Nauczmy się słuchać siebie nawzajem

Biznes robią biznesmeni. Zarabiają na nim, rzecz jasna, też biznesmeni. I tylko oni. A cała reszta to korporacyjna masa i robotnicy. Przyzwyczajamy się do takich uproszczeń. Tymczasem sukcesu firm – i szerzej państwa – nie byłoby bez jednych i drugich. Dlatego warto nauczyć się nie tylko z sobą rozmawiać, ale również słuchać siebie nawzajem. Bo, jak się dobrze przyjrzeć, na końcu wszyscy czerpiemy z tego samego źródła.

Trudno o pracę i awans

Właśnie wchodzimy w 27. rok wolnej Polski. Od kilku lat na rynek pracy wchodzą znacznie młodsi od nas, którzy nie mają prawa pamiętać PRL. Dla wielu z nich nie ma ciepłych barw sukcesu to, jak bardzo zmienił się nasz kraj w ostatnim ćwierćwieczu, a co dla nas bywa powodem do dumy. Zdobycie pracy zgodnej z wykształceniem czy awans w firmie bywają trudno osiągalne. W biznesie jest podobnie. Wydaje się, że wszystko zostało już wymyślone. To pierwsze pęknięcie we wspólnocie.

Kolejne to podziały na „krwiożercze" korporacje i „porządne" polskie przedsiębiorstwa oraz na szefów i „korpoludzi". Nie mają one tej temperatury co spór, którego emanacją są uliczne demonstracje pracownicze. Nie mają jej z racji większej świadomości pracowników, przedsiębiorców i menedżerów. Nie są też tak dynamiczne, budują się wolno, ale – niestety – szybciej niż idea dobra wspólnego. Dobra rozumianego jako tworzenie warunków pomagających rozwijać się jednostkom i całej wspólnocie, ale bez patologicznych egoizmów.

Amerykanie od lat stosują zasadę dual-use (podwójne zastosowanie – red.). Oznacza ona, że najpierw technologie lub jakieś produkty są tworzone za pieniądze rządowe w laboratoriach na potrzeby armii, ale po kilku latach mają służyć społeczeństwu. Tak powstał internet.

Nie namawiamy oczywiście do powtórzenia tego mechanizmu jeden do jednego. Znaleźliśmy się bowiem w momencie, w którym należy tę ideę rozwinąć i twórczo dostosować do naszych warunków. Chodzi o to, by więcej osób korzystało ze zdobyczy demokracji i kapitalizmu, oraz o rozwój gospodarczy zahamowany nie tylko przez kryzys ciągnący się od 2008 roku, ale i niedostatki w dialogu społecznym.

Mamy też na myśli potrzebę przełożenia zasady dual-use na ludzi, ich sukcesy, doświadczenia i kompetencje. Mamy tysiące wybitnych ludzi w polskim małym i dużym biznesie, którzy każdego dnia przyczyniają się do rozwoju Polski i stanowią często niedoceniane źródło zasobów.

Ważna rola Rady Dialogu Społecznego

Dzisiaj biznes i rynek to nie jest świat funkcjonujący obok nas. Każdy Polak bez względu na wiek, płeć, poglądy, status społeczny czy zawodowy uczestniczy w nim i go tworzy. Czas zatem na aktywne słuchanie jedni drugich. Stąd niezwykle ważna jest rola rodzącej się Rady Dialogu Społecznego, zastępującej Komisję Trójstronną.

Dowód na to, że opłaca się rozmawiać i słuchać wzajemnie ze zrozumieniem, mamy w zasadzie pod ręką. Gospodarki krajów mających silne instytucje dialogu społecznego są bardziej konkurencyjne i lepiej dostosowują się do nowych wyzwań globalnej gospodarki, a ich obywatelom lepiej się żyje. To państwa skandynawskie, Niemcy, Austria, Belgia, Holandia, i Luksemburg.

Na drugim biegunie są kraje Europy Południowej i Środkowo-Wschodniej, o czym przypomniał Krzysztof Jasiecki w swoim opracowaniu będącym częścią raportu przygotowanego przez Instytut Sobieskiego pt. „W jaki sposób państwo może wspierać rozwój gospodarczy".

Tymczasem w Polsce wyczerpuje się strategia rozwoju realizowana po upadku PRL i zmodyfikowana po wejściu naszego kraju do UE. Globalne rynki ciągle przeżywają trudności, a napływ inwestycji zagranicznych nie jest już tak dynamiczny.

Bliski koniec unijnych żniw

Wkrótce zakończą się też nasze „żniwa" wynikające z absorbcji funduszy unijnych. Środki z tego źródła znacząco zmniejszą się już za pięć lat. Warto więc spojrzeć z większą uwagę na siebie, co zresztą powoli już się dzieje. Świadczą o tym programy rozwijania polskiej marki, rodzimej przedsiębiorczości czy nowe podejście do patriotyzmu gospodarczego.