Greg Clark: Napędzanie zielonego odrodzenia

Pandemia jest szansą na przeanalizowanie naszych możliwości dotyczących przyszłości planety i gospodarki. Idea „zielonego odrodzenia" (ang. growing back greener) wydaje się zyskiwać popularność i wygrywać z pokusą wybrania drogi na skróty do ponownego wzrostu. Będzie ona wymagała znaczących inwestycji, zwłaszcza w Polsce, która stoi w obliczu transformacji w sektorze energetycznym. Na szczęście sektor bankowy promuje nową erę zrównoważonego finansowania, zdolnego wspierać wymagane inwestycje.

Sygnał ostrzegawczy

Kryzys wywołany pandemią Covid-19 jest poważnym ostrzeżeniem dla rządów, przedsiębiorstw i społeczeństw. Rośnie świadomość tego, że nasz rozwój gospodarczy uzależniony jest od czynników zewnętrznych, takich jak „zdrowa" planeta, czyli coś, co można osiągnąć jedynie przez długofalowe inwestycje. Polska, która pozostaje w tyle za partnerami z Europy Zachodniej pod względem postępów w realizacji celów ONZ w zakresie zrównoważonego rozwoju, nie stanowi wyjątku od tej tendencji.

Przeprowadzone przez HSBC badanie Sustainable Financing and Investing Survey 2020, które objęło 2000 uczestników rynków kapitałowych na całym świecie i dotyczyło ich podejścia do kwestii środowiskowych, społecznych i ładu korporacyjnego (ESG), wskazuje, że pandemia zwiększyła zaangażowanie w obszarze ESG u ok. 30 proc. inwestorów i 40 proc. przedsiębiorstw, wśród których badanie zostało przeprowadzone.

Rok 2019 był rekordowy pod względem zielonych obligacji: na całym świecie przedsiębiorstwa, rządy oraz organizacje finansowe wyemitowały 479 zielonych obligacji – w poprzednim roku liczba ta wyniosła 382. Wydaje się, że trend ten umacnia się również w tym roku pomimo lockdownów. Do września 2020 roku emisje zielonych obligacji były zdecydowanie wyższe niż w tym samym okresie zeszłego roku. Faktyczna aktywność gospodarcza wskazuje także na to, że zrównoważone finansowanie staje się coraz bardziej popularne.

Instytucje finansowe z ich klientami, organami regulacyjnymi, rządami i ogółem społeczeństwa odgrywają kluczową rolę w przekształcaniu tych trendów w kompleksowy plan inwestycyjny na rzecz transformacji gospodarki. Banki mogą wnieść wkład na wiele sposobów: inwestycje w nowej generacji rozwiązania dla klimatu, wspieranie obniżenia emisyjności w sektorach wysokoemisyjnych, pomaganie klientom biznesowym w identyfikacji możliwości zrównoważonych inwestycji i podejmowanie decyzji w zakresie finansowania z uwzględnieniem kwestii klimatycznych. W nawiązaniu do tego HSBC niedawno ogłosił w pełni zbilansowane, ambitne plany wsparcia klientów. Do 2030 r. wielkość finansowania i inwestycji wyniesie od 750 mld do 1 bln dol., co pomoże w transformacji w kierunku gospodarki zeroemisyjnej.

Potrzebny bilion euro

Europa jest liderem tej transformacji. Jak wynika z badania HSBC Sustainable Financing Survey, europejscy emitenci nie tylko wyróżniają się największym na świecie zaangażowaniem na rzecz kwestii środowiskowych i społecznych, ale również czynią ważne kroki w kierunku zielonego restartu.

UE zamierza osiągnąć neutralność klimatyczną do 2050 r. W związku z tym przeprowadzi szereg inicjatyw zmierzających do ochrony środowiska i stymulowania rozwoju zielonej gospodarki. Europejski Zielony Ład (ang. Green Deal) obejmuje ambitny zestaw priorytetowych celów, których końcowym efektem jest osiągnięcie zeroemisyjności do 2050 r. (pośrednim krokiem jest zmniejszenie emisji o 50–55 proc. w 2030 r. w porównaniu z poziomami z 1990 r.). Przedsięwzięcie to będzie wymagało inwestycji na poziomie ok. 1 bln euro.

W związku z kryzysem spowodowanym przez pandemię Covid-19 UE ogłosiła utworzenie Funduszu Nowej Generacji w wysokości 750 mld euro, którego celem jest wspieranie planów odbudowy państw członkowskich. 37 proc. zasobów funduszu musi przyczyniać się do zmiany klimatu. W przypadku krajów takich jak Polska, które nadal są uzależnione od węgla, Covid-19 może być nadzwyczajnym katalizatorem niezbędnym do dostosowania zrównoważonego rozwoju do nowego, realistycznego modelu wzrostu.

Aby ten nowy model mógł zostać z sukcesem wdrożony w Polsce, wymagane są duże inwestycje w obszarach takich jak transformacja energetyczna, ze szczególnym uwzględnieniem energii odnawialnych, zrównoważonych miast, gospodarki obiegowej, agrotechniki i projektów służących dostosowaniu się do zmian klimatu wdrażanych w kraju.

W Polsce wzrasta liczba przedsiębiorstw zainteresowanych inwestowaniem w projekty promujące zrównoważony rozwój lub zminimalizowanie ilości wykorzystywanej energii. Zrównoważony rozwój znajduje się wysoko na liście priorytetów programu politycznego, jednak rynek „zielonego" finansowania jest nadal w zalążku.

Mało zielonych obligacji

Do tej pory wyemitowano w Polsce osiem zielonych obligacji. Warto podkreślić, że Polska była pierwszym państwem, które wyemitowało zieloną obligację w wysokości 750 mln euro na potrzeby finansowania wielu projektów związanych z klimatem, a Grupa HSBC działała jako jedyny doradca w zakresie zielonej strukturyzacji, wspólny główny menedżer, lider konsorcjum oraz agent rozliczeniowy i realizujący transakcję.