PIT: zwrot kosztów uzyskania wizy bez PIT

Zwrot wydatków poniesionych na zakup polisy ubezpieczeniowej, jeśli nie są warunkiem koniecznym dla odbycia podróży służbowej, będzie objęty PIT.

Tak orzekł WSA w Gliwicach 7 grudnia 2011 r. (I SA/Gl 901/11).

Pracownicy spółki zostali wysłani w podróż służbową do kraju spoza UE ponosząc koszty związane z wizą i polisą ubezpieczeniową, które zostaną im zwrócone. We wniosku o interpretację przepisów podatkowych spółka pytała, czy zwrot kosztów ponoszonych przez pracowników, w związku z odbywaną podróżą służbową, będzie zwolniony z PIT.

Zdaniem spółki tak, z uwagi na § 2 pkt 2 rozporządzenia ministra pracy i polityki społecznej z 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju. Zgodnie z nim, pracownikom przysługuje zwrot kosztów przejazdów i dojazdów, noclegów i innych wydatków określonych przez pracodawcę. Przepisy nie określają „innych wydatków” pozostawiając to woli pracodawcy.

Organ podatkowy uznał, że to nieprawidłowe stanowisko. Wskazał, że przychodem jest każda realna korzyść, jaką uzyskał bądź uzyska podatnik. Do korzyści takich zaliczyć należy także zwrot wydatków poniesionych przez pracownika za zakup polisy ubezpieczeniowej i wizy. Nie ma przepisów, które zwalniałyby te korzyści z opodatkowania, więc są one przychodem ze stosunku pracy podlegającym PIT. Stwierdzono, że wydatki związane z zakupem wiz i polis ubezpieczeniowych nie mogą być uznane za inne należności z tytułu podróży służbowej.

W skardze do WSA spółka podniosła, że koszty związane z wizą i polisą ubezpieczeniową są konieczne, aby podróż służbowa się odbyła.

Uchylając interpretację sąd stwierdził, że organ bezzasadnie odmówił uznania kosztu uzyskania wizy za wydatek związany z podróżą służbową. Podzielił jednak stanowisko organu co do zwrotu wydatków na zakup polisy ubezpieczeniowej - będą one przychodem pracownika podlegającym opodatkowaniu, gdyż spółka nie określiła wyraźnie we wniosku o interpretację, że polisa ta była niezbędna do odbycia podróży.

—Karolina Maruszczyk współpracowniczka Zespołu Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte

Aldona Szady-Ślaska

Komentuje Aldona Szady-Ślaska, menedżer w Dziale Doradztwa Podatkowego firmy Deloitte (biuro w Warszawie)

Istota sporu sprowadzała się do rozstrzygnięcia, czy zwrot pracownikom wydatków poniesionych przez nich na nabycie wiz uprawniających ich do podróży służbowej do krajów nieunijnych (Rosja, Białoruś) oraz zwrot kosztów polisy ubezpieczeniowej (dotyczącej kosztów leczenia w podróży służbowej w razie nagłej choroby, leczenia, czy wypadku) powinien być zwolniony od opodatkowania zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 16 ustawy o PIT.

Czyli czy taki zwrot jest „zwrotem wydatków określonych przez pracodawcę odpowiednio do uzasadnionych potrzeb”. Analizowane orzeczenie jest ważne ze względu na trzy konkluzje WSA.

Organ podatkowy uznał, że ponieważ pracownicy mogliby korzystać z wiz także dla wyjazdów w celach prywatnych, zwrot kosztów ich nabycia nie jest objęty zwolnieniem. WSA skrytykował ten pogląd uznając, że organ skupił się na „dywagacjach na temat późniejszego użycia wizy”, a całkowicie pominął takie fakty, jak to, że bez wizy pracownik nie może w ogóle odbyć podróży służbowej. Wizy miały charakter biznesowowy, a nie turystyczny, były ograniczone czasowo i limitowane co do liczby wyjazdów, która wynikała ze specyfiki polecenia służbowego.

Sąd uznał zatem, jak najbardziej słusznie, że wydatki na takie wizy w pełni korzystają ze zwolnienia. Moim zdaniem, uprawniony byłby także pogląd, że nawet w sytuacji, gdyby pracownik uzyskał służbowo wizę, którą potem mógłby wykorzystać do prywatnego wyjazdu, zwolnienie ma zastosowanie, gdyż (potencjalna) korzyść pracownika ma charakter wtórny i jest tylko niezamierzonym skutkiem ubocznym.W odniesieniu do zwrotu kosztów polis, WSA przyznał rację organowi, który odmówił prawa do zwolnienia.

Spółka argumentowała, że wykupienie polisy było podyktowane bardziej jej korzyścią, niż pracownika (zabezpieczenie się przed wydatkami w razie zachorowania pracownika i niezrealizowania kontraktu). Sąd, odwołując się do pierwszej uchwały NSA w sprawie pakietów medycznych uznał, że taki wydatek nie jest wydatkiem pracownika związanym z jego uzasadnionymi potrzebami, lecz wydatkiem pracodawcy związanym z potrzebami pracodawcy, a zatem nie mieści się w tym zwolnieniu.

Jednocześnie sąd zaznaczył, że spółka nie wskazała we wniosku, że wykupienie takiej polisy jest warunkiem sine qua non uzyskania wizy biznesowej (dopiero na etapie wezwania do usunięcia naruszenia prawa powołała się na tę okoliczność), co sugeruje, że gdyby to zrobiła rozstrzygnięcie byłoby inne. Dowodzi to, jak ważne jest odpowiednie i kompletne przygotowanie wniosku do organu podatkowego o wydanie interpretacji – braki w tym zakresie mogą skutkować przegraniem sporu. -