A jako człowiek, który wyraża niewystarczający zachwyt wobec tych przemian, jestem nieustannie pod ostrzałem ich zwolenników. „Musi się pan z tym oswoić. Postęp jest nieuchronny" – oznajmiają jedni. „Nie da się zatrzymać zmian, trzeba się z nimi oswoić" – uzupełniają lekko nostalgicznie inni. Ci najbardziej rewolucyjnie nastawieni dodają jeszcze, że nie mogę stawiać oporu temu, co nieuchronne, co się musi zdarzyć.
Wiara w postęp i determinizm historyczny, którego nie da się odwrócić, została wielokrotnie sfalsyfikowana. Zwyczajnie nic takiego nie istnieje. Owszem, byli (i nadal są) filozofowie, którzy tak twierdzili i w imię nieuchronnego postępu wielbili masowych morderców: Stalina, Hitlera czy Pol Pota. Szybko okazywało się jednak, że jak wszyscy inni także filozoficzne bożyszcza umierały, a stworzone przez nich systemy padały. Naukowo zaplanowany raj nie nadchodził.
Nie inaczej było z nauką. Ileż to wielkich projektów naukowych miało sprawić, że będziemy żyć (niemal) wiecznie. Lobotomia – był taki czas – miała być panaceum na choroby psychiczne, eugenika (zanim do szczętu się skompromitowała) miała pomóc w budowie postępowego społeczeństwa. I co? Nic po nich nie zostało.
Dokładnie tak samo będzie z wielkimi systemami współczesności. Liberalizm, związki partnerskie osób tej samej płci, zmiany społeczne przejdą do historii, tak jak przeszły do niej wielkie historyczne systemy XX wieku. Zanim tak się jednak stanie, będą ofiary: maluchy wychowywane przez pary gejowskie, dzieci poddane aborcji (obecnie jest ich już niemal dwa miliardy) czy chrześcijanie, których wyrzucono z pracy.
Ale w niczym nie zmieni to faktu, że liberalno-demokratyczna wiara w nieuchronny postęp padnie. Przetrwają normalna rodzina, miłość ojca i matki, która owocuje potomstwem i wiara religijna. Tylko ta ostatnia pomaga ludziom w oswojeniu się z jedyną prawdziwą nieuchronnością w naszym życiu, czyli ze śmiercią i cierpieniem najbliższych. Postęp, nauka, nawet klonowanie nie wyeliminują ich z naszego życia. Religia zaś może nam pomóc się z nimi uporać.
