Ministerstwo Finansów zmienia umowę z Cyprem

Początek 2011 r. upłynął pod znakiem dużych zmian w podatkach. Czego możemy się teraz spodziewać?

Odpowiada Maciej Grabowski, wiceminister finansów:

Chcemy przede wszystkim zakończyć prace dotyczące tzw. lokat jednodniowych. Rząd przyjął niedawno założenia do projektu nowelizacji

ordynacji podatkowej

, które przewidują m.in. inne zasady zaokrąglania podczas naliczania podatku od odsetek. Zamierzamy przeprowadzić ustawę przez Sejm, tak by zaczęła obowiązywać od 1 stycznia 2012 r.

Przypomnijmy, że obecnie osoby, które ulokowały środki na lokatach z jednodniową kapitalizacją odsetek, mogą w dość prosty sposób uniknąć zapłaty podatku. To dlatego, że końcówki kwot mniejszych niż 50 gr zaokrągla się w dół, a równe lub wyższe – w górę. Jeśli odsetki od lokaty są niższe niż 2,49 zł, to automatycznie 19 proc. z tej kwoty będzie sumą mniejszą od 50 gr. Zaokrąglając w dół, otrzymujemy zero, co skutkuje brakiem opodatkowania. Zmiana ma polegać na zaokrągleniu naliczonego podatku od zysków z lokat – do 1 grosza w górę, a nie do 1 zł. Oznacza to, że od odsetek w kwocie 2,49 zł zostanie pobrany podatek w wysokości 48 groszy. Zależy nam na tym, by danina była pobierana jednakowo od wszystkich lokat, co pozwoli uszczelnić ten system.

Czy przewidziano okres przejściowy dla lokat założonych przed zmianą przepisów?

Nie zmieniamy reguł ustalania zobowiązania podatkowego, ale reguły zaokrąglania. Spotkałem się z opinią, że konieczne jest tu zachowanie praw nabytych, jednak nie wydaje się ona właściwa. W wypadku lokat z dzienną kapitalizacją odsetek zobowiązanie podatkowe powstaje każdego dnia albo – zgodnie z obecną zasadą zaokrąglania – może nie powstawać w ogóle. Nie ma więc przeszkód, by nowe zasady zaokrąglania stosować do wszystkich lokat, od dnia wejścia w życie znowelizowanych przepisów począwszy. Jeśli zasady te wykażą, że podatek się należy, będzie pobierany. Nie przewidujemy innych reguł dla lokat założonych przed 1 stycznia.

Chciałbym podkreślić, że uwzględniliśmy uwagi Związku Banków Polskich, by dać bankom więcej czasu na dostosowanie systemów informatycznych do nowych zasad.

To niejedyne zmiany wprowadzone w wyniku konsultacji społecznych.

To prawda. Ponadto wycofaliśmy się z planowanego wcześniej zróżnicowania opłat za wniosek o wydanie interpretacji podatkowej. Pierwotnie zakładaliśmy podwyższenie ich z obecnych 40 zł do 1 tys. zł dla tzw. dużych podmiotów. Miałoby to dotyczyć m.in. banków, zakładów ubezpieczeń, oddziałów lub przedstawicielstw zagranicznych przedsiębiorstw oraz dużych firm, których przychody netto za ostatni rok przekroczyły 5 mln euro.

Uwzględniliśmy jednak uwagi wskazujące, że takie zróżnicowanie może być niezgodne z konstytucją. Twierdzono, że w identycznych stanach faktycznych różni podatnicy wnosiliby różne opłaty, bo mały podatnik może mieć identyczny problem jak ten duży. Jednak nadal uważamy, że opłaty w jednakowej wysokości nie są dobrym rozwiązaniem, gdyż nie uwzględniają nakładu pracy organów podatkowych. Obliczyliśmy, że koszt wydania interpretacji indywidualnej wynosi w przybliżeniu 1072 zł. Będziemy szukać lepszego pomysłu na zróżnicowanie wysokości opłat. Opłata pozostaje więc na poziomie 40 zł niezależnie od tego, kto złoży wniosek o wydanie interpretacji.

W ostatnim czasie Ministerstwo Finansów zapowiadało, że chce zmienić kilka umów podatkowych z innymi krajami, m.in. z Cyprem. Na jakim etapie są negocjacje?

Na początku maja udało nam się renegocjować konwencję o unikaniu podwójnego opodatkowania z Cyprem. Przede wszystkim zależało nam na usunięciu z tej umowy niekorzystnych zapisów zawierających podatkowe zachęty do zakładania fikcyjnych spółek za granicą, tzw. klauzuli tax sparing. Klauzula ta zezwala na zaliczenie na poczet podatku należnego w Polsce kwoty daniny, która nigdy nie została zapłacona za granicą. Daje to możliwość obniżenia realnego opodatkowania dywidend wypłacanych przez cypryjską spółkę wspólnikowi z Polski do 9 proc. Tymczasem wypłata z polskiej spółki jest objęta stawką 19 proc. Chcemy również zmienić zasady rozliczania menedżerów spółek, którzy nie są na Cyprze rezydentami. Obecne rozwiązania dają im możliwość całkowitego uniknięcia podatku. To dlatego, że Cypr nie pobiera daniny od ich wynagrodzeń (tzw. director's fee), a w Polsce są one wyłączone z opodatkowania na podstawie umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.

To były nasze dwa główne postulaty, które zostały uwzględnione przez stronę cypryjską. Oznacza to, że zakładanie spółek na Cyprze przestanie wkrótce przynosić takie korzyści podatkowe jak dotychczas.

W jaki sposób udało się przekonać Cypr do zmiany umowy? Pojawiały się wątpliwości, że przyjęcie proponowanych przez Polskę postulatów jest niezgodne z interesami tego kraju.

Zgodnie z komentarzem do konwencji modelowej OECD klauzula tax sparing nie spełnia zakładanej wcześniej funkcji polegającej na stwarzaniu zachęt dla inwestorów zagranicznych. Jest natomiast wykorzystywana w agresywnym planowaniu podatkowym w celu uchylania się od opodatkowania. Trudno w tej sytuacji utrzymywać zapisy stwarzające możliwość podwójnego nieopodatkowania, jakie mamy w umowie z Cyprem. W wypadku umowy podatkowej oba państwa – strony umowy muszą osiągać porównywalne korzyści z jej istnienia. Jeśli ta równowaga korzyści zostanie zachwiana, dalsze funkcjonowanie umowy nie ma uzasadnienia. Z zadowoleniem przyjmujemy, że druga strona też tak to ocenia. To nie wszystko, gdyż planujemy również usunięcie klauzuli tax sparing z innych umów, m.in. z Malezją, Czechami i Singapurem, oraz renegocjację umowy z Luksemburgiem. Tax sparing usunięto już z umowy z Maltą.

Kiedy zaczną obowiązywać nowe zasady?

Obecnie rozpoczęła się procedura uzyskania zgody Rady Ministrów na podpisanie protokołu. Jeśli rząd taką zgodę wyrazi, jego podpisanie nastąpi w niedługim czasie. Procedury wymagają, by następnie skierować do Sejmu ustawę o ratyfikacji protokołu o zmianie konwencji w sprawie podwójnego opodatkowania. Jeśli przed końcem roku zakończy się procedura notyfikacyjna, to nowe zmienione zasady mogą obowiązywać już od 1 stycznia 2012 r.

Czy podatnicy mogą spodziewać się w najbliższym czasie innych inicjatyw legislacyjnych?

Okres wyborczy jest trudnym czasem na przeprowadzenie tego typu zmian. Jednym z ostatnich projektów, które skierowaliśmy do Sejmu, jest projekt nowelizacji ustawy o VAT, ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników oraz o transporcie drogowym. Uściśla on zasady rozliczania handlu złomem oraz wprowadza uproszczenia dla podmiotów świadczących usługi wstępu na Euro 2012 i dla przewozów okazjonalnych. Nowelizację przygotowano w związku z koniecznością dostosowania niektórych przepisów ustawy o VAT do nowego rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) nr 282/2011. Ponadto projekt dostosowuje polskie przepisy do wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 22 grudnia 2010 r. w sprawie C-438/09. Dzięki temu przedsiębiorcy będą mogli odliczać podatek należny z faktur lub z ich korekt wystawionych przez podmiot niezarejestrowany do celów podatku od towarów i usług. Zmiany nie są kontrowersyjne, tak więc nie powinno być większych problemów z szybkim ich przyjęciem.

Podatnicy nadal mają jednak trudności ze stosowaniem zmian w ustawie o VAT, które zostały wprowadzone w tym roku, np. w zakresie opodatkowania świadczeń medycznych.

Nie mamy obecnie takich sygnałów. Rzeczywiście, napływało wiele pytań po 1 stycznia 2011 r., m.in. w zakresie opodatkowania świadczeń medycznych, usług szkoleniowych, handlu złomem i VAT na książki. Kwestie te zostały częściowo doprecyzowane w nowelizacji ustawy o VAT – Prawo o miarach, która weszła w życie 1 kwietnia. Wydaliśmy również wiele interpretacji indywidualnych oraz wyjaśnień z tego zakresu, a także interpretację ogólną dotyczącą handlu złomem.

Czytaj też:

Zobacz:

» Prawo dla Ciebie » Podatki » Dochody kapitałowe

» Dobra Firma » Podatki i księgi » Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania

» Podatki i księgi » W urzędzie skarbowym » Interpretacje podatkowe

Więcej w serwisie:

Prawnicy, doradcy i biegli

»