Ta historia zdarzyła się naprawdę. W spółce giełdowej od pewnego czasu rada nadzorcza miała wątpliwości co do uczciwości jednego z wiceprezesów. Istniały podejrzenia, że szkodzi spółce. Audyt wewnętrzny potwierdził te hipotezy. Trzeba było działać bardzo szybko, aby ograniczyć straty. Niestety, był to czas wakacji, a większość członków rady była w dalekich podróżach. Wszyscy członkowie rady oraz pozostali członkowie zarządu zgadzali się, że zwolnienie jest konieczne. Najlepiej od razu. Przeprowadzono stosowne konferencje telefoniczne. Wszyscy członkowie rady byli dostępni telefonicznie oraz w zasięgu szybkiego internetu. Tyle że niektórzy byli za oceanem.
Wyjątek od reguły
Niestety, na natychmiastowe zwolnienie wiceprezesa nie pozwalał art. 388 par. 4 KSH, który pozwala odwołać lub zawiesić członka zarządu tylko przy osobistej obecności członków rady (a co najmniej po prawidłowym ich powiadomieniu).
Cel normy art. 388 par. 4 jest jasny. Niektóre sprawy w życiu spółki są na tyle ważne, że potrzebna jest osobista obecność i bezpośrednia dyskusja. Zgadzam się z tym. Nic nie zastąpi osobistego spotkania, nawet najbardziej wyrafinowana technologia. Jednak od tej reguły powinny być przewidziane wyjątki. Czasami dobro spółki wymaga pospiechu, a opóźnienie może powodować nieodwracalne szkody.
Ustawodawca w dobrej wierze, wymuszając pożądane zachowania osób nadzorujących, skroił zbyt sztywny gorset, który czasem uwiera. A przecież nowoczesna technologia, np. WebEx czy nawet poczciwy Skype, umożliwia odbywanie wideokonferencji, które są prawie tak dobre jak spotkania osobiste. Wyraźnie widzimy i słyszymy wszystkich uczestników, widzimy prezentacje i dokumenty. W razie potrzeby można też zapewnić tajność głosowania. (Na marginesie, technologia dziś lepiej może zagwarantować poufność niż tradycyjne karty do głosowania).
Dobro spółki
Obecna regulacja art. 388 par. 4 KSH jest zbyt restrykcyjna. Nie ma przecież racjonalnych powodów, aby w sytuacji, gdy wymaga tego dobro spółki oraz gdy wszyscy członkowie rady nadzorczej się na to zgadzają, nie odwołać, a co najmniej zawiesić członków zarządu w drodze tele- czy wideokonferencji. Regułą powinna być osobista obecność i głosowanie. Wyjątki są jednak konieczne, żeby – w wyjątkowych sytuacjach – nie wylać dziecka z kąpielą. W naszym stanie faktycznym rada nadzorcza przerwała wakacje i zebrała się osobiście po kilku dniach. Gdyby nie obecna regulacja art. 388 par 4. KSH nie byłoby to konieczne, a spółka nie poniosłaby znacznych, niepotrzebnych kosztów. Co pozostawiam pod rozwagę ustawodawcy, przy następnej nowelizacji Kodeksu spółek handlowych.
