Uwłaszczenie użytkowników wieczystych a konstytucja

Trybunał Konstytucyjny zdecyduje, czy użytkownikom wieczystym, którzy uzyskali prawo do uwłaszczenia się na gminnych i państwowych gruntach na podstawie poprzedniej ustawy, można było je zabrać na mocy nowych przepisów

Publikacja: 05.10.2010 04:45

Trybunał Konstytucyjny

Trybunał Konstytucyjny

Foto: Fotorzepa, Jerzy Dudek JD Jerzy Dudek

Takie prawo przyznawała ustawa z 1997 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego przysługującego osobom fizycznym w prawo własności. Pod jej rządami rozpatrzono 397 tys. wniosków. Wpłynęło ich jednak znacznie więcej, a sprawy w sądach trwają do tej pory.

Sprawa Franciszka M. trafiła do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Poznaniu, a następnie do tamtejszego Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Z wyroku z 6 sierpnia 2009 r. (sygn. IV SA/Po 310/09) w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych zamieszczono jednak samą sentencję, bez uzasadnienia. Nietrudno się domyślić dlaczego.

Franciszek M. złożył wniosek o przekształcenie gruntu z budynkiem warsztatowym jeszcze w 1999 r., kiedy obowiązywała ustawa z 1997 r. Z ostateczną decyzją tak jednak zwlekano, że zdążyła wejść w życie ustawa z 2005 r.

Zawęziła ona możliwość przekształcenia do nieruchomości zabudowanych domami mieszkalnymi i wyłączyła działki komercyjne. Jednocześnie art. 8 przewidywał, że do spraw wszczętych przed jej wejściem w życie, a niezakończonych, stosuje się nowe uregulowania. Powołując się na ten przepis, kolegium uchyliło wydaną poprzednio decyzję o uwłaszczeniu i odmówiło przekształcenia.

Rozpatrując skargę Franciszka M., WSA w Poznaniu uznał, że art. 8 nie powinien być zastosowany do tej sprawy, i uchylił decyzję SKO.

Skoro postępowanie toczy się już dziewięć lat, zastosowanie art. 8 byłoby niezgodne z konstytucją – stwierdził. Przewlekłość postępowania nie może wywierać negatywnych skutków dla skarżącego. Sprawa powinna być rozpatrywana, wbrew art. 8, na podstawie ustawy z 1997 r.

Kolegium zaskarżyło wyrok do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Odmowę zastosowania obowiązujących przepisów ustawy z 2005 r. i uznanie ich za niezgodne z konstytucją pomimo braku orzeczenia TK na ten temat zakwalifikowało jako naruszenie konstytucji. WSA nie był uprawniony do samodzielnej oceny konstytucyjności art. 8 – stwierdziło.

Rozpatrując skargę kasacyjną kolegium, NSA postanowił poczekać na orzeczenie TK (sygn. I OSK 1526/09) i do tej pory zawiesić postępowanie. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zwrócił się bowiem przed miesiącem do Trybunału z pytaniem prawnym, czy art. 8, pozbawiający nabytych już praw do uwłaszczenia na poprzednich zasadach, jest zgodny z konstytucją.

Wniosek w Trybunale (sygn. P 31/10)

czeka na rozpatrzenie, terminu rozprawy w TK jeszcze nie wyznaczono.

W sytuacji gdy tego rodzaju sprawy wydają się nie do rozwiązania przez sądy, a mają duże znaczenie zarówno dla starających się o uwłaszczenie, jak i dla samorządów, jedynie wyrok TK może wskazać, jak je załatwić.

Pożądane byłoby, żeby nastąpiło to możliwie szybko. Ustawa z 2005 r. daje bowiem prawo do wystąpienia o wykup tylko do 31 grudnia 2012 r.

Powstają już jednak kolejne projekty nowelizacji, jak choćby senacki, przewidujący, że przewłaszczenie będzie możliwe tylko wówczas, gdy zgodzi się na to gmina. I dokładnie odwrotny projekt posłów PiS, według którego użytkowanie wieczyste ulegałoby przekształceniu we własność z mocy samego prawa.

Takie prawo przyznawała ustawa z 1997 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego przysługującego osobom fizycznym w prawo własności. Pod jej rządami rozpatrzono 397 tys. wniosków. Wpłynęło ich jednak znacznie więcej, a sprawy w sądach trwają do tej pory.

Sprawa Franciszka M. trafiła do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Poznaniu, a następnie do tamtejszego Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Z wyroku z 6 sierpnia 2009 r. (sygn. IV SA/Po 310/09) w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych zamieszczono jednak samą sentencję, bez uzasadnienia. Nietrudno się domyślić dlaczego.

Pozostało 81% artykułu
Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów