Europa od nowa

Reforma wewnętrzna Unii Europejskiej jest procesem zaawansowanym, dynamicznym, na bieżąco recenzowanym. Trudno wyobrazić sobie najbardziej znaczącą imprezę gospodarczą Europy Centralnej bez debaty o tym, jakim efektem ma się zakończyć operacja naprawy Wspólnoty.

Dyscyplina finansowa, nowe – bezpieczniejsze dla gospodarki – zasady funkcjonowania sektora finansowego, przyszły kształt strefy euro, powstrzymanie zadłużania się krajów Południa – tym procesom towarzyszą wewnętrzne reformy w europejskich państwach przeżywających największe problemy, najgłębiej dotkniętych skutkami spowolnienia gospodarczego. Unia Europejska musi zrewidować zasady własnego działania, by jej regulacje były czytelne, jasne i stabilne. Skutki niespójnych przepisów i przeciągających się procedur odbijają się fatalnie na gospodarce – widzimy to m.in. w europejskiej energetyce, gdzie ze względu na polityczną niepewność i ryzyko regulacyjne praktycznie wstrzymano wszelkie inwestycje.

Europa przestała być światową potęgą – oddała pole ekspansywnym, młodym gospodarkom Azji i Ameryki. Wciąż jednak ma atuty

Te działania, choć bezwzględnie ważne i konieczne na drodze powrotu do wzrostowego trendu europejskiej gospodarki, są jednak domeną porządku i eliminowania systemowych wad.

Obszar nowych propozycji mających pozwolić Unii na gospodarcze odbicie otwiera postulat, który poddany zostanie dyskusji w ramach tegorocznego kongresu – chodzi o pogłębienie integracji mające przynieść nową jakość europejskiej gospodarce jako całości.

Unia Europejska to pod wieloma względami nadal archipelag krajowych gospodarek i rynków z własnymi regulacjami tylko po części i nie zawsze konsekwentnie implementujących unijne rozwiązania. Niedokończona unifikacja rozwiązań regulujących życie gospodarcze działa wbrew podstawowym wolnościom gospodarczym, zaburza działanie mechanizmów wolnego rynku.

Ale ów wolny rynek potrzebuje zakotwiczenia w realnym gospodarczym podłożu. Integracja to także wspólna europejska infrastruktura – transportowa, telekomunikacyjna, przesyłowa (gaz, energia elektryczna, paliwa płynne). Swoboda wymiany myśli, towarów, usług i nośników energii przekłada się bezpośrednio na gospodarczą siłę Europy – jej zdolność negocjacyjną i konkurencyjną.

Kolejnym czynnikiem stymulującym wzrost gospodarki może być powrót do polityki proprzemysłowej  z weryfikacją polityki nadmiernego wspierania sektora usług. Niedawne doświadczenie przekonuje, że z kryzysowego dołka szybciej wychodzą zrównoważone gospodarki z silnym segmentem wytwórczym.

Owszem, zjawiska ucieczki niektórych (np. silnie energochłonnych) branż nie uda się zatrzymać. Europejski przemysł będzie musiał być niskoemisyjny i przyjazny dla środowiska, powinien być innowacyjny i oparty na wiedzy. Nie stanie się taki bez regulacji, które pozwolą z jednej strony chronić klimat i środowisko, z drugiej nie odbiorą przemysłowi w Europie szansy na globalną konkurencyjność.

Europa przestała być światową potęgą – oddała pole ekspansywnym, młodym gospodarkom Azji  i Ameryki. Wciąż jednak ma atuty, które pozwolą jej współistnieć w szybko zmieniającej się globalnej ekonomii. Hasło „Go global!" jest etykietą, którą organizatorzy kongresu opatrzyli debatę o wyjściu Europy na świat, o konieczności międzynarodowej ekspansji europejskich firm; muszą one szukać szans poza rodzimym rynkiem, którego chłonność ograniczać będą coraz bardziej m.in. czynniki demograficzne.

Szybko rozwijające się regiony świata stanowią pole do popisu dla europejskiej przedsiębiorczości i innowacyjności. Otwarcie krajów Azji, Ameryki Południowej czy Afryki na nowe technologie i kooperację, dynamika ich gospodarek i konsumpcji, potrzeby w dziedzinie infrastruktury – to obszar możliwości, którego Europa nie może ignorować.