Cywilizacyjna potrzeba budowania nowoczesnej administracji publicznej wymaga poszukiwania takich rozwiązań, które z jednej strony umożliwiają szybkie rozpoczęcie działalności gospodarczej przy ograniczonych do minimum formalnościach obciążających obywateli, a z drugiej – pozwalają organom państwa wypełniać ich ustawowe obowiązki. W realizacji takiego założenia niewątpliwie pomaga rozwój technologii informatycznych.
Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowuje nowelizację szeregu przepisów, która ułatwi podmiotom uczestniczącym w obrocie gospodarczym, w szczególności podlegającym wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego, rozpoczynanie działalności i późniejsze funkcjonowanie. Zakłada się znaczne ograniczenie zakresu dotychczasowych obowiązków zgłoszeniowych ciążących na tych podmiotach. Czas między rejestracją nowych podmiotów w Krajowym Rejestrze Sądowym a rozpoczęciem działalności gospodarczej będzie znacznie krótszy, ponieważ numery NIP i Regon będą nadawane niemal jednocześnie z rejestracją w KRS. Zakres obowiązków ewidencyjnych i rejestrowych, jak też sposób współdziałania sądu rejestrowego, innych organów państwa i podmiotu uczestniczącego w obrocie gospodarczym wymagają kompleksowej zmiany przepisów.
Z dala od inspekcji
Pierwszym etapem prowadzonych prac było opracowanie założeń, a następnie projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw. Bezpośrednim celem tej nowelizacji przepisów jest ułatwienie wszystkim podmiotom posiadającym status pracodawcy rozpoczynania i prowadzenia działalności, w tym działalności gospodarczej, przez wyeliminowanie obowiązku składania do Państwowej Inspekcji Pracy i Państwowej Inspekcji Sanitarnej odrębnych zgłoszeń (oraz ich zmian). Skutkiem wprowadzenia projektowanych zmian będzie wyeliminowanie dwóch z sześciu zgłoszeń obowiązujących przy rejestracji podmiotu i to bez uszczerbku dla sprawnego wykonywania zadań przez Państwową Inspekcję Pracy i Państwową Inspekcję Sanitarną. Instytucje te, wykonujące zadania kontrolne, będą pozyskiwały niezbędne dane o pracodawcach bezpośrednio z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz z Głównego Urzędu Statystycznego. Kolejnym celem projektu ustawy jest umożliwienie podmiotom innym niż osoby fizyczne rozpoczynające działalność gospodarczą wcześniejszego rozpoczynania prowadzenia działalności przez skrócenie terminu wydawania przez naczelnika urzędu skarbowego potwierdzenia o nadaniu NIP z czternastu do trzech dni. Przypomnieć wypada, że osoby fizyczne rozpoczynające działalność gospodarczą uzyskały skrócenie tego terminu już wcześniej. Projekt ustawy skierowany został pod obrady Rządu.
Podstawą drugiego etapu planowanych zmian są opracowywane przez Ministerstwo Sprawiedliwości we współpracy z Ministerstwem Finansów, a także z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych oraz Głównym Urzędem Statystycznym założenia do projektu ustawy o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym i innych ustaw. Te inne ustawy to Kodeks postępowania cywilnego, ustawa o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników, ustawa o statystyce publicznej i ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych. Celem projektu jest przyśpieszenie i ułatwienie rozpoczynania działalności przez wszystkie podmioty podlegające wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego (nie tylko przez podlegające wpisowi do rejestru przedsiębiorców). Skorzystają z tego zatem także np. fundacje i stowarzyszenia. Ważne jest również, że zmiany obejmą między innymi wszystkie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, a więc także i te, które obecnie można wprawdzie zarejestrować elektronicznie w 24 godziny, ale bez możliwości skorzystania z zasady jednego okienka, co często niweczy efekt szybkiej rejestracji w KRS.
Poprawić „jedno okienko"
Podstawą zaproponowanych zmian jest refleksja nad niezbyt udanym modelem jednego okienka przewidzianym dotychczas dla przedsiębiorców wpisywanych do Krajowego Rejestru Sądowego. Konieczna okazała się zmiana filozofii współdziałania ewidencji i rejestrów prowadzonych przez Ministerstwo Finansów, Główny Urząd Statystyczny, Zakład Ubezpieczeń Społecznych i Krajowy Rejestr Sądowy oraz zmiana roli wpisu w Krajowym Rejestrze Sądowym dla zadań pozostałych organów. U podstaw tej zmiany leży ograniczenie zakresu obowiązków identyfikacyjnych podmiotów wpisanych do Krajowego Rejestru Sądowego w momencie rozpoczynania działalności. Równocześnie znacznie większego znaczenia nabiera samodzielne działanie organów państwa, to znaczy podejmowane z urzędu, bez konieczności angażowania podmiotu rozpoczynającego swoją działalność. Wpis podmiotu dokonany w Krajowym Rejestrze Sądowym, statuujący jego byt w obrocie prawnym, będzie miał decydujące znaczenie dla rozpoczęcia faktycznej działalności podmiotu, w tym dla prowadzenia działalności gospodarczej. Stanie się tak, gdyż dane objęte treścią wpisu w Krajowym Rejestrze Sądowym uzyskają status danych o charakterze wiążącym dla potrzeb prowadzonych przez inne organy państwa ewidencji podatkowej (MF), rejestru podmiotów gospodarki narodowej (GUS) i ewidencji ZUS.
