Nie tylko właściciel decyduje, kiedy sklep jest czynny

Stosownie do art. 40 ust. 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=DCB3AB03AC96B9735E988B73FE0BE812?id=163433]ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. DzU z 2001 r. nr 142, poz. 1591 ze zm.)[/link] gmina ma prawo stanowienia, w formie uchwały, aktów prawa miejscowego obowiązujących na obszarze gminy, tylko na podstawie upoważnień ustawowych.

Art. XII § 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=71033]ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Przepisy wprowadzające kodeks pracy (DzU nr 24, poz. 142 ze zm.)[/link] nadaje gminie uprawnienia do określenia dni i godziny otwierania oraz zamykania placówek handlu detalicznego, zakładów gastronomicznych i zakładów usługowych dla ludności.

Jak podkreślił [b]Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie, w wyroku z 23 stycznia 2009 r.[/b] w granicach kompetencji wynikającej z art. XII § 1 przepisów wprowadzających kodeks pracy [b]właściwy organ samorządu terytorialnego (rada gminy) może wydawać tylko akty generalne, skierowane do nieokreślonego indywidualnie kręgu podmiotów i tylko w takim zakresie może ograniczać swobodę działalności gospodarczej (II SA/Rz 616/08).[/b]

[srodtytul]Prawo miejscowe[/srodtytul]

Wydane przez radę gminy przepisy określające dni i godziny otwarcia sklepów, restauracji czy punktów usługowych mają charakter norm powszechnie obowiązujących, są więc prawem miejscowym. W konsekwencji podlegają publikacji we właściwym wojewódzkim dzienniku urzędowym. Do ich wejścia w życie konieczne jest zachowanie wymaganego przepisami [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=413E51C0651B6B38057DF3ECD9DE14DF?id=340414]ustawy z 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (tekst jedn. DzU z 2010 r. nr 17, poz. 95)[/link].

Zgodnie z art. 4 ust. 1 tej ustawy akty normatywne, zawierające przepisy powszechnie obowiązujące, ogłaszane w dziennikach urzędowych wchodzą w życie po upływie 14 dni od dnia ich ogłoszenia, chyba że dany akt normatywny określi termin dłuższy.

[srodtytul]Przekroczenie upoważnienia[/srodtytul]

Zaznaczyć trzeba, że rada gminy, podejmując uchwałę w sprawie dni i godzin otwarcia placówek handlowych, gastronomicznych i usługowych, nie może zawrzeć w jej treści upoważnienia dla wójta do określania godzin otwarcia poszczególnych placówek w drodze indywidualnie wydawanych decyzji administracyjnych.

[b]Tak orzekł Naczelny Sąd Administracyjny – Ośrodek Zamiejscowy w Katowicach w wyroku z 15 marca 1999 r., II SA/Ka 1014/98.[/b]

Z treści art. XII § 1 nie wynika również kompetencja rady do określania obowiązujących na terenie gminy godzin sprzedaży alkoholu. Zwrócił na to uwagę [b]Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 19 czerwca 1998 r.[/b], stwierdzając, że rada gminy nie jest uprawniona do regulowania w trybie przepisów powszechnie obowiązujących czasu sprzedaży napojów alkoholowych (II SA 368/98).

Uprawnienie takie nie wynika również z art. 12 ust. 1 i 2 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=C748E71A04D75634514949C169D324C0?id=185407]ustawy z 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (tekst jedn. DzU z 2007 r. nr 70, poz. 473 ze zm.)[/link]. Jak podkreślił bowiem [b]Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w wyroku z 27 czerwca 2006 r.[/b], taka reglamentacja nie mieści się w zakresie określenia „zasady usytuowania” ani „ustalenia liczby punktów sprzedaży” (III SA/Lu 54/06).

Podejmując uchwałę na podstawie art. XII § 1 ustawy przepisy wprowadzające kodeks pracy rada gminy nie może również wprowadzać do jej treści przepisów indywidualizujących podmioty, których akt ten dotyczy. Do takich wniosków doszedł wojewoda warmińsko-mazurski, uchylając uchwałę jednej z gminnych rad, w której znalazły się zapisy, że sprzedaż w sklepach wyposażonych w monitoring może być prowadzona w godzinach 20.00 – 6.00.

Zdaniem wojewody taki zapis jest sprzeczny z upoważnieniem ustawowym oraz stanowi ograniczenie wolności działalności gospodarczej [b](rozstrzygnięcie nadzorcze woj. warmińsko-mazurskiego z 5 marca 2007 r., NK II. 0911-62/07).[/b]

[b]Rada gminy nie może również nakładać na właścicieli sklepów (restauracji czy innych zakładów świadczących usługi dla ludności) obowiązku umieszczania – pod groźbą sankcji karnej – informacji o godzinach pracy placówek (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim z 10 lutego 2010 r., II SA/Go 8/10)[/b].

[srodtytul]Sankcje tylko w ustawie[/srodtytul]

Nieprzestrzeganie obowiązujących na terenie gminy dni i godzin otwarcia placówek handlu detalicznego, zakładów gastronomicznych i usługowych stanowi wykroczenie.

Zgodnie bowiem z treścią art. XII § 2 ustawy przepisy wprowadzające kodeks pracy winni naruszenia tych przepisów podlegają karze grzywny do 2,5 tys. zł. Orzekanie następuje w trybie przepisów [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=8464242A899D0327E1E65D0C3F05E1E5?id=277747]ustawy z 24 sierpnia 2001 r. kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (tekst jedn. DzU z 2008 r. nr 133, poz. 848 ze zm.)[/link].