Obywatele Ukrainy, Mołdawii i Gruzji już wybrali. Chcą wejść do Unii Europejskiej. Przed nimi spore wyzwania. Muszą sprostać unijnym standardom. Ich wybór zasługuje jednak na szacunek, bo na kontynencie euroazjatyckim, w obszarze postradzieckim, znane są także inne inicjatywy integracyjne. Takie, które nie wymagają spełnienia jakichkolwiek kryteriów poza deklaracją polityczną. Jednym z ważnych zadań, jakich podjęły się Ukraina, Gruzja i Mołdawia w drodze do UE jest zbudowanie niezależnych i rzetelnych organów kontroli państwowej. W tym procesie ukraińskich, mołdawskich i gruzińskich kontrolerów wspiera polska Najwyższa Izba Kontroli.
Jakość kontroli państwowej jest ważnym elementem demokracji europejskiej. Dlatego niezależna i rzetelna kontrola państwowa stała się głównym tematem rozpoczynającego się właśnie z inicjatywy Najwyższej Izby Kontroli spotkania szefów najwyższych organów kontroli państw Grupy Wyszehradzkiej i państw nadbałtyckich przy okazji szkolenia zorganizowanego przez NIK dla kontrolerów Ukrainy, Mołdawii i Gruzji. Patronatem medialnym spotkanie kontrolerów objęła „Rzeczpospolita".
Państwa kandydujące spotykają na drodze do Unii Europejskiej rozmaite wyzwania, zarówno wewnętrzne, jak i zewnętrzne. Najwyższa Izba Kontroli, która realizuje rozmaite programy pomocy, zwłaszcza szkoleniowej na rzecz kontrolerów z Ukrainy, Gruzji i Mołdawii, gościła w Warszawie szefów najwyższych organów kontrolnych tych państw, a także członków Grupy Wyszehradzkiej (Czechy, Węgry, Słowacja) oraz państw nadbałtyckich (Litwa, Łotwa, Estonia). Cel spotkania był prosty. Przekazać doświadczenia krajów, które są już od jakiegoś czasu w UE, państwom które aspirują do wejścia w struktury unijne, zwłaszcza w zakresie kontroli środków europejskich, walki z korupcją oraz badania finansów administracji rządowej i samorządowej.
Żaden kraj nie jest wolny od zagrożeń wynikających z niskiej jakości rządzenia. To właśnie ten czynnik – jakość rządzenia - nie tylko decyduje o ewentualnych szansach wejścia do UE lub ich braku, lecz, jak pokazuje historia, może poważnie osłabiać suwerenne funkcjonowanie państwa. Zapewne też jakość rządzenia zadecyduje kiedyś o terytorialnej reintegracji Ukrainy i Mołdawii - podobnie, jak zdecydowana poprawa jakości rządzenia w Gruzji ocaliła jej suwerenność.
Współpraca Grupy Wyszehradzkiej i państw nadbałtyckich z państwami zmierzającymi do Unii Europejskiej opiera się na głębokim przekonaniu, że umacnianie niezależnego i kompetentnego audytora publicznego jest sprawdzonym i uznanym sposobem wzmacniania demokratycznego państwa. Państwo jest bowiem silne wtedy, kiedy w relacji pomiędzy władzą i społeczeństwem jest miejsce na uczciwą ocenę i diagnozę niezależnego organu, a ocena ta jest publicznie omawiana i stanowi impuls do zmian i naprawy.