Każdy wpis w ewidencji musi mieć podstawę

Aktualizacja danych zawartych w ewidencji gruntów i budynków polega na wprowadzeniu nowych informacji, o ile wynikają z dokumentów źródłowych. Może również polegać na usuwaniu (prostowaniu) błędnych wpisów znajdujących się w bazie danych ewidencyjnych, ale tylko takich, które mają charakter oczywistych – w świetle złożonych dokumentów – pomyłek.

Tak wynika z treści § 12 ust. 1 i § 46 ust. 2 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=161517]rozporządzenia ministra rozwoju regionalnego i budownictwa z 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków (DzU nr 38, poz. 454 ze zm.)[/link]. Potwierdził to również [b]Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w wyroku z 10 sierpnia 2010 r. (II SA/Bk 272/10)[/b].

Jednocześnie sąd stwierdził, że postępowanie polegające na ponownej ocenie dokumentów stanowiących już podstawę istniejącego wpisu nie mieści się w pojęciu aktualizacji ewidencji gruntów i budynków.

[srodtytul]Wniosek o zmianę [/srodtytul]

3 listopada 2008 r. państwo K. złożyli do urzędu gminy D. wniosek o dokonanie weryfikacji wpisu w ewidencji gruntów i budynków. Miała ona polegać na wykreśleniu z tej bazy wpisu o tym, że Państwowy Fundusz Ziemi jest uprawniony do udziału we wspólnocie gruntowo-leśnej wsi W.

Zdaniem wnioskodawców wpis ten nie jest prawidłowy, bowiem wydana przez urząd gminy D. decyzja z 1985 r. o przejęciu na własność Skarbu Państwa, w zamian za emeryturę rolniczą gospodarstwa rolnego ich ojca (W.K.), nie obejmowała udziału we wspólnocie gruntowo-leśnej.

Zdaniem wnioskodawców bezprawna była również decyzja z 1987 r. w części dotyczącej wyłączenia ze wspólnoty gruntowo-leśnej wsi W. udziału Skarbu Państwa, faktycznie należącego do W. K. Wnioskodawcy argumentowali, że zgodnie z art. 30 ustawy z 29 czerwca 1963 r. o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych zrzeczenie się na rzecz Skarbu Państwa udziału we wspólnocie gruntowej następowało na podstawie sporządzonego na piśmie aktu zatwierdzonego przez właściwego wójta.

Zdaniem stron takim dokumentem organy w 1987 r. nie dysponowały, stąd rozstrzygnięcie to jest niezgodne z prawem. Ponadto, w ocenie wnioskodawców, wymiar przyznanej W.K. emerytury rolniczej nie uwzględniał wysokości przejętego, jak wynika z ewidencji, udziału.

Wójt gminy D. uznał się za niewłaściwego do rozpoznania sprawy i przekazał ją staroście H. Ten wydał decyzję, w której odmówił dokonania sprostowania ewidencji gruntów i budynków, polegającego na przywróceniu wpisu dotyczącego udziału W.K. we wspólnocie gruntowo-leśnej wsi W.

Stwierdził, że wpisu zmienić nie może, ponieważ został on dokonany na podstawie ważnej (prawomocnej i niepodważonej) decyzji wydanej przez naczelnika gminy D. w 1985 r.

Na skutek złożonych przez państwo K. odwołań sprawa trafiła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku.

[srodtytul]Skarga podlegała oddaleniu[/srodtytul]

Szczegółowe zasady prowadzenia ewidencji gruntów i budynków oraz zasady wymiany danych ewidencyjnych reguluje obecnie rozporządzenie ministra rozwoju regionalnego i budownictwa z 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków (DzU nr 38, poz. 454 ze zm.).

Rozporządzenie to posługuje się kategorią aktualizacji operatu ewidencyjnego, która następuje z urzędu lub na wniosek, poprzez wprowadzanie udokumentowanych zmian do danych ewidencyjnych – niezwłocznie po uzyskaniu przez starostę odpowiednich dokumentów, z których wynikają zmiany (§ 45 ust. 1, § 46 ust. 1, § 47 ust. 1).

Dokumenty, które mogą być podstawą zmienionego wpisu, określa § 12 ust. 1 i § 46 ust. 2. Są to m.in. akty notarialne, ostateczne decyzje administracyjne, prawomocne orzeczenia sądowe, przyjęte do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego opracowania geodezyjne i kartograficzne. Procedura aktualizacji ma zatem charakter rejestrowy.

Wprowadzane w jej trakcie zmiany są wtórne wobec zdarzeń prawnych, z których wynikają. Jest to zatem procedura sformalizowana w zakresie określenia dokumentów stanowiących podstawę zmienionego wpisu.

Mając na uwadze sformalizowany charakter procedury aktualizacji danych ewidencyjnych przyjąć należy, że obejmuje ona dwie sytuacje. Przede wszystkim jest to wymiana (uaktualnienie) danych ewidencyjnych polegająca na wprowadzeniu nowych informacji wynikających z dokumentów źródłowych, o których mowa w § 12 ust. 1 i § 46 ust. 2 rozporządzenia.

[b]W pojęciu aktualizacji mieścić się będzie również usuwanie (prostowanie) błędnych wpisów znajdujących się w bazie danych ewidencyjnych, ale tylko takich, które mają charakter oczywistych – w świetle złożonych dokumentów – pomyłek[/b].

W sprawie niniejszej organ ewidencyjny nie był zatem władny do wprowadzania zmian bez przedstawienia mu dokumentów wskazujących bezspornie na inny stan prawny niż w niej ujawniony. Dlatego też WSA w Białymstoku skargę oddalił.

[ramka][b]Oczywista pomyłka, a błąd merytoryczny[/b]

Czym innym jest prostowanie błędnych wpisów w ewidencji mających charakter oczywistych pomyłek, a czym innym merytoryczne ustalanie przez organ prowadzący ewidencję np. przebiegu granic pomiędzy sąsiadującymi działkami.

Postępowanie mające na celu aktualizację operatu ewidencyjnego ma charakter rejestrowy, czyli wtórny względem zdarzeń prawnych, z których wynikają zmiany danych podlegających ujawnieniu w ewidencji.