Jaka stawka dla gastronomii?

Wyrok ETS z 10 marca 2011 w połączonych sprawach C-497/09, C-499/09, C-501/09, C-502/09 może być pomocny przy wykładni znowelizowanych przepisów ustawy o VAT i ustalaniu właściwej stawki tego podatku.

Taki podatek, jaka klasyfikacja

Zgodnie z przepisami ustawy o VAT oraz rozporządzenia wykonawczego do niej obniżoną do 8 proc. stawkę VAT stosuje się do usług związanych z wyżywieniem (z wyłączeniem sprzedaży napojów alkoholowych oraz niektórych innych napojów), klasyfikowanych w grupowaniu PKWiU ex 56.

Natomiast obniżoną do 5 proc. stawkę VAT stosować należy do dostawy gotowych posiłków i dań (z wyłączeniem produktów o zawartości alkoholu powyżej 1,2 proc.), klasyfikowanych w grupowaniu PKWiU 10.85.1.

Jednocześnie z wyjaśnień do PKWiU wynika, że dział PKWiU 56 obejmuje usługi związane z zapewnianiem pełnego wyżywienia przeznaczonego do bezpośredniej konsumpcji w restauracjach, włączając restauracje samoobsługowe i oferujące posiłki na wynos, z lub bez miejsc do siedzenia.

Natomiast dział PKWiU 10.85.1 obejmuje zasadniczo gotowe (tj. przygotowane, przyprawione i ugotowane) posiłki i dania, zamrożone lub pakowane próżniowo bądź w puszkach, składające się co najmniej z dwóch różnych składników (z wyłączeniem przypraw), które zwykle są pakowane i etykietowane z przeznaczeniem na sprzedaż, w tym dania regionalne i narodowe.

Z tej perspektywy widoczne jest, że klasyfikacja PKWiU, na której opierają się w omawianym zakresie polskie przepisy o VAT, nie jest do końca zgodna ze stanowiskiem ETS.

Przykładowo działalność typu fast food, gdzie jednocześnie nie występują dodatkowe świadczenia w postaci zapewnienia obsługi, miejsc do konsumpcji itp., mogłaby zostać zaklasyfikowana w świetle powyższych wyjaśnień do PKWiU jako usługi w zakre-sie wyżywienia (opodatkowane stawką 8 proc.).

Natomiast w świetle omawianego orzeczenia ETS tego typu świadczenia (wydanie gotowych dań bez dodatkowych świadczeń zapewniających m.in. odpowiednią obsługę i miejsce do spożycia) powinny być uznawane za dostawę towarów (gotowych dań). Podobne wątpliwości dotyczyć będą sposobu zaklasyfikowania dla celów VAT świadczeń typu katering.

Ograniczenie dla gastronomii

Kolejne wątpliwości wynikają z treści art. 88 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT, zgodnie z którym podatnik nie ma prawa do odliczenia VAT naliczonego m.in. od nabycia usług gastronomicznych (z wyłączeniem nabycia gotowych posiłków przeznaczonych dla pasażerów przez podatników świadczących usługi przewozu osób).

W przypadku tej regulacji ustawa o VAT nie odwołuje się do PKWiU, a jednocześnie polskie przepisy o VAT nie zawierają już ogólnej zasady, zgodnie z którą usługi wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej należy identyfikować za pomocą tych klasyfikacji.

Zatem zakres ograniczenia prawa do odliczenia wynikający z omawianej regulacji należy określić opierając się na wykładni językowej z uwzględnieniem wykładni prowspólnotowej (w tym orzecznictwa ETS), co w wielu przypadkach może prowadzić do powstania wątpliwości.

Komentarz

Omawiane orzeczenie ETS może powodować liczne wątpliwości co do sposobu opodatkowania VAT świadczeń gastronomicznych. Wynikają one zwłaszcza z tego, że polskie regulacje VAT opierają się w tym zakresie na klasyfikacji PKWiU (z 2008 r.).

Przyporządkowanie określonych świadczeń do właściwych grupowań PKWiU decyduje bowiem o stawce VAT. Ustalenie właściwej stawki następuje więc na nieco odmiennych zasadach niż wskazane przez Trybunał, co kolejny raz dowodzi, że opieranie przepisów o VAT na klasyfikacji PKWiU może powodować kontrowersje i niepewność po stronie podatników.

W tym kontekście warto wskazać na koncepcję tzw. Community meaning, która w skrócie oznacza, że dla zapewnienia skuteczności stosowania dyrektywy VAT jej przepisy muszą być jednakowo rozumiane i stosowane we wszystkich państwach członkowskich.

Można zatem rozważyć, czy sposób zdefiniowania zakresu świadczeń opodatkowanych obniżoną stawką VAT (dostawa gotowych posiłków i usługi w zakresie wyżywienia) przez polskie przepisy, który jest odmienny od wspólnotowego rozumienia tych pojęć, byłby wystarczającym argumentem dla zweryfikowania zakresu stosowania 5- i 8-proc. stawki VAT na niektóre świadczenia gastronomiczne.