Japonia to wrota Azji dla polskich firm

W najbliższy czwartek Prezydent RP Bronisław Komorowski rozpocznie wizytę w Japonii. Zostanie między innymi podjęty na audiencji przez cesarza Akihito oraz spotka się z premierem Shinzo Abe. Wizyta polskiego prezydenta w Japonii ma miejsce półtora roku po wizycie japońskiego premiera w Polsce. Świadczy to o tym, że relacje pomiędzy naszymi krajami wkroczyły na wyższy, strategiczny poziom.

Wyzwania ekonomiczne i polityczne

W ubiegłym roku Polska świętowała 25-lecie przemian demokratycznych oraz dziesiątą rocznicę wstąpienia do Unii Europejskiej. Zademonstrowała przy tym swój szybki rozwój gospodarczy i wzrost pozycji na arenie międzynarodowej. Niestety, w tym samym czasie coraz bardziej komplikuje się sytuacja na sąsiedniej Ukrainie. Japonia z kolei zdecydowanie działa na rzecz ożywienia gospodarki przez politykę ekonomiczną zwaną abenomiką. Musi jednak równocześnie zmierzyć się z wyzwaniami w dziedzinie bezpieczeństwa, zwłaszcza w regionie Azji Wschodniej.

W tym roku upływa 70 lat od zakończenia II wojny światowej. Mimo to już od pierwszych miesięcy 2014 r. jesteśmy świadkami nikczemnych aktów terroru. Ich ofiarą jest cenne życie ludzkie, w tym także obywateli Japonii.

W obliczu tej gwałtownie zmieniającej się sytuacji międzynarodowej niezwykle istotne będzie spotkanie przywódców Japonii i Polski w Tokio. Nasze kraje są prawdziwymi partnerami strategicznymi, wyznającymi podstawowe wartości takie jak demokracja, prawa człowieka oraz rządy prawa.

Zdaniem premiera Abe Polska odgrywa niezwykle istotną rolę na arenie międzynarodowej jako lider Europy Środkowo-Wschodniej. Co więcej, podziela z Japonią podstawowe wartości i jest dla niej bardzo ważnym partnerem angażującym się w zagadnienia globalne. Premier Abe cieszy się, że będzie mógł porozmawiać o sytuacji na Ukrainie z prezydentem Komorowskim, przywódcą mającym duży wpływ na wiele ważnych kwestii, takich jak polska polityka bezpieczeństwa.

Japonia i Polska dokładają starań na rzecz obrony suwerenności, niepodległości i integralności terytorialnej Ukrainy. Oba kraje włączają się w sankcje wobec Rosji zgodnie ze swoimi stanowiskami. Ponadto angażują się także aktywnie w pomoc dla Ukrainy – Japonia jako kraj oferujący pomoc w wysokości ponad 2 mld dol., Polska zaś jako sąsiad i kraj bliski historycznie oraz kulturowo.

Niestety próby zmiany porządku międzynarodowego widoczne są także w niektórych rejonach Azji Wschodniej. Stoją one w sprzeczności z prawem międzynarodowym. Dlatego też sytuacja na Ukrainie i w Azji Wschodniej będzie dla prezydenta Komorowskiego i premiera Abe niezwykle ważnym i aktualnym tematem rozmów.

Ponadto, jako strategiczni partnerzy, wymienią zapewne poglądy także na temat walki z terroryzmem, w którą angażuje się społeczność międzynarodowa.

Brama do Europy, brama do Azji

Prezydentowi Komorowskiemu podczas wizyty towarzyszyć będą wpływowi przedstawiciele polskiego biznesu. Wezmą oni udział między innymi w Polsko-Japońskim Forum Gospodarczym w Tokio. Japonia i Polska dążą do zwiększenia inwestycji, co przyczyni się do osiągnięcia silnego i stabilnego wzrostu gospodarczego. Oczekuje się umocnienia relacji inwestorskich, korzystnych dla strategii rozwoju obu krajów.

Polsce zależy na zagranicznych inwestycjach promujących innowacyjność i sektor badań i rozwoju (R&D), a japońskie firmy są w stanie to zapewnić. Poza obecnymi od dłuższego już czasu na rynku polskim branżami motoryzacyjną i elektroniczną bardzo perspektywiczne są również takie dziedziny jak energetyka, ochrona środowiska, przemysł spożywczy czy usługi finansowe.

Tego rodzaju inwestycje faktycznie stopniowo się pojawiają. Podjęcie przez polskie władze w sposób bardziej strategiczny działań na rzecz zachęcania do inwestycji japońskich firm na pewno przyspieszy reformę strukturalną i wprowadzanie innowacji. W tym celu pożądane są dalsze prace nad rozbudową infrastruktury, prywatyzacją oraz uproszczeniem procedur administracyjnych, co zwróci uwagę japońskich przedsiębiorców na możliwości biznesowe w Polsce.

Stanowiska Japonii i Polski w kwestii wykorzystania węgla kamiennego i energii atomowej są zbieżne. Realizowane są wspólne projekty w zakresie technologii czystego węgla obejmujące budowę elektrowni węglowych o wysokiej wydajności. Przykładem może być rozbudowa elektrowni w Kozienicach.

Poza tym firmy japońskie, które dzięki doświadczeniom z awarii w Fukushimie stworzyły najbezpieczniejsze na świecie technologie nuklearne, są zainteresowane budową elektrowni atomowych w Polsce. Zarówno sektor publiczny, jak i prywatny w Japonii angażuje się w eksport infrastruktury w dziedzinie energetyki. Można zatem spodziewać się zacieśnienia współpracy w tym obszarze.

Jednym z istotnych założeń strategii wzrostu gospodarczego Japonii jest przyciąganie inwestycji zagranicznych, w tym również inwestycji z Polski.

Zachęcam do aktywnego korzystania z preferencyjnych rozwiązań dla inwestorów, takich jak „narodowe strategiczne strefy specjalne". Tak jak Polska stała się dla japońskich firm bramą do Europy, tak i Japonia może stać się dla polskich przedsiębiorstw wrotami do Azji. Nadzieje pokładane są także w japońsko-polskiej współpracy w innych krajach, czego przykładem jest projekt rozbudowy kopalni miedzi w Chile, realizowany wspólnie przez KGHM i Sumitomo. Wspólne inwestycje w Afryce czy Azji mogą być nowym modelem współpracy gospodarczej.

W kwestii handlu zagranicznego z kolei w ostatnich latach obserwujemy wzrost polskiego eksportu do Japonii oraz tendencję zmniejszania się deficytu handlowego. W 2013 r. wartość japońsko-polskiej wymiany handlowej wyniosła rekordowe 2,7 mld euro.

W sierpniu ubiegłego roku zniesione zostało embargo na eksport do Japonii polskiej wołowiny. Popularność w Japonii zyskują wyroby ceramiczne między innymi z Bolesławca, wskazuje się także na szanse dla przetworzonych produktów spożywczych.

Embargo na polską wieprzowinę zostanie zniesione po wykluczeniu podczas badań laboratoryjnych obecności wirusa afrykańskiego pomoru świń (ASF). Należy z uwagą przyglądać się konsultacjom, opartym na wiedzy naukowej, prowadzonym obecnie w tej kwestii między odpowiednimi instytucjami z obu krajów.

Ponadto dla dalszego rozwoju dwustronnej wymiany handlowej i inwestycji korzystne będzie szybkie uzgodnienie i podpisanie negocjowanej obecnie umowy o partnerstwie gospodarczym (EPA) między Japonią i Unią Europejską. Prezydent Komorowski i premier Abe zapewne zgodzą się w kwestii dążenia do osiągnięcia wstępnego porozumienia w tym roku.

Praca wakacyjna, nauka i wiedza

Japonię i Polskę od dawna łączą więzy przyjaźni i wzajemnego zrozumienia. Trudno wymienić wszystkie przykłady, wystarczy wspomnieć, że sztuki walki czy kuchnia japońska cieszą się w Polsce dużą popularnością, z kolei Japończycy bardzo interesują się muzyką Chopina i polskim kinem.

Zaskakująco niewiele jest natomiast usystematyzowanych kontaktów na szczeblu obywatelskim. Możemy jednak zaobserwować pozytywne symptomy. Podczas szczytu przywódców Japonii i Polski w czerwcu 2013 r. zgodzono się co do kwestii przyśpieszenia negocjacji nad programem Working Holiday („Zwiedzaj i pracuj"). Decyzja o jego wprowadzeniu z pewnością przyczyni się do ożywienia wymiany młodzieży.

Jeżdżąc po Polsce z wykładami, mogłem się przekonać, jak wielkie jest zainteresowanie młodych Polaków wakacyjną pracą w Japonii. Wdrożenie programu Working Holiday stworzy możliwości doświadczenia tego, czego nie daje zwykły wyjazd turystyczny – dłuższego wypoczynku, nauki, pracy, życia w Japonii.