Co potwierdza prawo do preferencyjnego opodatkowania eksportu

Aby skorzystać z zerowej stawki VAT, należy w dacie składania deklaracji przedstawić dokument wywozowy potwierdzony przez urząd celny wyjścia. Nie wystarczy przedłożenie dokumentu opatrzonego pieczęcią i podpisem odbiorcy ani oświadczenie nabywcy o posiadaniu siedziby w kraju odbioru towaru

Tak orzekł NSA 9 lipca 2010 r. (I FSK 1062/09, I FSK 1063/09).

Spółka zaliczyła do wewnątrzwspólnotowych dostaw towaru dostawy na rzecz innej spółki na Litwę i zastosowała do nich zerową stawkę VAT na podstawie art. 41 ust. 6 w związku z art. 2 pkt 8 ustawy o VAT, bo towary te były następnie transportowane do Rosji. Na fakturach zabrakło NIP nabywcy dla transakcji wewnątrzwspólnotowych.

Skarżąca nie dysponowała również dokumentem wywozowym potwierdzonym przez polski urząd celny. Przyjęcie towarów na Litwie zostało potwierdzone jedynie pieczęcią spółki litewskiej i podpisem odbiorcy. Ponadto przedłożono organom podatkowym oświadczenie nabywcy, zgodnie z którym ma on siedzibę na Litwie.

Organy uznały te transakcje za dostawę towarów na terytorium Polski. Przyjęły, że na podstawie art. 42 ust. 12 ustawy o VAT podlegały one stawce 22 proc. Nie uznano ich za eksport, bo nie doszło w tym wypadku do potwierdzonego przez urząd celny wyjścia wywozu towarów z terytorium kraju poza terytorium Unii Europejskiej.

Sprawa trafiła do WSA. Spółka powoływała się m.in. na to, że był to eksport pośredni.

Sąd uchylił zaskarżoną decyzję. Następnie izba skarbowa wniosła skargę kasacyjną. NSA przychylił się do jej stanowiska.

Uznał, że aby skorzystać ze stawki 0 proc., należy w dacie składania deklaracji dopełnić określonych formalności, w szczególności przedstawić potwierdzony przez polski urząd celny dokument wywozowy przewidziany w art. 2 pkt 8 ustawy o VAT. Gdy wymogi te nie zostaną spełnione, nie można skorzystać z zerowej stawki, chyba że w przyszłości podatnik uzyska stosowne dokumenty i dokona korekt.

Odnosząc się do konstrukcji eksportu pośredniego, sąd stwierdził, że polskie uregulowania nakazują uznać za eksport zasadniczo tylko sytuację, gdy towar jest wywożony poza Unię Europejską bezpośrednio z kraju, gdzie dokonywana jest sprzedaż, z pominięciem przystanków.

Autor jest członkiem Zespołu Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte

To już kolejny wyrok NSA dotyczący prawa do zastosowania zerowej stawki VAT przez podatników dokonujących eksportu pośredniego z terytorium innego niż Polska kraju członkowskiego UE (por. wyrok NSA z 8 maja 2009 r., I FSK 265/08).

NSA nie podzielił stanowiska sądu I instancji, że skoro transport towaru do terminalu celnego nastąpił w celu jego dostawy do Rosji (potwierdzonej przez litewski organ celny w informacji podatkowej), to doszło do eksportu pośredniego.

Zdaniem WSA jako eksport rozumieć należy dostawę towarów wysyłaną poza Wspólnotę, nie tylko z terytorium Polski. Art. 2 pkt 8 ustawy o VAT nadaje inne niż przepisy wspólnotowe znaczenie pojęciu eksport towarów, zasadniczo zawężając je do wywozu towarów z terytorium kraju poza terytorium Wspólnoty, podczas gdy przepisy wspólnotowe jako eksport traktują wywóz towarów poza terytorium Wspólnoty.

Jednak NSA wskazał, że nie można dokonywać wykładni tych przepisów z pominięciem wykładni systemowej i celowościowej. W szczególności podkreślił konieczność uwzględnienia zasady terytorialności wyrażonej w przepisach wspólnotowych.

Skoro dostawy towarów podlegają opodatkowaniu w tym państwie, w którym są świadczone, to dostawy eksportowe mogą być objęte zerową stawką VAT wyłącznie w tym państwie, w którym przypada miejsce świadczenia. Natomiast miejscem świadczenia dla dostaw towarów transportowanych jest państwo, w którym eksport się rozpoczyna.

Zdaniem NSA gdy są przystanki w transporcie, ciągłość dostawy zostaje przerwana i w konsekwencji eksport nie jest dokonywany z Polski. To oznacza konieczność zastosowania 22-proc. stawki VAT wobec takiej dostawy.