Marek Kozubal: Jak przekroczyć mur getta

Relacje polsko-izraelskie mogą być partnerskie, nie tylko w obliczu pamięci o powstaniu żydowskim w Warszawie.

Publikacja: 28.03.2023 03:00

W obchodach 80 rocznicy wybuchu powstania żydowskiego w Warszawie wexmie udział prezydent Izraela.

W obchodach 80 rocznicy wybuchu powstania żydowskiego w Warszawie wexmie udział prezydent Izraela.

Foto: Fotorzepa, Danuta Matloch

Na kilka tygodni przed 80 rocznicą zrywu żydowskich bojowników warto przypomnieć czym stało się getto w czasie wojny. Mur spowodował separację obu narodów, ale „getto psychologiczne” powstało wcześniej, gdy Żydzi zostali oznaczeni i stopniowo izolowani. Powstanie getta spowodowało, że z przestrzeni publicznej Warszawy zniknęli Żydzi.

Holocaust to już tylko historia. Jednak od pewnego czasu można było odnieść wrażenie, że „psychologiczny” mur getta znowu wyrasta. Było tak, gdy do Polski przyjeżdżały wycieczki izraelskiej młodzieży, które poruszały się tylko szklakiem zagłady. Młodzi ludzi byli izolowani, chociażby poprzez fakt, że ochraniali ich uzbrojeni strażnicy. Nie mieli szansy, albo była ona bardzo ograniczona, aby poznać rówieśników i historię ziemi z którą ich przodkowie związali się na setki lat.

Czytaj więcej

Izrael wznowi wycieczki edukacyjne młodzieży do Polski

Dwa lata temu relacje polsko – izraelski sięgnęły dna. Spór zaognił fakt podpisania przez prezydenta Andrzeja Dudę nowelizacji Kodeksu postępowania administracyjnego. Ambasada Izraela w Polsce stwierdziła, że nowela „uniemożliwi zwrot mienia żydowskiego lub ubieganie się o rekompensatę”.

Niebawem ówczesny minister spraw zagranicznych Izraela Jair Lapid ogłosił, że wycieczki izraelskiej młodzieży do Polski zostały wstrzymane. Lapid zarzucił Polsce próbę cenzury treści przekazywanych izraelskiej młodzieży podczas wizyt w Polsce, w tym „wiedzy na temat kolaboracji polskich obywateli z niemieckim okupantem”.

Dzisiaj politycy obydwu państw starają się normalizować relacje. Już wiadomo, że prezydent Icchak Herzog odwiedzi Warszawę w rocznicę wybuchu powstania w getcie. Trudno byłoby zrozumieć brak tej rangi polityka w Polsce, bo przecież powstanie 1943 roku to jeden z fundamentów tożsamości i dumy współczesnych Izraelczyków. Tak jak dla nas na przykład powstanie warszawskie 1944 roku.

Przełom jest możliwy, bo zażegnany został spór wokół wycieczek edukacyjnych. Z porozumienia podpisanego w Warszawie przez ministrów spraw zagranicznych Eli Cohena i Zbigniewa Raua wynika, że niebawem powinny one ruszyć w nieco zmienionej formule. „Strony zgodziły się, że promowanie kontaktów międzyludzkich, zwłaszcza wśród młodzieży, jest najlepszym sposobem na budowę i pogłębianie relacji pomiędzy Polakami i Izraelczykami, wolnych od negatywnych stereotypów i wzajemnych uprzedzeń” – podał MSZ. Zdaniem wiceministra spraw zagranicznych Pawła Jabłońskiego bez zgody Polski „nie będzie uzbrojonych agentów ochrony”. - Bezpieczeństwo będzie chronione, gwarantowane przez polskie służby – stwierdził wiceszef MSZ. – Młodzież z Izraela będzie odwiedzać miejsca ważne dla naszej historii, kultury, będzie też dowiadywać się o tym, co przeżył nasz kraj, nasz naród. Będzie spotykać się ze swoimi rówieśnikami – dodał.

Czytaj więcej

Wracają wycieczki uczniów z Izraela

Naczelny rabin Polski Michael Schudrich w trakcie wystąpienia w siedzibie Instytutu Pileckiego przypomniał, że wycieczki izraelskiej młodzieży mogą nie tylko odwiedzać miejsca kaźni w Auschwitz, Treblince, czy Majdanku, ale też odwiedzić grób sprawiedliwego. A ludzi, którzy pomagali Żydom w czasie wojny, co przypomniała właśnie ambasada Izraela w Warszawie było najwięcej na świecie – 7232. Od kilku miesięcy w Polsce jest nowy ambasador Izraela Jakow Liwne. Wszystko zmierza do tego, aby przywrócić właściwą rangę także polskiemu przedstawicielstwu w Tel Awiwie.

Jest zatem szansa, aby zupełnie zburzyć ten mur.

Na kilka tygodni przed 80 rocznicą zrywu żydowskich bojowników warto przypomnieć czym stało się getto w czasie wojny. Mur spowodował separację obu narodów, ale „getto psychologiczne” powstało wcześniej, gdy Żydzi zostali oznaczeni i stopniowo izolowani. Powstanie getta spowodowało, że z przestrzeni publicznej Warszawy zniknęli Żydzi.

Holocaust to już tylko historia. Jednak od pewnego czasu można było odnieść wrażenie, że „psychologiczny” mur getta znowu wyrasta. Było tak, gdy do Polski przyjeżdżały wycieczki izraelskiej młodzieży, które poruszały się tylko szklakiem zagłady. Młodzi ludzi byli izolowani, chociażby poprzez fakt, że ochraniali ich uzbrojeni strażnicy. Nie mieli szansy, albo była ona bardzo ograniczona, aby poznać rówieśników i historię ziemi z którą ich przodkowie związali się na setki lat.

Publicystyka
Marek Kozubal: Polski Bond wyciągnięty z cienia
Opinie polityczno - społeczne
Michał Szułdrzyński: Dlaczego Hołownia krytykuje Tuska za ministrów na listach do PE?
Opinie polityczno - społeczne
Dubravka Šuica: Przemoc wobec dzieci może kosztować gospodarkę nawet 8 proc. światowego PKB
Opinie polityczno - społeczne
Piotr Zaremba: Sienkiewicz wagi ciężkiej. Z rządu na unijne salony
Opinie polityczno - społeczne
Kacper Głódkowski z kolektywu kefija: Polska musi zerwać więzi z izraelskim reżimem