzekucyjnemu może być nadana klauzula wykonalności, jeśli w tytule tym czynność bankowa, z której wynikają roszczenia, wskazana jest w sposób umożliwiający jej zidentyfikowanie jako czynności bankowej[/b].

[ramka]