Trybunał Sprawiedliwości UE odpowiedział 28 kwietnia na pytanie prejudycjalne Sądu Najwyższego Niderlandów ws. ochrony pracowniczej, przewidzianej dyrektywą 2001/23, w kontekście przejęcia przedsiębiorstwa w procedurze pre-packu.
Pre-pack, czyli przygotowana likwidacja, to instytucja prawa upadłościowego, która łączy w sobie elementy procedury upadłościowej i częściowo restrukturyzacyjnej. Do wniosku o ogłoszenie upadłości, a po zmianach także w toku postępowania w przedmiocie ogłoszenia upadłości, jako niezależne pismo procesowe można złożyć wniosek o zatwierdzenie warunków sprzedaży przedsiębiorstwa dłużnika, jego zorganizowanej części lub istotnych składników majątkowych. Wniosek taki musi wskazywać co najmniej osobę nabywcy i proponowaną cenę. Dopuszcza się też dołączenie projektu umowy sprzedaży, która będzie podlegała zatwierdzeniu. Sąd upadłościowy w postanowieniu o ogłoszeniu upadłości jednocześnie zatwierdza warunki sprzedaży lub odmawia ich zatwierdzenia.
30 dni
Jest to jedna z najszybszych transakcji okołoupadłościowych, gdyż do zawarcia umowy dochodzi w ciągu 30 dni od prawomocnego zatwierdzenia warunków sprzedaży. Ale to, co pozostanie w masie upadłości po transakcji, zostanie zlikwidowane jako masa upadłości, i w tym sensie procedura pre-pack jest w Polsce procedurą likwidacyjną. Elementem restrukturyzacyjnym jest jednak możliwość kontynuacji działalności przez inwestora – nabywcę, który dodatkowo kupuje przedmiot pre-packu w stanie wolnym od obciążeń, czyli ze skutkiem sprzedaży egzekucyjnej.
Pre-pack funkcjonuje również w innych krajach UE (co ma znaczenie także z punktu widzenia opisywanej dyrektywy), a sygnalizowany wcześniej wyrok Smallsteps (C-126/16) wydano na kanwie prawa holenderskiego.
Podstawowym zarzutem do prawa holenderskiego, jaki stawia TSUE ws. Smallsteps, był charakter regulacji dotyczących pre-packu jako tzw. soft-law, którego nie ujęły ramy tekstu prawnego, ale wynikało z orzecznictwa – porozumienia sądów upadłościowych. TSUE uznał wówczas, że przepisy holenderskie nie są podstawą do stosowania wyjątku z art. 5 ust. 1 dyrektywy 2001/23, bo nie spełniono przesłanki określonej w tym przepisie, dotyczącej szczególnej ochrony pracowników w przypadku przejścia przedsiębiorstw (tzw. dyrektywa TUPE – transfer of undertaking, protection of employees). Bezpośrednio w tej dyrektywie mamy – w jej art. 5 – wyjątek: umowy z pracownikami przechodzącymi do nabywcy mogą zostać zmienione lub wypowiedziane, jeżeli wobec zbywającego prowadzone jest postępowanie upadłościowe wszczęte w celu likwidacji aktywów zbywającego i jeżeli znajduje się on pod nadzorem właściwego organu publicznego (którym może być likwidator, upoważniony przez właściwy organ publiczny).
