Sprzedaż gruntu - zasady opodatkowania VAT

Tak orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie 3 listopada 2011 (I SA/Ol 623/11), oddalając skargę na decyzję dyrektora izby skarbowej.

Z okoliczności sprawy wynikało, że skarżący w 1992 r. kupił ziemię rolną z zamiarem zbudowania siedliska. Zarejestrował  się jako producent rolny, ale uprawiał tylko warzywa na własne potrzeby. Po kilku latach zwrócił się do urzędu miasta o przekwalifikowanie nieruchomości na grunt pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną, a następnie o jej podział.

Działki zamierzał sprzedawać, dlatego po uzyskaniu w urzędzie skarbowym informacji o obowiązku rejestracji dla celów VAT dopełnił wszystkich formalności. W latach 2005 – 2007 sprzedał kilkanaście działek jako podatnik tego podatku, choć bez wystawiania faktur.

Zwrot nadpłaty po wyroku NSA

Następnie w związku z wyrokiem NSA z 29 października 2007 (I FPS 3/2007), złożył korekty deklaracji i zwrócił się do urzędu skarbowego o zwrot nadpłaty podatku.

W przywołanym wyroku NSA podkreślił, że art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o VAT (zawierający definicje podatnika i działalności gospodarczej) powinien być rozumiany w ten sposób, że warunkiem sine qua non uznania, że dana osoba działa w charakterze podatnika VAT, jest ustalenie, że działa ona jako producent, handlowiec, usługodawca, pozyskujący zasoby naturalne, rolnik lub jako osoba wykonująca wolny zawód.

Ani formalny status jako podatnika zarejestrowanego, ani okoliczność, że dana czynność została wykonana wielokrotnie lub jednorazowo, lecz z zamiarem częstotliwości, nie mogą przesądzać o opodatkowaniu tej czynności bez każdorazowego ustalenia, że w odniesieniu do konkretnej czynności osoba ta występowała

w charakterze podatnika VAT. Zwłaszcza w przypadku działalności gospodarczej w zakresie handlu zamiar częstotliwego wykonywania czynności musi być ujawniony już w momencie nabycia towaru, a nie w momencie jego sprzedaży.

Ponowna weryfikacja

Naczelnik urzędu skarbowego zwrócił nadpłatę bez prowadzenia postępowania podatkowego. Następnie w kwietniu 2009  wszczął postępowanie podatkowe w sprawie określenia zobowiązań podatkowych z tytułu sprzedaży działek, które zakończył decyzją wymiarową.

W odwołaniu podatnik zarzucił naczelnikowi niekonsekwencję co do opodatkowania spornych działek, ale organ odwoławczy nie podzielił tych zarzutów. Wskazał, że powołany przez podatnika wyrok NSA (podjęty w siedmioosobowym składzie) nie rozwiał istniejących wątpliwości, przez co w dalszym ciągu orzecznictwo sądów dotyczące opodatkowania odsprzedaży działek było różne.

Wszczęto więc postępowanie podatkowe w celu ustalenia, czy faktycznie sprzedawcę można uznać za podatnika VAT. W przypadku gdy podatnik otrzymał zwrot nadpłaty bez wydawania decyzji, na podstawie art. 75 § 4 ordynacji podatkowej, oparty na niebudzącej wątpliwości korekcie deklaracji,  zawarte w niej rozliczenie dalej opiera się na samoobliczeniu podatku. A to pozwala organowi na ponowną weryfikację skorygowanego przez podatnika rozliczenia, w toku postępowania podatkowego.

Nie było naruszenia prawa

Skarga na decyzję ostateczną trafiła do WSA, ale sąd nie dopatrzył się w postępowaniu organów naruszenia prawa. Za okoliczności przesądzające o profesjonalnym charakterze prowadzonej przez skarżącego działalności gospodarczej w zakresie obrotu nieruchomościami, skutkujące uznaniem go za podatnika VAT, uznał podejmowane przez niego działania marketingowe.