Badania naukowe i innowacje są niezbędne do osiągnięcia kluczowych postępów w naszych gospodarkach i życiu codziennym, a także do przezwyciężania nieprzewidzianych kryzysów i budowania odpornych społeczeństw. Badania naukowe były jednym z pierwszych obszarów polityki UE, w których miała miejsce kompleksowa reakcja na kryzys związany z koronawirusem. W ramach programu „Horyzont 2020" uruchomiono miliard euro na nowe metody testowania i leczenia oraz szczepionki. Niewątpliwie w nadchodzących miesiącach i latach nauka pozostanie – bardziej niż kiedykolwiek – na czele naszej wspólnej reakcji na wyzwania zdrowotne, społeczne i gospodarcze.
Program „Horyzont Europa", dysponujący budżetem w wysokości 95,5 mld euro, a także zestawem nowoczesnych instrumentów, staje się najpotężniejszym programem w zakresie badań naukowych i innowacji na świecie. Został stworzony we współpracy z europejskimi obywatelami, aby sprostać ich oczekiwaniom i potrzebom. Szacuje się, że dzięki temu przełoży się na wzrost PKB o 11 euro na każde zainwestowane euro oraz przyczyni się do stworzenia do końca 2027 r. 100 tys. miejsc pracy w dziedzinie badań naukowych i innowacji.
Program będzie w dalszym ciągu zdecydowanie wspierać badania pionierskie za pośrednictwem Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych (ERBN). Poprzez działania „Maria Skłodowska-Curie" (MSCA) program sprawi, że więcej młodych ludzi zaangażuje się w karierę naukową, a także umożliwi inwestycje w światowej klasy infrastrukturę badawczą. Zarówno ERBN, jak i MSCA pomogą Europie przyciągnąć utalentowanych naukowców z całego świata.
Dzięki sześciu klastrom skupiającym się na pełnym spektrum globalnych wyzwań program „Horyzont Europa" przyczyni się do tworzenia nowej wiedzy i przełomowych innowacji w takich dziedzinach jak zdrowie, klimat, technologie cyfrowe, energia i mobilność, żywność, rolnictwo i bioróżnorodność, kultura i kreatywność, bezpieczeństwo cywilne, przemysł i przestrzeń kosmiczna. Przykładowo klaster w dziedzinie zdrowia zajmie się takimi wyzwaniami jak pandemia koronawirusa, rozszerzenie badań klinicznych, szczepionki, terapie i diagnostyka, a także przekładanie wyników badań naukowych na działania w ramach polityki zdrowia publicznego.
Po raz pierwszy program „Horyzont Europa" będzie silnie ukierunkowany na pełne wykorzystanie potencjału badań naukowych i innowacji w sektorze kultury i sektorze kreatywnym, a także na jego wkład w europejskie innowacje. W celu zachowania i promowania bogactwa kulturowego Europy przewidziano utworzenie przestrzeni współpracy cyfrowej w zakresie dziedzictwa kulturowego.
Program wspiera również innowacje strukturalne konieczne w kluczowych łańcuchach wartości, przyczyniając się w ten sposób do osiągnięcia europejskiej suwerenności technologicznej w głównych dziedzinach. Inwestycje w badania naukowe, innowacje i technologie stanowią niezbędną podstawę dla zapewnienia zrównoważonego wzrostu gospodarczego i konkurencyjności naszej gospodarki. Program „Horyzont Europa" skupi się na wpływie badań naukowych, łącząc różne dyscypliny za pomocą szczególnych instrumentów, takich jak misje Unii i partnerstwa UE.
Misje skupią się na ambitnych, określonych w czasie i osiągalnych celach służących osiągnięciu wspólnych europejskich korzyści. Mają one zapobiec do 2030 r. trzem milionom zgonów w wyniku chorób nowotworowych, a także zapewnić 100 miast neutralnych dla klimatu, zdrowe oceany, morza i wody wewnętrzne, zdrowe gleby, zdrową żywność i odporność regionów na zmianę klimatu. Ponadto strategiczne podejście do partnerstw UE z sektorem prywatnym i publicznym poprawi ich zgodność z inwestycjami państw członkowskich i przemysłu, obejmując obszary strategiczne, takie jak energia, transport, bioróżnorodność, zdrowie, żywność oraz obieg zamknięty.
Program po raz pierwszy zawiera nowy odrębny filar działań wspierających innowacje radykalne. Europejska Rada ds. Innowacji (EIC) zapewni wsparcie dla najbardziej zaawansowanych i przełomowych innowacji w celu wprowadzenia ich na rynek. Przyczyni się to do rozwoju ogólnego europejskiego krajobrazu innowacji w synergii z Europejskim Instytutem Innowacji i Technologii (EIT), który wspiera integrację trójkąta wiedzy łączącego edukację, badania naukowe i innowacje.
Ponieważ rozwój wiedzy i technologii nie ma granic terytorialnych, rozszerzenie uczestnictwa i wzmocnienie europejskiej przestrzeni badawczej zwiększy wsparcie dla państw członkowskich UE w ich wysiłkach na rzecz jak najlepszego wykorzystania ich krajowego potencjału w zakresie badań naukowych i innowacji. Na realizację tego celu zaproponowano zwiększenie budżetu w porównaniu z programem „Horyzont 2020" do 3,3 proc. całkowitego budżetu.
Nauka rozwija wszystkie aspekty naszego życia. Program „Horyzont Europa" będzie kluczowym czynnikiem pobudzającym innowacje, dzięki którym Europa wyjdzie z kryzysu związanego z Covid-19 silniejsza oraz gotowa do pobudzenia dwojakiej transformacji cyfrowej i ekologicznej. Dzięki zaangażowaniu naukowców i innowatorów program „Horyzont Europa" pomoże obywatelom Europy w realizacji przyszłości, jakiej pragną.
Jerzy Buzek – eurodeputowany wybrany z listy Koalicji Obywatelskiej, były premier, były przewodniczący Parlamentu Europejskiego.
Mariya Gabriel – komisarz UE ds. innowacji, badań naukowych, kultury, edukacji i młodzieży, europosłanka wybrana z listy ugrupowania Obywatele na rzecz Europejskiego Rozwoju Bułgarii.
